Resume
Samenvatting klinische biologie
- Cours
- Klinische biologie
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting klinische biologie
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
SAMENVATTING KLINISCHE BIOLOGIE1
, HOOFDSTUK 1: PRE-ANALYTISCHE FASE VAN LABORATORIUMDIAGNOSTIEK
WAT IS DE PRE-ANALYTISCHE FASE
• Van labo-aanvraag tot analyse
• Alle factoren die invloed kunnen hebben op het resultaat voordat het staal geanalyseerd wordt in het
labo
PRE-ANALYTISCHE VARIATIE
Patiënt gerelateerde factoren Staal-gerelateerde factoren
- Geslacht, etniciteit - Aanvraag
- Levensstijl - Staalafname en identificatie
- Inspanning - Bewaring van stalen
- Hoogte - Staaltransport naar labo
- Gezondheidstoest, zwangerschap - Staalregistratie in LIS
- Timing van afname: circadiaans (vb: - Timing van afname
cortisol)
- Medicatie - Interferentie
Intrinsiek, niet beïnvloedbaar Beïnvloedbaar Optimaliseerbaar
Eigen aan patiënt Instructies aan patiënt SOPs & validatiedossiers
- Leeftijd - Voedselinname - Staalafname en
- Geslacht - Levensstijl identificatie
- Etniciteit - Hoogte - Staaltransport naar labo
- Stress - Staalregistratie
- Inspanning - Staalvoorbereiding
- Bewaring van stalen
NIET BEÏNVLOEDBARE PATIËNT-GERELATEERDE FACTOREN
Leeftijdsafhankelijke Erythrocytenconc (en dus Hb-gehalte) à veel hoger bij neonati dan bij volwassenen
verschillen è Eerste dagen na geboorte à arteriële zuurstofconc neemt toe à nood aan Hb minder hoog
è Resulteert in degradatie RBC à vrijstelling Hb
è Afbraak Hb bij een nog niet volledig ontwikkelde neonatale lever: hyperbilirubinemie
Geslacht - Tot aan puberteit à verschillen beperkt
- Vanaf puberteit: verandering in hormonale status
o Geslachtshormonen
§ PSA bij mannen
§ Beta-hCG tijdens de zwangerschap of bij een tumor bij mannen
o Invloed op lichamelijke ontwikkeling à hogere enzymactiviteit van spierenzymen tgv
hogere spiermassa bij mannen
§ Creatine kinase
2
, Genderidentiteit
Bloedwaarden veranderen bij transpatiënt
Geslachtsgerelateerde getallen eraan verbonden bij oorspronkelijke geslacht kan alarmerend hierbij zijn
maar omdat patiënt in transitie = niet ernstig
Initiatieven genomen om te kijken welke referentiewaarden men kan instellen voor transgenders
è Vb: iemand die vroeger man is maar nu vrouw kan nog altijd PSA produceren en als daar dan
later een tumor ontwikkeld moet dit ook opgevolgd worden
è Creatine kinase à iemand die vermannelijkt ook toename van CK omdat vermannelijkt
Etniciteit Ras « Etniciteit
Ras:
- Huidskleur of andere fenotypische kenmerken
- Vb: kaukasisch, black
- Term ras wordt eerder verlaten! er zijn verschillen in culturen binnenin eenzelfde ras (zwart
afrika vs zwart-amerika)
Etniciteit:
Beschrijft subpopulatie/subcultuur
Voorbeeld zwarte ras:
Hematologische parameters:
1) Lagere RBC componenten
o Voedingsgerelateerd (ijzerinname)
o Genetische polymorfismes: thalassemie
o Chronische blootstelling aan parasieten: malaria
2) Lagere PLT count
3) Lagere WBC
o Verhoogd aantal basofielen en eosinofielen
o “benigne etnische neutropenie”
o Genetische mutatie in een bepaald gen à SNP in het DARC-gen - duffy null febotype
Overerving of overlevingsvoordeel à patient die drager zijn van fenotype een hogere
bescherming kregen tegen malaria
BEÏNVLOEDBARE PATIËNT-GERELATEERDE FACTOREN
Invloed van voeding :
Nuchter/niet-nuchter
Invloed op bepaling van stoffen die uit de voeding worden opgenomen
- Glucose
o Als deze in de ochtend als verhoogd zijn dan kan men denken aan diabetes
o Getest via OGTT
§ Orale glucosetolerantie testen
§ Gebruikt bij zwangeren om te kijken of ze zwangerschapsdiabetes hebben
§ Standaard hoeveelheid glucose innemen en dan kijken wat respons is
- Triglyceriden
o Post-prandiale lipemie kan interferentie van fotometrische testen veroorzaken
3
, Invloed van levensstijl :
ALCOHOL KT: toename lactaat en urinezuur
LT: toename van γ-GT, AST en ALT mogelijk (leverparameters)
Hematologische afwijkingen bij problematisch gebruik
- Daling Hb, RBC, WBC en toename MCV
- Vit B12 deficiëntie
ROKEN Reductie HDL-C
(langdurig) 1 uur na sigaret à verhoogde adrenaline, aldosteron, cortisol, vrije VZ’en en glycerol
↑ CarboxyHb, Hb, RBC, WBC en MCV
↑ Cd-spiegels
CEA = carcino-embryonaal antigen = brede tumor merker => enkel geproduceerd in GI stelsel van
de foetus
• Gezond: geen CEA gemeten
• Rokers: basaal verhoogd CEA
Eenmalig verhoogd --> nieuwe staalname moet gebeuren maar als het dan normaal is is het geen
probleem
Toename na aantal weken = parameter die indicatie kan zijn voor tumoraal proces
HOOGTE Veranderde O2-spanning in de lucht à invloed op EPO productie thv nieren
- Verhoogde Hb
- Verhoogde CRP op grote hoogtes
Toenemende hoogte: ↓ renine, transferrine, estradiol en creatinine klaring
DUS interpretatiefout mogelijk à hoogte en duur waarop patiënt zich bevond bij afname
STRESS ↑ cortisol en adrenaline spiegels
!! Jonge kinderen
Adrenaline: bevordering influx K+ in de cellen = hypoK in extreme
Cortisol: licht mineralocorticoïde werking: Na+ retentie en K+ excretie
VWF = aucte fase ew à opregulatie door stress, inspanning, inflammatie
INSPANNING Lichaamsactiviteit = spieractivteit
Belangrijke invloed op:
- Spierenzymen
- Lichte stijging troponine
Invloed van extreme inspanning:
- Statische/isometrische inspanning van korte duur en hogere intensiteit
o Maakt gebruik van energie opgeslagen in spierweefsel
- Dynamische/isotone inspanning van lange duur en langere intensiteit
o ATP productie via aerobe en anaerobe pathways
Voorbeeld: marathonloper
- CK stijgen bij marathonlopers en kan zeer fel zijn
- WBC kunnen ook felle stijging zien na een marathon (marginale zone neutrofielen stijging
ook al in begin van inspanning)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nikiboone. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,56. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
62555 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans