2024-
2025
Business Fundamentals
DE FUNDAMENTEN VAN ONDERNEMEN: VAN EENMANSZAAK
TOT VENNOOTSCHAP
YELENA VERMOERE
,Business fundamentals
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1- van idee naar businessplan ........................................................................................................... 4
1.1 Missie, visie en waarden........................................................................................................................... 4
1.1.1 Bepaal je missie ................................................................................................................................. 4
1.1.2 Bepaal je visie .................................................................................................................................... 4
1.1.3 Bepaal je bedrijfswaarden................................................................................................................. 5
1.1.4 verschil missie en visie ...................................................................................................................... 5
1.2 Bedrijfsplan ............................................................................................................................................... 5
1.2.1 LC (lean canvas) ................................................................................................................................. 6
1.2.2 Business model canvas .................................................................................................................... 10
1.3 naamgeving ............................................................................................................................................ 12
Hoofdstuk 2- hoe word ik ondernemer? ........................................................................................................... 13
2.1 opstartformaliteiten ............................................................................................................................... 13
2.2 statuten van zelfstandigen ...................................................................................................................... 13
2.3 ondernemingsvormen ............................................................................................................................ 14
2.3.1 Eenmanszaak ................................................................................................................................... 14
2.3.2 Vennootschap ................................................................................................................................. 15
2.3.3 voor- en nadelen van een eenmanszaak of vennootschap ............................................................. 18
2.3.4 grootte van de vennootschap ......................................................................................................... 19
Hoofdstuk 3- Hoe start ik een eenmanszaak/ maatschap ................................................................................ 19
3.1 oprichtingsformaliteiten van een eenmanszaak ..................................................................................... 19
3.1.1 een zakelijke zichtrekening openen ................................................................................................ 20
3.1.2 De (onderhanse) akte opstellen (maatschap) ................................................................................. 20
3.1.3 Ondernemingsnummer aanvragen bij KBO..................................................................................... 20
3.1.4 BTW hoedanigheid activeren .......................................................................................................... 21
3.1.5 Eventueel nodige vergunningen aanvragen .................................................................................... 21
3.1.6 Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds .................................................................................. 21
3.1.7 kostenplaatje ................................................................................................................................... 22
3.2 de organisatie van de eenmanszaken en maatschap ............................................................................. 22
3.3 fiscale verplichtingen .............................................................................................................................. 23
3.3.1 belastingen ...................................................................................................................................... 23
3.3.2 BTW ................................................................................................................................................. 25
3.3.3 inkomsten- en personenbelasting ................................................................................................... 28
3.4 boekhoudkundige verplichtingen ........................................................................................................... 32
3.4.1 enkelvoudige boekhouding ............................................................................................................. 32
3.4.2 kosten en investeringen .................................................................................................................. 32
3.4.3 een goede boekhouder of een boekhoudpakket ............................................................................ 33
3.4.4 factureer als een pro → bewijsstuk ................................................................................................ 33
3.5 hoe verkoop ik vanuit een eenmanszaak ............................................................................................... 35
3.5.1 waaruit bestaat je verkoopprijs ....................................................................................................... 35
3.5.2 wat bepaalt je verkoopprijs ............................................................................................................. 37
3.6 vergoeding van de ondernemer ............................................................................................................. 37
3.7 Risico’s .................................................................................................................................................... 37
Hoofdstuk 4- hoe ga ik van een eenmanszaak naar een vennootschap? ......................................................... 38
4.2 oprichtingsformaliteiten van een vennootschap .................................................................................... 39
4.2.1 een vennootschapsvorm kiezen ...................................................................................................... 39
4.2.2 een zakelijke rekening openen ........................................................................................................ 39
4.2.3 het financiële plan opstellen ........................................................................................................... 40
4.2.4 vraag een bankattest aan ................................................................................................................ 43
4.2.5 oprichtingsakte en statuten opstellen ............................................................................................. 43
1
,Business fundamentals
4.2.6 BTW- hoedanigheid activeren ......................................................................................................... 46
4.2.7 aandelenregister aanvragen ............................................................................................................ 46
4.2.8 UBO registratie ................................................................................................................................ 46
4.2.9 aansluiten bij een zociaal verzekeringsfonds .................................................................................. 46
4.3 de organisatie van een vennootschap .................................................................................................... 47
4.4 fiscale verplichtingen .............................................................................................................................. 48
4.4.1 belasting over de toegoevoegde waarde: btw ................................................................................ 49
4.4.2 vennootschapsbelasting .................................................................................................................. 49
4.4.2 provinciebelastingen ....................................................................................................................... 53
4.5 boekhoudkundige verplichtingen ........................................................................................................... 53
4.5.1 basisprincipes voor de vennootschap ............................................................................................. 53
4.5.2 boekhoudkundige vereisten op maat ............................................................................................. 55
4.5.3 zeer kleine vennootschap ............................................................................................................... 56
4.5.4 microvennootschap (subcategorie van kleine vennootschap) ........................................................ 56
4.5.5 kleine vennootschap ....................................................................................................................... 57
4.5.6 grote vennootschap ........................................................................................................................ 57
4.6 vergoeding van de vennoten en aandeelhouders .................................................................................. 57
4.7 risicobeheer ............................................................................................................................................ 59
Hoofdstuk 5- werking en analyse van de vennootschap ................................................................................... 59
5.1 de jaarrekening ....................................................................................................................................... 59
5.2 financiele analyse van de onderneming ................................................................................................. 60
5.2.1 ratioanalyse ..................................................................................................................................... 60
5.2.2 kasstroomanalyse = cashflow .......................................................................................................... 63
5.3 de investeringsbeslissing ........................................................................................................................ 63
5.4 de financieringsbehoefte ........................................................................................................................ 63
5.4.1 Lange Termijn of Korte Termijn financieringsbehoefte ................................................................... 64
5.4.2 beslissingscriteria voor de financieringsbeslissing .......................................................................... 64
5.4.3 eigen vermogen .............................................................................................................................. 64
5.4.4 vreemd vermogen ........................................................................................................................... 65
5.4.5 Subsidies ......................................................................................................................................... 66
5.5 basis principes van kostencalculatie ....................................................................................................... 66
5.5.1 soorten kosten ................................................................................................................................ 66
5.7 kostenbeheersing ................................................................................................................................... 67
5.7.1 budgetteringsproces ....................................................................................................................... 68
5.7.2 verschillenanalyse ........................................................................................................................... 70
5.8 verkooppijsbeslissing .............................................................................................................................. 72
5.8.1 Cost-based pricing (enkel slides) ..................................................................................................... 72
5.8.2 Buyer based pricing ......................................................................................................................... 73
Hoofdtsuk 6: Strategie en marketing ................................................................................................................ 73
6.1 bedrijfsstrategie: waarom, wat en hoe? ................................................................................................. 74
6.1.1 missie en visie ................................................................................................................................. 75
6.1.2 de 3 generieke stragtegieën van Porter .......................................................................................... 76
6.1.3 treacy en wiersema ......................................................................................................................... 77
6.2 marketingstrategie: hoe?........................................................................................................................ 77
6.2.1 klantgerichte marketingstratie ........................................................................................................ 78
6.2.2 marketingmix .................................................................................................................................. 78
6.2.3 product ............................................................................................................................................ 79
6.2.4 prijs.................................................................................................................................................. 79
6.2.5 plaats ............................................................................................................................................... 79
6.2.6 promotie ......................................................................................................................................... 80
6.2.7 twee extra P’s .................................................................................................................................. 80
2
,Business fundamentals
Hoofdstuk 7: Bedrijfsprocessen en logistiek ...................................................................................................... 81
7.1 fundamentals: logistieklexicon ............................................................................................................... 81
7.2 forecasting- vraagvoorspelling ................................................................................................................ 82
7.3 planningstrategiën .................................................................................................................................. 82
7.3.1 Makte to Stock ................................................................................................................................ 82
7.3.2 Make to Order ................................................................................................................................. 82
7.3.3 klantenorderontkoppelpunt (KOOP) ............................................................................................... 82
7.4 productiestrategieën .............................................................................................................................. 83
7.5 voorraadbeheer ...................................................................................................................................... 83
7.6 distributie ............................................................................................................................................... 83
7.6.1 distributiekanalen ........................................................................................................................... 83
7.7 retourlogistiek ........................................................................................................................................ 84
7.7.1 wat is retourlogistiek ....................................................................................................................... 84
7.7.2 groene logistiek ............................................................................................................................... 84
7.3.3 een retourlogistiekproces opzetten ................................................................................................ 85
7.8 make or buy ............................................................................................................................................ 85
Hoofdstuk 8- HR management ....................................................................................................................... 86
8.1 personeel aanwerven? Wettelijke verplichtingen .................................................................................. 86
8.2 de soorten (individuele) arbeidsovereenkomsten .................................................................................. 89
8.2.1. aard van de arbeid: arbeider of bediende ..................................................................................... 89
8.2.2 arbeidsduur ..................................................................................................................................... 90
8.2.3 omvang van de arbeid ..................................................................................................................... 90
8.3 vergoeding van de werknemer ............................................................................................................... 90
8.5 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst .............................................................................................. 92
8.6 HR-planning ............................................................................................................................................ 95
8.7 selectieinstrumenten .............................................................................................................................. 95
8.7.1 functieprofiel ................................................................................................................................... 95
8.7.2 vacature plaatsen ............................................................................................................................ 96
8.7.3 Screening en selectie....................................................................................................................... 97
8.7.4 compensation en benefit ................................................................................................................ 99
8.7.5 onboarding van nieuwe medewerkers ............................................................................................ 99
8.7.6 professionele ontwikkeling medewerkers ..................................................................................... 100
3
,Business fundamentals
Hoofdstuk 1- van idee naar businessplan
1.1 Missie, visie en waarden
De onderneming: is een organisch, bijna levend organisme. Ze moet gevoed worden met middelen
om te functioneren en te groeien zoals;
- Kapitaal
- Arbeid
- Natuur
Bedrijfs-DNA: verwijst naar de unieke identiteit en kenmerken van een bedrijf die bepalen wie het is,
wat het doet, en hoe het opereert, het omvat;
- Missie
- Visie
- Waarden
Vormt een referentiekader
Ultieme differentiator om te onderscheiden van andere organisaties
Het bedrijfs-DNA vertegenwoordig de fundamentele eigenschappen die een bedrijf onderscheidt van
anderen en die richting geven aan beslissingen aan acties. Ligt aan de basis van;
o Bedrijfscultuur
o Strategie en positionering
o Unieke kenmerken en kerncompetenties
o Merkidentiteit
1.1.1 Bepaal je missie
Bedrijfsmissie verwoordt wat de corebusiness (=kernactiviteit) is.
o Wat doet een bedrijf op dag dagelijkse basis
o Hoe of op welke manier
o Waarom
o Voor wie
Volgens VLAIO, populairste methode; waarom, hoe en wat in 1 zin.
(Waarom: 1. Probleem klant, 2. Sociale maatschappelijke impact)
1.1.2 Bepaal je visie
Bedrijfsvisie verwoordt wat de aspiratie (=wat men wilt bereiken) voor de toekomst is.
o Beschrijft wat bedrijf wil op lange termijn
o Schetst ideaal beeld van toekomst
o Geeft richting aan beslissingen en motiveert door toekomstperspectief te geven
Inspirerend en motiverend voor de leden van de organisatie
4
,Business fundamentals
1.1.3 Bepaal je bedrijfswaarden
Bedrijfswaarden of kernwaarden zijn basisprincipes waarvoor onderneming staat.
o Culturele en ethische kompas; bewaakt hoe missie en visie worden bereikt
o Vormen fundamentele basis van bedrijfscultuur
o Imago
o Reputatie
o Associatie
Consistentie: bedrijfswaarden zorgen voor vonsistentie in de manier waarop het bedrijf opereert en
communiceert, ongeacht veranderingen in de markt of bedrijfsomgeving
Bedrijfswaarden kunnen/ moeten meegroeien met het bedrijf. Evalueer regelmatig of de waarden
nog steeds relevant zijn en waar nodig aanpassingen doorvoeren.
Kernwaarden vormen de ruggengraat van een bedijf en zijn essentieel voor het creëren van een
sterke bedrijfscultuur en het behalen van succes, het is belangrijk om authentieke kernwaarden te
hebben die aansluiten bij de missie en visue van het bedrijf.
Stappen om bedrijfswaarde op te stellen:
1. Visie, missie en idealen er bij nemen
2. Vraag feedback (aan team en klanten)
3. Concurrentieanalyse (wat doen concurrenten goed en fout, leer eruit)
4. Voorzie groeimarge
5. Selecteer kernwaarden
1.1.4 verschil missie en visie
Missie Visie
Doelgerichtheid Specifieke en concrete acties Toekomstgericht; ideaalbeeld, ambitie
Tijdsspanne Heden, dagdagelijkse activiteiten Op lange termijn
Specifiek of breed Specifiek, wat doen ze? Breed
Richting of inspriratie Richting door de dagdagelijkse Inspiratie
activiteiten
1.2 Bedrijfsplan
Droom, idee, concept met missie, visie en waarden: bedrijfs- DNA
Meers substantie en body geven
Bedrijfsplan of ondernemingsplan wordt de leidraad voor de bedrijfsstructuur en werking
- Maakt duielijk waar het over gaat, waar je naartoe wil
- Niet verplicht, wel aangeraden
- Bedrijfsplan financieel plan
o Bedrijfsplan: logistiek, positionering op markt, juridisch, …
o Financieel: inkomst, kosten, investeringen (onderdeel van businessplan)
5
,Business fundamentals
Een bedrijfsplan is juridisch niet verplicht.
• Handleiding voor essentiele vragen over onderneming
• Voordeel voor iedereen
o Intern: concept haalbaar/ leefbaar?
o Extrern: bewijs aan andere dat het haalbaar is
• Leidraad voor toekomst
• Inspireert en motiveert
STELLINGEN LES 2
1.2.1 LC (lean canvas)
= Sjabloon om je bedrijfsplan op 1 pagina weer te geven
Aangeraden voor starters
Vertrekt vanuit klantenprobleem
Klantprobleemoplossingsparadigma: vertrekpunt van LC; de klant ervaart een probleem waar jij de
oplossing voor moet voorzien.
Early adopters: eerste klante,
Unfair advantage: als je een goed idee hebt, zal je als snel met concurrenten zitten, je moet je uniek
maken op die manier dat de concurrenten niet zomaar kan kopiëren
Key metrics: indicatoren om de prestaties van je bedrijfsactiviteiten te meten en te anayliseren
6
, Business fundamentals
Costumer segments/ klantsegmenten
• Definieer je mogelijke klanten (target audiance)
• Beschrijf je droomklant als buyer persona
• Rogerscurve toont hoe snel mensen innovatie omarmen
o Early-adopters: klanten die sneller nieuw product proberen
Op deze klanten wil je focus leggen in communicatie
• Klantsegmenten afgebakend -> bedrijfscommunicatie, branding, marketing en locatie bepalen
(marktsegmenten)
o Richtvragen; Welke behoeften heeft dit segment?
• Wordt beslisser eindgebruiker? Nee, aanbod moet voldoen aan behoeften en voorkeuren van
eindgebruiker en waarde bieden aan beslisser
• Moet voldoen aan bepaalde voorwaarden
o Homogene groepen definieren op basis van uitgesproken kenmerken
o Verschillende groepen moeten voldoende verschillen van elkaar
o Moet substantieel genoeg zijn om winst te kunnen opleveren
• Startende ondernemers willen publiek zo groot mogelijk houden maar; je bent geen
chocolade, je kan niet iedereen blij maken
Problemen en bestaande oplossingen
• Kern van LC is probleem dat klant ervaart, omdat je
bedrijf daaar een oplossing voor biedt
• Overzicht met belangrijkste oplossingen& belangrijkste
moeilijkheden van klant, 3 kiezen
• Hoe fundamenteler probleem voor behoefte van klant,
hoe groter meer<aarde die we kunnen bieden
o Piramide Maslow
Oplossing of solution
• Pas invullen als je klantsegmenten hebt beschreven en probleem in kaart hebt gebracht
• Voor elk procbleem beste oplossing zoeken
• Voldoende luisteren naar klant!
o Hoe jij probleem ervaart is niet identiek aan nood van consument
Unique value proposition of unieke waardepropositie
• Reden waarom klant voor jouw bedrijf kiest
• Ontdek wat je onderneming en aanbod uniek maakt (=unique sellingpoints, USP)
o De meerwaarde die je kan bieden aan de klant in compitieve markt
▪ Waarom bij jou en niet bij concurrent?
▪ Waar is het verschil?
• Jouw unieke waardepropositie, high level concept, in 1 zin formuleren
• X voor Y analogie
o Overtuigend aanbod dat early adopters onmiddellijk aanspreekt en aantoont hoe je
hun probleem voor hun wegneemt
7
