Resume
Samenvatting van boek voor vak sociologische perspectieven op de lerende samenleving
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Uitgebreide samenvatting van het boek
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Aperçu du contenu
SOCIOLOGISCHE PERSPECTIEVEN OPDE LERENDE SAMENLEVING
1 inleiding........................................................................................................................ 3
2 onderwijs als ordevraagstuk..........................................................................................3
2.1 Inleiding: sociale organisatie van leren........................................................................................... 3
2.2 Overheid en markt.......................................................................................................................... 6
2.3 Theorie, praktijk en beleid (Meer marktwerking in het onderwijs? - argumenten pro en contra).....7
2.4 Sociale ordes en actuele vraagstukken.........................................................................................10
3 onderwijs in de Lage Landen in historisch en internationaal perspectief.........................11
3.1 Inleiding........................................................................................................................................ 11
3.2 Historisch perspectief: godsdienstig, nationaal en neoliberaal......................................................11
3.3 Internationaal perspectief............................................................................................................. 16
3.4 Zoektocht van altijd en overal....................................................................................................... 17
4 Durkheims, Marx’ en Webers theorieën over het onderwijs als maatschappelijke institutie
...................................................................................................................................... 18
4.1 Inleiding........................................................................................................................................ 18
4.2 Institutionalisering van het onderwijs: korte historische schets.....................................................19
4.3 Maatschappij en het concept functie.............................................................................................20
4.4 Émile Durkheim: het onderwijs draagt bij aan de maatschappelijke continuïteit...........................20
4.5 Marx: het onderwijs draagt bij aan de reproductie van het kapitalistische systeem......................21
4.6 Weber: het onderwijs draagt bij aan het in stand houden van sociale dominantie........................22
4.7 Vergelijking en synthese............................................................................................................... 23
4.8 Klassieke kaders zijn nog steeds bruikbaar...................................................................................24
5 aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt in de lage landen....................................26
5.1 Inleiding........................................................................................................................................ 26
5.2 het socialisatie- en allocatiemodel van onderwijs..........................................................................26
5.3 bestaande theoretische inzichten over aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt.................27
5.4 empirische bevindingen................................................................................................................ 29
5.5 implicaties voor het beleid............................................................................................................ 30
5.6 nog steeds concurrerende visies op aansluiting............................................................................31
6 onderwijsstelsel en kansgelijkheid: op zoek naar mertocratie........................................33
6.1 Inleiding........................................................................................................................................ 33
6.2 Het ontwerpen van een meritocratie.............................................................................................33
6.3 Kenmerken van ons onderwijsstelsel.............................................................................................33
6.4 Stelselkenmerken en kansengelijkheid.......................................................................................... 35
6.5 Lessen uit onderwijssociologie (en aanverwante wetenschappen)................................................36
6.6 Implicaties voor beleid.................................................................................................................. 37
6.7 Samenhangen in kenmerken bepalend voor meritocratisch onderwijssysteem............................38
7 onderwijsongelijkheden: confrontatie van gezinnen met een onderwijssysteem..............39
7.1 Inleiding........................................................................................................................................ 39
7.2 historiek........................................................................................................................................ 39
1
, 7.3 voornaamste theoretische perspectieven ter verklaring van onderwijsongelijkheden...................39
7.4 stand van zaken van het empirisch onderzoek naar de oorzaken van ongelijkheden
schoolloopbanen................................................................................................................................. 42
7.5 Onderzoek naar sociale ongelijkheden in onderwijsloopbanen in Nederland en Vlaanderen.........43
7.6 Implicaties voor beleid.................................................................................................................. 43
7.7 Hardnekkige verschillen en moeizame verklaringen.....................................................................43
8 sekseverschillen in onderwijs: meisjessucces en jongensprobleem?...............................44
8.1 Inleiding........................................................................................................................................ 44
8.2 Historiek en situering van de problematiek...................................................................................44
8.3 Theoretische verklaringen van sekseverschillen in onderwijs........................................................45
8.4 State-of-the-art: empirisch onderzoek en recente inzichten..........................................................47
8.5 Implicaties voor beleid.................................................................................................................. 49
8.6 Gendervraagstukken veranderen en blijven..................................................................................49
9 maatschappelijke opdracht van de school: burgerschapsonderwijs in ontwikkeling.........51
9.1 Inleiding........................................................................................................................................ 51
9.2 Achtergrond: sociale opbrengsten onderwijs zijn van grote waarde..............................................51
9.3 De burgerschapsopdracht van scholen: over welk burgerschap hebben we het?..........................53
9.4 Uitgangspunt bij invulling: welke competenties hebben jongeren nu?..........................................54
9.5 Mogelijkheden: hoe ontwikkelt burgerschap zich onder jongeren?................................................55
9.6 De rol van de school: onderwijs helpt, maar hoe?.........................................................................56
9.7 Sturen op burgerschap voor onderwijs?........................................................................................57
10 etnische diversiteit in het onderwijs..........................................................................58
10.1 Inleiding...................................................................................................................................... 58
10.2 Situering en historiek.................................................................................................................. 58
10.3 theorie......................................................................................................................................... 60
10.4 state of the art............................................................................................................................ 65
10.5 het doorbreken van vicieuze cirkel etnische diversiteit in onderwijsprestaties (= samenvattend)
............................................................................................................................................................ 67
2
,HOOFDLIJNEN
SOCIOLOGISCH DENKEN
OVER ONDERWIJS
1 INLEIDING
Onderwijs vervult 3 belangrijke functies:
kwalificatiefunctie: inhoudelijk voorbereiden op vervolgopleiding en beroepsuitoefening
selectie – en allocatiefunctie: onderwijs bepaalt welke sociale positie mensen innemen in de
samenleving (maatschappelijk aanzien)
socialisatiefunctie: onderwijs maakt burgers, samenlevers, leert mensen omgaan met elkaar, en
welke waarden en normen gerespecteerd moeten worden
2 ONDERWIJS ALS ORDEVRAAGSTUK
2.1 Inleiding: sociale organisatie van leren
Sociale organisatie van leren: abstract termen omdat vorm niet bestaat
Kan op verschillende manieren benodigde kennis en vaardigheden bijbrengen (thuis onderwijs,
leren door te doen, meester-gezel,…)
3
, Hoe leren georganiseerd wordt, bepaald door maatschappelijke omstandigheden/ontwikkelingen
o hoe het georganiseerd toont gelijkenis met de dominante economische modus van
productie (organiserende principes bij het produceren van goederen en diensten)
o in loop van de tijd is die sociale organisatie van vorm veranderd;
Agrarische maatschappij: directe overdracht van vader op zoon
Pre-industrieel: opleiding van vaklieden (meesters, gezellen en lln)
Industriële maatschappij = fabriek = massaproductie en lage kosten
Industriële revolutie: ontstaan school
o alle burgers moeten beschikken over de basisvaardigheden
o ontstaan massa-onderwijs door leerplicht en afschaffen
kinderarbeid
o mensen voorbereiden op veranderende maatschappij + overheden
konden greep houden op dat onderwijs!
Nu kennismaatschappij (kennissamenleving)
meer maatwerk + efficiënter
onderwijs op maat, behoeften individuele lln
SOCIALE ORDES
Vanuit SOL staan volgende vragen centraal:
Wat moet er onderwezen worden? – vraagstuk = curriculum
Hoe moet dat worden gedaan? – vraagstuk = inrichting onderwijsproces
Voor wie is welke vorm van leren ? – vraagstuk = selectie en verdeling van onderwijskansen
Vanuit socialogie extra vraag:
Wie beantwoordt deze vragen? – vraagstuk = governance
Antwoorden op vragen gegeven vanuit 4 sociale ordes = Groninger OMOP-model
Geconstrueerd: Spontaan:
om doelen te verwezenlijken ontstaan is ongepland
Veel interacties tussen mensen
Overheid Markt
Interactie obv algemeen gezag Onpersoonlijke relaties obv ruil
tussen overheid en burgers
vb: regels die je moet volgen
Marktmechanisme: bestaat uit 3 onderdelen:
kan doelbewust invloed uitoefenen concurrentie tussen aanbieders;
via 3 instrumenten: consumenten; prijsmechanisme:
o financieren: onderwijs meestal o Prijsmechanisme:
publiekelijk → bepaalt WAT/hoeveel produceren?
o verschaffen: zie GO, OVSG, … → Koppeling/evenwicht tussen vraag en
(officieel ond) productie (aanbod)
o reguleren: zie bv ET o Concurrentieprikkel:
→ bepaalt HOE produceren?
→ Zorgt voor efficiëntie: zo weinig
mogelijk kosten en zo hoog mogelijke
prijs/kwaliteit
Organisatie Primaire sociale orde (pso)
Specifi ek gezag Persoonlijke, onderlinge relaties
= alle soorten en vormen van verbanden Vaak affectief bv: gezin, collega’s, …
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur StudentUantwerpenOOW. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,06. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans