Resume

Samenvatting - Interpretatieve onderzoeksmethoden (H000216B)

0 fois vendu

Établissement
Universiteit Gent (UGent)

Samenvatting van slides en uitleg tijdens de les, boek niet gebruikt. Ik had met deze samenvatting een 17/20 voor het examen.

[Montrer plus]

Aperçu 4 sur 51 pages

Voir l'exemple

Publié le 12 mars 2025
Nombre de pages 51
Écrit en 2024/2025
Type Resume

thematische analyse
discoursanalyse
pho
historische en epistemologische grondslagen
reflexiviteit in de onderzoekcyclus
ethische dimensies in onderzoek
kwalitatieve interviews en biografisch onderzoek

lotteblondeel Membre depuis 1 année 35 documents vendus

2024-2025

INTERPRETATIEVE
ONDERZOEKSMETHODEN
GRIET ROETS

,H1: HISTORISCHE EN EPISTEMOLOGISCHE GRONDSLAGEN
➢ Historische grondslagen: Van waar komt de traditie van onderzoek? Waar is dat ontstaan? Wat
zijn belangrijke basisuitgangspunten van die tradities en benaderingen van onderzoek?
➢ Epistemologische grondslagen: wat zijn nu manieren om kennis te verwerven en produceren en
wat zijn de kennis theoretische uitgangspunten bij kwalitatief onderzoek?

1. Roadmap – opleiding
➢ Voorbereiding op jullie masterproef
• Vorm geven aan onderzoeksdesign op basis van probleemstelling en onderzoeksvragen
• Flexibel constructieproces!
o Vb. je onderzoeksvraag kan wijzigen doorheen je onderzoeksproces
• Beoordelingsformulier voor de masterproef
- Methodologie
o De methodologie is aangewezen voor het beantwoorden van de
onderzoeksvragen
o De gehanteerde methodologie wordt beargumenteerd
o Het onderzoeksdesign wordt beschreven
o De methodologie houdt voldoende rekening met de kwaliteitsaspecten van het
onderzoek, zoals betrouwbaarheid, consistentie, stabiliteit, representativiteit,
transfereerbaarheid, herkenbaarheid, volledigheid, geloofwaardigheid,
authenticiteit,
o Deelnemers, instrumenten, verwerkingsmethodes … worden beschreven
o Er is aandacht voor tijdsmanagement en haalbaarheid
- Deontologie
o Er is gehandeld conform de ethische normen, gangbaar voor dit onderzoek
o Waar wenselijk en nodig is informed consent toegepast
o Eventuele deelnemers aan het onderzoek kregen de kans kennis te nemen
van de resultaten
o Inbreng van derden (hulp bij bepaalde delen, gebruik van data van derden, …) is
correct vermeld

1.2 Kwalitatief onderzoek
➢ Methodologie ≠ methoden
• Onderzoeksmethodologie: algemene benadering in een onderzoeksproject (cf.
wetenschapstheoretische basis en overkoepelende onderzoekbenadering: theorie & empirie)
- Waarom sla je de weg in van mixed-method, kwantitatief of/en kwalitatief onderzoek?
Kenmerken van kwalitatief onderzoek!
• Onderzoeksmethoden: technieken die gehanteerd en gecombineerd worden om onderzoek
te doen en diepgaand inzicht te verwerven in de betekenis van complexe sociale realiteiten
(strategieën van data-verzameling en data-analyse)

1.3 Opbouw methodologie masterproef
➢ Onderzoekscontext: omschrijving en duiding waarom deze context relevant is voor jouw
onderzoeksfocus, probleemstelling, en centrale onderzoeksvraag
➢ Onderzoeksbenadering: kwalitatief, interpretatief onderzoek (kenmerken)
➢ Methoden van data-verzameling
➢ Methoden van data-analyse
➢ Kwaliteit/betrouwbaarheid, transparantie, ethische dimensies en positionering/reflexiviteit

1

,2. Historische grondslagen van kwalitatief onderzoek
➢ Kwalitatief onderzoek is niet gebonden aan bepaalde disciplines, maar
Is tot stand gebracht onder de paraplu van sociale en humane wetenschappen:

2.1 Oorsprong
➢ Theoretische stroming in de sociale wetenschappen, geïnspireerd door een antropologische
stroming in de sociologie: “symbolisch interactionisme”
• 1920 opstoot van deze onderzoeksbenadering: modernisering
samenleving zorgde voor problemen
- Voornamelijk Amerika: veel samenlevingsproblemen
- Chicago School 1920-1930, o.m. door John Dewey, Herbert
Mead, Howard Becker, Herbert Blumer, Jane Addams,…
▪ Vb. Chicago school: veel zaken in samenleving die we niet meer begrijpen
(bv. jongensbendes) → nood aan kwalitatieve in plaats van kwantitatieve
onderzoeksmethodes want cijfermateriaal bood geen verklaring

➢ Doel: ‘onbegrijpelijke’ sociale problemen in de micro-cosmos van Chicago als grootstedelijke
context begrijpen
• We weten niet wat er achter de sociale problemen zit en slaan dus de bal mis
• Symbolische interactionismen stellen dat we eerst moeten begrijpen wat de motivering is van
een bepaalt gedrag
• Antropologisch perspectief
o Vb. crimineel gedrag van jongensbendes
➢ Symbolisch interactionisme
• Enorm begaan met sociale interacties en symbolen die interessant zijn in de maatschappij
• Niet alleen het gedrag van de mensen, maar waarom doen mensen wat ze doen, waarom
zeggen ze dat is in interactie met elkaar

2.2 Historische grondslagen zijn ook actueel relevant
➢ Diversiteit onderzoeks-topics in pedagogische wetenschappen en sociaal werk
• Relevantie voor pedagogisch en sociaal werkonderzoek (‘het oog van de pedagoog’)
• Socialisatie en opleiding van mannelijke basketbalspelers
• Ervaringen van gender in multiculturele basisschool
• Constructie van Afro-Amerikaanse jongens als ‘bad boys’ in Rosa Parks’ basisschool
• Professionele identiteit v vrouwelijke leraars in basisschool id stad in relatie tot opvattingen id media
• De ervaringen op het vlak van gendersensitiviteit in de kleuterschool
• Ervaring van veiligheid van jongeren in ‘veilig verblijf’
• Bewegingsvrijheid van kinderen in GGZ voor kinderen & jongeren in relatie tot de ziekenhuisschool
• De ervaring van armoede bij kinderen
• De ervaring van niet-begeleide minderjarige jongeren doorheen hun traject
• De ervaring van dak- en thuisloze jongeren die sofa-surfen
• De ervaring van volwassenen met een verstandelijke handicap in een residentiële setting
• De ervaring van bewoners van hoogbouw sociale huisvesting
• De ervaring van geïnterneerden
• De ervaring van ouderen doorheen het zorglandschap (zorgcontinuïteit?)

➢ “Pedagogisch directeur Petra De Schepper vermoedt dat de meisjes dit voor de lol doen.” (…) “De
politie kwam bij de vechtpartijen al meermaals tussen en neemt de zaak ernstig. Het meisje dat
vanmorgen werd gearresteerd, is door de jeugdrechter in een halfopen instelling geplaatst op
verdenking van belaging en opzettelijke slagen en verwondingen.”

➢ Becker: als we onderzoek doen dan moeten we een positie innemen, je kan niet objectief blijven als
je met sociale problemen bezig bent en ze probeert te begrijpen
➢ Jane Addams: heeft in een bepaalde wijk in de stad Chicago, waar sociale problemen zich
opstapelden, beginnen werken/spreken met vooral de vrouwen en vroeg hen wat er aan de hand was
en hoe ze het een betere plek konden maken (van binnenuit proberen begrijpen waarover de
problemen gaan en hoe ze kunnen aangepakt worden)

2

, ➢ Bv. Brugge: meisjesbende die stationsbuurt terroriseerde. Er kwam weinig tot geen begrip van wat
de motivatie van die meisjes was. Ze vielen andere jongeren aan… Hier is zwaar op ingegrepen: bv.
schorsing, plaatsing in gemeenschapsinstellingen, … De vraag waarom zij dit deden werd niet gesteld.
Mogelijke vragen: Hoe is de thuissituatie? Gaan we het probleem niet gewoon verplaatsen wanneer
we uithuisplaatsing doen? Was er een probleem op school?
• Het oog van de pedagoog of sociaal werker
- Proberen achterhalen wat de oorzaak is van het gedrag van de meisjes
- Minstens zelf met de meisjes in gesprek gaan en te vragen waarom ze dit doen
• Achteraf bleek dat er veel problemen waren bij de meisjes in het thuisfront en op school.

2.3 Symbolisch interactionisme
➢ Gebaseerd op de aanname dat menselijke ervaring wordt bemiddeld door interpretatie
 Grondlegger Herbert Blumer
➢ Niet het individu, maar het symbool wordt gezien als constituerend element van de samenleving
• Bv. zin doorfluisteren, iedereen interpreteert anders en zegt het anders door
• “Mensen handelen niet op basis van vooraf bepaalde reacties op vooraf gedefinieerde
objecten, maar eerder als interpreteerders, definieerders, signaalgevers en symbool- en
signaallezers wier gedrag alleen kan worden begrepen door de onderzoeker te laten
deelnemen aan het definiërende proces” (Bodan & Biklen, 1998: 25)
➢ Pedagogische wetenschappen en sociaal werk: geen gedragswetenschappen (wat mensen doen),
maar ook sociale wetenschappen (waarom mensen iets zeggen en doen) in een bepaalde
historische, sociale, culturele en politieke context
➢ Niet interveniëren in wat mensen doen (‘gedrag’) maar proberen begrijpen waarom mensen iets
zeggen en doen (‘sociale betekenis’)
• Als onderzoeker ook kunnen interpreteren: beschrijven wat er gebeurd en rekening houden
met wat er achterliggend aan de hand kan zijn
• Belangrijk om te kijken in welke en relatie en binnen welke context zich dit afspeelt
➢ Het symbool wordt geproduceerd in sociale interacties: subjectieve ervaringen zijn de neerslag
van een interactie- en interpretatieproces tussen mensen
• “Mensen zijn actief betrokken bij het creëren van hun wereld; het begrijpen van het snijvlak
tussen biografie en maatschappij is essentieel” (Bogdan & Biklen, 1998: 25).

2.3.1 Symbolen als ‘sensitizing concepts’
➢ In contrast met definitieve concepten, geeft een sensitizing concept de gebruiker een
algemeen referentiegevoel en houvast bij het benaderen van empirische gevallen
• Definitief concept bestaat niet: we bepalen in een bepaalde context wat iets betekent
- Vb. een handboek hier betekent iets anders dan een handboek in een ander vak in
onze opleiding
• Sensitizing concept: onderzoekers moeten nieuwsgierig zijn naar de betekenis die mensen geven aan
bepaalde concepten
- Zoveel mogelijk betekenisverleningen in kaart brengen
- Onzekerheid over wat men bedoelt belemmert ons om pertinente vragen te
stellen en relevante problemen voor onderzoek op te lossen
- Nagaan wat bepaalde concepten in specifieke contexten betekenen
- Geeft richting aan hoe we de sociale realiteit proberen te begrijpen
- Symbolen geven vorm aan onze empirie en de manier waarop we de werkelijkheid vorm geven

✓ “Deze dubbelzinnige aard van concepten is de fundamentele tekortkoming in de sociale
theorie. Het belemmert ons om greep te krijgen op onze empirische wereld, want we weten niet
zeker wat we moeten grijpen. Onze onzekerheid over wat we bedoelen belemmert ons in het stellen
van pertinente vragen en het vaststellen van relevante problemen voor onderzoek” (Blumer, 1954: 7)

3

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lotteblondeel. Stuvia facilite les paiements au vendeur.