Inhoudsopgave
1 De bodems rondom ons
1.1 Welke ecosysteemdiensten vervullen onze bodems?....................
1.1.1 Medium voor plantengroei........................................................
1.1.2 Rol van bodems bij watervoorziening ........................................
1.1.3 Rol va...
Bodemkunde
Hoofdstuk 1
1.0 Bodem rondom ons
Verstedelijking
-> zorgt vr minder contact met bodem -> verlies v inzicht dat we sterk afh zijn v bodems om te leven
en te overleven
Afh v bodem om hernieuwbare materialen te produceren:
- Biodieselbrandstof -> sojabonen
- Maïszetmeel -> afbreekbaar plastic
1.1 Welke ecosysteemdiensten vervullen onze bodems
Ecosysteemdienst
= dienst die door een gezond ecosyst aan mensen w geleverd
- product door ecosyst (drinkwater)
- Regulerende dienst (bestuiven v gewassen)
- Culturele dienst (gelegenheid geven tot recreatie)
- Dienst die de voorgaande diensten ondersteunt (kringloop v nutriënten in ecosyst)
Rollen van de bodem:
1.1.1 medium voor plantengroei
-> zorgen voor plantengroei
• Wortels ademen zuurstof in en CO2 uit
• Bodem heeft belangrijke ventilatiefunctie via poriën, zodat CO2 uit bodem kan ontsnappen.
Deze poriën kunnen ook water vasthouden (vr als het niet regent) -> bodem opslagplaats vr
water
• Wortels w beschermd dr bodem vr tempsextremen
1.1.2 rol v bodems bij watervoorziening
-> systeem v watervoorziening + zuivering
• Bij regenval zal water infiltreren id bodem -> opgeslagen id bodem
• Terwijl water dr bodem infiltreerrt zal verontreinigd water gezuiverd w
1.1.3 rol v bodems bij recyclage v grondstoffen
-> Recycleersyst vr nutriënten en organisch afval
• Bodem zorgt ervoor dat organische resten w omgezet in bodemorganische stoffen -> ter
beschikkin vr plant en dier
1.1.4 hoe veranderen bodems de atmosfeer?
->Modificator (aanpasser) vd atmosfeer
• Bodems absorberen zuurstof en komen gassen (methaan, co2, NO2) vrij
1.1.5 de bodem als habitat vr organismen
-> Leefgebied vr bodemorganismen
• Bodem zorgt vr bescherming v ecosystemen
• Samenstelling van ons voedsel afhank v bodemkwali
• In een bodem zijn veel niches en habitats op meso- en microniveau aanwezig -> geschikt vr
versch types organisme
,1.1.6 bodem als technisch medium
• Bouwmaterialen afkomstig v bodem
• Bodem is letterlijk draagvlak vr menselijke activiteiten -> draagfunctie (wegen, kabels)
Stelling: Stel dat bodem niet doorlaatbaar is?
➔ Dan kan het regenwater niet filtreren in de bodem en gaat het vh land afstromen. Dit zorgt vr
meesleren v bodemdeeltjes en puin in de rivier. Het resultaat is destructieve plotse
overstroming met modderig en vuil water.
Stelling: Stel dat planten, dieren en nutiënten niet herbruikt w ?
➔ Dan zou de aarde bedekt zijn met dikke laag bestaande uit plantaardige en dierlijke resten.
Stelling: Droge bodems, met slechte bodemstructuur en zonder vegetatie zorgt voor?
➔ Dit zorgt ervoor dat bodempartikels met wind meegenomen w en zo bijdragen aan stof in
atmosfeer, verminderen zichtbaarheid, vermeerderen gezondheidsproblemen.
1.2 bodem of pedosfeer
Bodem/ Pedosfeer:
= raakvlak met atmosfeer, biosfeer, lithosfeer en hydrosfeer
- bodem via bodemlucht raakvlak met gassen (atmosfeer)
- Bodem via bodemwater raakvlak met water (hydrosfeer)
- Bodem via bodempartikels raakvlak met mineralen en gesteenten (lithosfeer)
- Bodem via organische stof en biomassa raakvlak met planten, dieren en micro- organismen
(biosfeer)
Verschil bodem en grond:
Grond =materiaal waaruit bodem is opgebouwd (mengsel mineralen, organische stof,…).
Bodem = driementionaal geheel dat gekarakteriseerd w door rangschikking en opeenvolging v lagen
v gronddeeltjes
Afbraak- en opbouw processen v bodem:
- Afbraak: verwering v gesteenten en microbiële afbraak org materiaal
- Vorming nieuwe materialen, ontstaan verschillende van elkaar te onderscheiden lagen
(=horizonten)
1.3 het bodemprofiel
Gelaagdheid waarnemen -> graven put
Bodemprofiel
= doorsnee dr verschillende horizonten
- Oude lagen -> onderaan
,1.4 definitie v bodem
1. Losse mineralen/ organisch materiaal op het onmiddellijk opp vd aarde dat dient als nat
medium vr groei v landplanten
2. Losse mineralen/ org materie oh aardopp die is blootgesteld aan bodemvormende factoren
zoals klimaat, reliëf,… .
Bovengrens
= grens v litho-en atmosfeer
= dode strooisellaag
- Bodemdek + plantenkleed liggen beide hierop
Samenvattend:
• Aardopp bestaat uit 29% vasteland en 71% water
• Meeste landopp liggen in noordelijk halfrond
• Van die 29% landopp bezit meer dan 20% geen echt bodemdek
• Gebieden zonder bodemdek stemmen ong overeen met tropische woestijnen, poolgebieden
en hooggebergten
1.5 bodemkunde/ pedologie
= zelfstandige wetenschap zoals plant- of dierkunde.
- Omvat bodemfysica, bodemchemie, bodembiologie, bodemvruchtbaarheid,…
1.6 bodem als interface lucht, mineralen, water en leven
Bodems bestaan uit:
- lucht
- Mineralen
- Water
- Leven
Samenstelling leembodem:
- Helft uit vast materiaal (5% organische stof +
45% mineralen)
- Andere helft uit poriën
➔ Een bodem met meer dan 50% vaste
stof zal te verdicht zijn om goede plantengroei
door te laten
, 1.6.1 minerale gedeelte:
Bodemtextuur
= relatieve verhouding tsn bodemdeeltjes met versch afmetingen (leem, klei, zand,..)
- Grote inlvoed op bodemeigenschappen
- Beschrijft hoe partikels samen aggregaten gaan vormen v versch groottes + vormen (zie H2)
Primaire mineralen
= weinig veranderd in samenstelling nadat ze zijn uitgestoten als lava
- Bv. Kwarts, mica, veldspaten (zie H2)
Secundaire mineralen
= wel verandering ondergaan via afbraak, verwering en syntheseprocessen
- Bv. Silicaatkleien + ijzeroxiden
1.6.2 organische stof
-> veel org bestanddelen id bodem aanwezig (levende org, org restanten v vroeger leven,
metabolieten,..)
- Als er meer plantengroei is dan microbiële afbraak -> koolstof opstapelen id bodem
- Evenwicht tssn opslag + vrijgave v koolstof -> gevolg vr samenstelling atmosfeer -> gevolg
klimaat
Humus:
= product als gevolg v opeenstapeling v deels afgebroken org componenten
- Colloïdale eigenschappen
- Grote pos invloed op plantengroei
- Beweging v water + opgeloste bestanddelen drheen bodemprofiel beïnvloed waterkwali +
waterkwantiteit
- Belangrijke drijvende kracht bij bodemvorming
1.6.4 bodemlucht
= netwerk v poriën -> ventilatiesysteem v bodem
- Als poriën gevuld zijn met water: kan ventilatiesysteem niet goed functioneren -> geen
uitwisseling zuurstof en CO2.
Waarom zijn bodems met hoog aandeel aan zeer kleine poriën slecht verlucht?
-> als bodems na hevige regenbui draineren, zullen eerst de grootste poriën terug gevuld worden
met lucht en als laatste de kleine poriën, waarbij ook water verdampt of w opgenomen dr
plantenwortels
1.7 bodemkwaliteit of bodemgezondheid
Bodemkwaliteit
= geïntegreerd geheel v biologische, chemische en fysische eigenschappen en processen id bodem en
omgeving. = erg uiteenlopende functies
Inherente bodemkwaliteit
= intrinsieke eigenschappen v bodem zoals bepaald dr bodemvormende factoren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur marieloudigangi. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
