Notes de cours
College aantekeningen Kwalitatieve Onderzoeksmethoden
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Inhoud van de slides aangevuld met eigen aantekeningen en delen van het handboek
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Aperçu du contenu
Samenvatting Kwalitatieve MethodenSamenvatting Kwalitatieve Methoden...................................................................................................1
30 september – Les 1..........................................................................................................................4
Wat is kwalitatief onderzoek..........................................................................................................4
Kenmerken van kwalitatief onderzoek...........................................................................................4
Kenmerk 1: de vraagstelling en het doel van het onderzoek......................................................4
Kenmerk 2: het onderzoeksdesign..............................................................................................5
Kenmerk 3: de dataverzamelingsmethode.................................................................................6
Kenmerk 4: de analyse................................................................................................................6
Kenmerk 5: rapportering............................................................................................................6
Methodestrijd.................................................................................................................................7
Kwalitatief onderzoek is niet wetenschappelijk..........................................................................7
Kwalitatieve onderzoeksresultaten zijn niets meer dan de persoonlijke opinies van de
onderzoeker of zijn respondent..................................................................................................7
Kwalitatief onderzoek is soft onderzoek.....................................................................................7
Kwalitatief onderzoek is niet gebaseerd op een toevalssteekproef en bovendien zijn de
steekproeven nogal klein............................................................................................................7
Paradigma’s en kwalitatief onderzoek............................................................................................7
Positivisme..................................................................................................................................8
Postpositivisme...........................................................................................................................9
Constructivisme..........................................................................................................................9
Kritische theorie en aanverwante.............................................................................................10
7 oktober – Les 2..............................................................................................................................10
Ethiek van het onderzoek.............................................................................................................10
Procedurele ethiek...................................................................................................................11
Situationele ethiek....................................................................................................................11
Relationele ethiek.....................................................................................................................12
Data flow mapping ter ondersteuning van het onderzoek.......................................................12
Probleemstelling...........................................................................................................................12
Onderzoeksvraag......................................................................................................................12
Literatuuronderzoek.................................................................................................................13
Conceptueel kader....................................................................................................................13
Valkuilen voor elke onderzoeker..................................................................................................13
Waarom doe ik onderzoek............................................................................................................13
Waarom is onderzoek belangrijk..................................................................................................13
Voor wie is onderzoek bedoeld....................................................................................................14
1|Pagina
, Vraag + doel -> methode..............................................................................................................14
14 oktober – Les 3............................................................................................................................14
Analyse van kwalitatieve data......................................................................................................14
Coderen........................................................................................................................................14
Grounded Theory benadering......................................................................................................15
Coderen binnen Grounded Theory benadering........................................................................15
Stappen in het coderingsproces...................................................................................................15
organiseren van data (databeheer)..........................................................................................15
Doornemen van data (close reading)........................................................................................15
Gegevens opdelen in kleinere delen, met wegfilteren niet-relevante data (open codering)....16
Computer Assisted Qualitative Data Analysis (CAQDAS)..............................................................16
21 oktober – Les 4............................................................................................................................16
Axiaal coderen..............................................................................................................................16
Stappen van axiaal coderen......................................................................................................17
Codeboom optimaliseren.........................................................................................................18
Memo’s van axiale codes..........................................................................................................18
Conditionele matrix......................................................................................................................18
Selectief coderen..........................................................................................................................18
Cartografische schema’s...........................................................................................................19
Technieken als hulpmiddel.......................................................................................................20
28 oktober – Les 5............................................................................................................................20
Kwaliteitsvereisten bij kwantitatief onderzoek: post-positivistische invulling..............................20
De houding van kwalitatief onderzoek ten opzichte van de kwaliteitsvereisten..........................20
Validiteit en betrouwbaarheid in vermomming........................................................................21
Kwalitatieve onderzoeksopzet......................................................................................................24
Steekproeftrekking...................................................................................................................24
Soorten steekproeven..........................................................................................................26
Toevalssteekproef.............................................................................................................26
Doelgerichte steekproef...................................................................................................26
Theoretische steekproef...................................................................................................28
4 november – Les 6...........................................................................................................................29
Interview.......................................................................................................................................29
Kenmerken van kwalitatieve interviews ten opzichte van andere type interviews..................30
Interviewproces............................................................................................................................30
Voorbereiden............................................................................................................................30
Ideale flow van vragen..........................................................................................................31
2|Pagina
, Soort vragen.........................................................................................................................31
Functie van drop-off.............................................................................................................31
Uitvoeren..................................................................................................................................31
Doorvragen...........................................................................................................................32
Na het interview.......................................................................................................................32
Interviewtranscript...............................................................................................................33
Voorbereiden............................................................................................................................33
Medium van interview..................................................................................................................33
Synchroon multikanaals interview............................................................................................34
18 november – Les 7.........................................................................................................................35
Soorten groepsinterviews.............................................................................................................35
Focusgroepen...............................................................................................................................35
Hoe ontstaan attitudes, visies of opinies?................................................................................35
Waarvoor kun je focusgroepen gebruiken?..............................................................................36
Rollen, plaats en tijd van focusgroep........................................................................................36
Selectie van respondenten.......................................................................................................37
Grootte en aantal groepen.......................................................................................................37
Voor- en nadelen van focusgroepen ten opzichte van diepte-interviews.................................38
Focusgroep proces........................................................................................................................39
Voorbereiden............................................................................................................................39
Uitvoeren..................................................................................................................................39
Na het interview.......................................................................................................................40
Activatie en participatie technieken.............................................................................................40
Actieve technieken in bijzijn van de onderzoeker.....................................................................42
Projectieve technieken.............................................................................................................43
Groepstechnieken.....................................................................................................................44
Technieken met onderzoeker op afstand of auto-collectie......................................................44
25 november – Les 8.........................................................................................................................44
Wetenschappelijke observatie.....................................................................................................44
Ideaaltypes van observatoren..................................................................................................45
Aandachtspunten bij observatie:..............................................................................................46
Voor- en nadelen van observatiemethodes..............................................................................46
Fasen in (participerende) observatie............................................................................................47
Voorbereiding...........................................................................................................................47
Intrede in het veld....................................................................................................................47
Dataverzameling.......................................................................................................................48
3|Pagina
, Data-analyse.............................................................................................................................50
Uittreden uit het veld...............................................................................................................50
9 december – Les 10.........................................................................................................................50
Geschiedenis van kwalitatief onderzoek.......................................................................................50
1. Klassieke periode..................................................................................................................50
2. Verdrukking en kiemen van vernieuwing..............................................................................51
3. Heropstanding......................................................................................................................52
4. Postmodernisme en consolidatie..........................................................................................53
Mixed methods.............................................................................................................................53
30 september – Les 1
Wat is kwalitatief onderzoek
Volgens de definitie van Denzin en Lincoln (1994) staat de onderzoeker die op een interpretatieve
wijze naar de wereld kijkt en een veelheid aan methode gebruikt om onderzoek te doen centraal. In
hun tweede handboek (2000) staat niet de onderzoeker maar het hele kwalitatieve veld centraal. De
plaats van de onderzoeker in de realiteit die hij niet alleen bestudeert maar ook mee vorm geeft
staat daarbij centraal. Er ontstaat een tweedelige aard van kwalitatief onderzoek:
1. Het kwalitatief onderzoek dat zich als veld gesetteld heeft en dat vaste onderzoekslijnen en
methodologieën uitzet
2. Het kwalitatieve onderzoek dat zich heel sterk bewust is van de eigen rol die de onderzoeker
speelt, de eigen waarden en inzichten die een kwalitatieve onderzoeker met zich meedraagt
en de invloed die de onderzoeker heeft op de omgeving die hij bestudeert
Het is moeilijk om de definitie van kwalitatief onderzoek vast te stellen. Daarom wordt de aard van
het kwalitatief onderzoek vaak terug gevonden in de vraagstelling, het gehanteerde
onderzoeksdesign, de gebruikte dataverzamelingsmethode, de manier van analyseren en de output
van het onderzoek.
Kwalitatief onderzoek heeft vaak een negatieve definiëring, maar de klassieke verklaringen hiervoor
zijn vaak niet geheel correct of volledig. Het verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek zit
hem niet alleen in hoe je zaken onderzoekt maar ook in wat je onderzoekt.
Kenmerken van kwalitatief onderzoek
Kenmerk 1: de vraagstelling en het doel van het onderzoek
de dagelijkse werkelijkheid van de onderzochte personen staat centraal in kwalitatief
onderzoek: in kwalitatief onderzoek staat niet de onderzoeker centraal maar de
onderzochte. Er wordt een klassiek onderscheid gemaakt tussen het etic-perspectief en het
emic-perspectief. Het etic-perspectief gaat uit van een onderzoeker die door literatuurstudie
en voorgaande resultaten met een vooraf bepaald schema zijn studieobject tegemoet trekt.
De emic-benadering zoekt deze schema’s bij de onderzochten zelf. Het wereldbeeld van de
onderzoeker heeft echter wel invloed op het onderzoek.
De vraagstellingen gaan over complexe thema’s of betreffen sociale processen: in plaats
van te kijken naar hoe vaak iets voorkomt, wil de onderzoeker begrijpen hoe sociale
betekenisgeving tot stand komt en hoe sociale processen verlopen.
4|Pagina
,Kenmerk 2: het onderzoeksdesign
Het onderzoeksdesign is flexibel: om een inzicht te krijgen in hoe mensen betekenis geven
aan hun omgeving, hoe de omgeving die betekenisgeving mee vormgeeft, is het noodzakelijk
om een onderzoeksdesign te hanteren dat zo open mogelijk is een onderzoeksdesign is de
manier waarop een onderzoeker vooraf een onderzoek uitdenkt en organiseert. Het is in
feite zijn werkplan. Een plan is nog steeds noodzakelijk maar het moeten kunnen veranderen
tijdens het onderzoek.
Het onderzoeksdesign is gericht op studie in een natuurlijke omgeving: de onderzoeker
bekijkt sociale processen en betekenisgeving vanuit de leefwereld van de betrokkenen zelf.
Dat wil zeggen dat je de rijke context waarin mensen leven meeneemt in je onderzoek. De
context en betekenisgeving beïnvloeden elkaar dus.
5|Pagina
, Het onderzoeksdesign is gericht op het holistisch begrijpen van de context: het werkplan
moet holistisch zijn. dit betekent dat het onderzoeksdesign in staat moet zijn om het
onderzoeksonderwerp op een systematische, alomvattende en geïntegreerde manier te
benaderen. Er moet dus geprobeerd worden om het probleem via verschillende standpunten
te bekijken.
Kenmerk 3: de dataverzamelingsmethode
Er is een uitgebreid gamma aan dataverzamelingsmethoden ter beschikking: Er zijn veel
verschillende soorten kwalitatieve dataverzamelingsmethoden.
Er wordt vaak een beroep gedaan op meerdere methoden in één onderzoek: het gebruiken
van meerdere methoden om aan je gegevens te komen is eerder de regel dan de
uitzondering. Er is wel vaak één dominante onderzoeksmethode.
De dataverzameling impliceert vaak een intens en/of langdurig contact met het veld: een
kenmerk dat vele kwalitatieve methoden van dataverzameling typeert, is dat er een
langdurig contact is met het onderzoeksveld en dat dit contact tevens diepgaand is. Het kan
dagen, weken of zelfs jaren duren om een diepgaand inzicht te verwerven in het
onderzoeksobject. Er moet wel een balans zijn tussen betrokkenheid en afstand nemen.
Het gebruik van methoden is flexibel: in kwalitatief onderzoek pin je jezelf niet vast op één
dataverzamelingsmethode. Overschakelen van dataverzamelingsmethode in de loop van het
onderzoek, omdat de setting in het onderzoek dit nu eenmaal vereist, is vaak voorkomend.
Iteratief: Er wordt vaak wat verzameld, geanalyseerd, verzameld en zo wordt dat steeds
herhaald. Dit heet iteratief verzamelen en analyseren.
Kenmerk 4: de analyse
De analyse gebeurt (eerder) op basis van teksten dan op basis van cijfers: het ontbreken
van statistiek is een gemeenschappelijk kenmerk aan zowat alle kwalitatieve methoden. Toch
gebruiken sommige kwalitatieve onderzoekers wel cijfermateriaal om bijvoorbeeld de
contouren van een bepaald probleem te schetsen. Desondanks is het basismateriaal dat
geanalyseerd wordt hoofdzakelijk tekstueel.
Het doel van de analyse is betekenissen achterhalen
Centraal in de analyse staan processen
Het doel van de analyse is in diepte te begrijpen en niet representatief te beschrijven
Kenmerk 5: rapportering
De onderzochten worden betrokken bij (de lezing van) de resultaten: er wordt vaak
rechtstreeks aan de betrokkenen om feedback gevraagd over de resultaten. Dit is een vorm
van kwaliteitscontrole.
De rapportering probeert de context van het geheel weer te geven: dit wordt geprobeerd
door een uitgebreide beschrijving te geven van het materiaal dat je verzamelde. Doorheen
de beschrijving die je geeft, moet het materiaal ‘spreken’. Het doel is niet om alle resultaten
zo compact mogelijk te presenteren maar juist om een rijke contextschets te geven van wat
je gevonden hebt.
De invloed van de onderzoeker op zijn onderzoeksopzet wordt expliciet in rekening
genomen: het is belangrijk om te vertellen wat jouw achtergrond als onderzoek is in de
rapportering. Hieruit kan bepaald worden welke invloed jij als onderzoeker kan hebben op
het onderzoek.
6|Pagina
,Methodestrijd
Er vindt al jaren een methodestrijd plaats tussen kwantitatieve en kwalitatieve methoden. Hieronder
worden de klassieke verwijten tegenover kwalitatieve methoden besproken.
Kwalitatief onderzoek is niet wetenschappelijk
In de eerste plaats moet de vraag gesteld worden wat ‘wetenschappelijk’ betekent. Als
wetenschappelijk enkel het positivistische model is, dan is kwalitatief onderzoek inderdaad niet
wetenschappelijk. Het doel van kwalitatief onderzoek is immers niet om studieresultaten te
repliceren of representatief te zijn voor een grote populatie.
MAAR als je een ander paradigma accepteert, dan is het wel wetenschappelijk omdat er kennis en
systematiek nodig is om kwalitatief onderzoek uit te voeren.
Kwalitatieve onderzoeksresultaten zijn niets meer dan de persoonlijke opinies
van de onderzoeker of zijn respondent
De kern van het kwalitatief onderzoek is dat de opinies van de onderzochte personen centraal staan.
Wanneer kwalitatief onderzoek goed wordt uitgevoerd, dient de onderzoeker controles in te bouwen
om onderzoeker effecten zo veel mogelijk uit te schakelen. En wanneer de onderzoeker nauwkeurig
werk verricht, zijn de steekproeftrekking, databewerking, codeerwerken, analyse en de resultaten uit
het onderzoek net zo betrouwbaar als die van kwantitatief onderzoek.
Kwalitatief onderzoek is soft onderzoek
Vaak wordt soft onderzoek gezien als onnauwkeurig of onzorgvuldig onderzoek. Ook het feit dat data
komen van de persoonlijke opinies van respondenten maakt dat het onderzoek het etiket soft
opgekleefd krijgt.
Als er met soft onderzoek wordt bedoeld dat er geen exact cijferantwoord uit dit soort onderzoek,
dan klopt dit. Echter is dit niet per se een slecht punt want de resultaten uit kwalitatief onderzoek
komen uit een andere soort data waar andere soort informatie uit gehaald wordt.
Kwalitatief onderzoek is niet gebaseerd op een toevalssteekproef en bovendien
zijn de steekproeven nogal klein
Dit is juist. De steekproef wordt getrokken vanuit een theoretisch geselecteerde steekproef. Dit zorgt
ervoor dat de kwalitatieve onderzoeksresultaten niet generaliseerbaar zijn naar de populatie maar
wel naar een theoretisch kader. Dit betekent dus dat kwalitatief onderzoek niet onbetrouwbaar is.
Paradigma’s en kwalitatief onderzoek
Er zijn drie centrale begrippen met een daarbij horende vraag. Deze drie begrippen zijn filosofische
begrippen maar je kan ze zien als drie fundamentele vragen over de mens en de wereld waarvan het
antwoord bepalend is voor hoe elke sociale wetenschapper kijkt nar zijn onderzoeksobject:
1. Ontologische vraag: wat is realiteit? En hoe ziet deze realiteit eruit?
2. Epistemologische vraag: hoe is kennis over die realiteit mogelijk? Hoe weten we wat we
weten? Wat telt als kennis en wat niet?
3. Methodologische vraag: hoe kan de onderzoeker iets te weten komen over deze realiteit?
7|Pagina
, Positivisme Postpositivis Kritische Constructivis
me theorie en me
andere
Ontologie Naïef realisme – Kritisch realisme – Historisch Relativisme – er
er is een reële er is een reële realisme – er is zijn lokale en
realiteit die realiteit maar een virtuele specifiek
bestudeerbaar is enkel op realiteit die geconstrueerde
onvolledige en gevormd is door realiteiten
probabilistische sociale, politieke,
wijze is die economische,
bestudeerbaar etnische en
gender waarden;
deze is
gekristalliseerd
over de tijd heen
Epistemolo Het is dualistisch Het is aangepast Het is Het is
gie en dualistisch en transactioneel en transactioneel en
objectivistisch; objectivistisch; er subjectief; subjectief; er zijn
de resultaten zijn is sprake van een resultaten zijn gecreëerde
waar kritische traditie waarde waarden
of gemeenschap; gebonden
de resultaten zijn
waarschijnlijk
waar
Methodolo Experimentele of Gewijzigd Het is dialogisch Het is
gie manipulatieve experimentele of en dialectisch hermeneutisch en
methoden; er is manipulatieve dialectisch
sprake van methoden; er is
verificatie van de sprake van kritisch
hypothesen; multiplisme; er is
voornamelijk sprake van
gebruik van falsificatie van
kwantitatieve hypothesen; er
methoden worden ook
kwalitatieve
methoden
gebruikt
Positivisme
Het positivisme was de dominante wetenschapsopvatting die niet alleen de exacte wetenschappen
maar ook de sociale wetenschappen domineerde tot aan het begin van de twintigste eeuw. Vrijwel
niemand binnen de sociale en humane wetenschappen volgt nog strikt de positivistische
uitgangspunten.
Ontologisch: de realiteit bestaat en is onderhevig aan natuurwetten en mechanismen. Men
kan wetenschappelijke kennis opbouwen over deze realiteit.
Epistemologisch: er is sprake van een dualistische en objectivistische visie. Dit wil zeggen dat
de onderzoeker en zijn studieobject als onafhankelijke entiteiten aangezien worden. De
positivistische onderzoeker kan iets bestuderen zonder het onderzoeksobject te beïnvloeden
en zonder er zelf door beïnvloed te worden.
8|Pagina
, Methode: het uit zich in het formuleren van hypothesen en in het empirisch testen van deze
hypothesen. Dit gebeurt met controleerbare en repliceerbare methoden, dus kwantitatieve
methoden.
Postpositivisme
Het postpositivisme is momenteel de dominante wetenschapsopvatting in de exacte wetenschappen
en in grote delen van de sociale wetenschappen. Deze strekking vertrekt vanuit een objectivistische
opvatting maar tracht een antwoord te formuleren op de meest essentiële problemen van het
positivisme.
Ontologisch: er wordt nog steeds vanuit gegaan dat de realiteit bestaat maar dat deze
slechts gedeeltelijk kenbaar is omwille van imperfecte menselijke waarnemingsinstrumenten
en de ongrijpbare aard van de realiteit.
Epistemologisch: dit leidt dus tot een aangepast dualistische en objectivistische visie. Het
klassieke dualisme is niet houdbaar en wordt vervangen door een aangepast dualisme. Ze
blijven vasthouden aan externe objectiviteitsbewakers en opiniemakers.
Methode: de nadruk komt te liggen op kritisch multiplisme. Daarmee bedoelt men het naast
elkaar gebruiken van verschillende onderzoekstechnieken om hypothesen te falsifiëren.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van zowel kwantitatieve als kwalitatieve methoden. De post-
positivistische visie is duidelijk aanwezig in de Grounded Theory.
Constructivisme
Het constructivisme is een bundeling van verschillende stromingen die allemaal het basisidee
gemeen hebben dat de realiteit een sociale constructie is, maar die elk een eigen accent leggen in de
studie van de sociale werkelijkheid.
Ontologisch: één objectieve realiteit bestaat niet. Er wordt van vele mogelijke realiteiten
uitgegaan. Ieder mens heeft zijn eigen visie op de realiteit en dus eigenlijk een soort van
eigen realiteit. Er zijn ook groepen die sociale constructies delen.
Epistemologisch: de onderzoeker en het onderzoeksobject zijn verbonden met elkaar. De
wetenschappelijke kennis wordt letterlijk geconstrueerd tijdens het onderzoeksproces.
Methode: het onderzoek ontwikkelt zich in een continue interactie tussen de onderzoeker
en het onderzoeksobject. De sociale constructies worden door de onderzoeker
geïnterpreteerd en voortdurend vergeleken en gecontrasteerd met andere inzichten. Het
doel is om tot een gedeelde constructie te komen die een breder draagvlak heeft dan alle
constructies samen die de onderzoeker in zijn data terugvindt.
Hieronder zijn drie belangrijke constructivistische stromingen:
1. Symbolisch interactionisme: de oorsprong ligt in de Chicago School. Het uitgangspunt van
het symbolisch interactionisme is dat het menselijk handelen samengaat met processen van
zelf-interactie. Mensen hebben een innerlijke zelfinteractie die iemands gedrag stuurt vanuit
stimuli uit de omgeving. De stimuli uit de omgeving worden intern via die zelfinteractie
verwerkt, wat leidt tot een reactie. De betekenissen die mensen aan situaties geven zijn
afkomstig uit hun vroegere interacties met andere mensen. Mensen leren dus betekenissen
aan en door die interacties wijzigen betekenissen ook. Belangrijk is dat in het symbolisch
interactionisme ook de eigen rol van de onderzoeker niet als neutraal voorgesteld wordt.
2. Fenomenologie en sociaal constructivisme: het kernidee is dat individuen de wereld waarin
ze leven zelf produceren. Alles wat we in de wereld als vanzelfsprekend beschouwen moet
tussen haken gezet worden. Mensen hebben een soort gereedschapskistje bij met ideeën,
theorieën, waarden, dus de sociale constructen, waarmee zij de wereld om zich geen
interpreten en er betekenis aan geven. Belangrijk daarbij is dat dit op een sociale wijze
ontstaan is door individuen die met elkaar omgaan en allemaal betekenis geven aan de
9|Pagina
, wereld en dat dit nooit vast staat. Doordat we voortdurend interpreteren en betekenis
geven, veranderen onze waarden en opvattingen steeds.
3. Etnomethodologie en conversatieanalyse: dit is een kleinere stroming binnen het
constructivistische paradigma. Een van de kernideeën is dat de wereld door individuen als
vanzelfsprekend aangezien wordt. Een etnomethodoloog stelt de regels, waarden en normen
in vraag. Hij gaat daarentegen expliciet kijken naar hoe menselijk gedrag zich verhoudt ten
aanzien van die regels, waarden en normen. He doel is om te kijken hoe mensen hun
dagelijks leven beschrijven en verklaren ne hoe ze rekening houden met het bestaan van de
regels.
Kritische theorie en aanverwante
Ontologisch: Het historisch realisme van de kritische theorie vertrekt van een realiteit die
slechts reëel is doordat ze onder invloed van sociale, politieke culturele, economische en
etnische factoren gekristalliseerd is tot vaste structuren die als reëel aangezien worden.
Epistemologisch: het wordt als transactioneel en subjectivistisch omschreven. Daarmee
wordt bedoeld dat de onderzoeker en de realiteit met elkaar verweven zijn.
onderzoeksresultaten zijn daarom niet objectief maar waarde gekleurd.
Methodologisch: onderzoekers hebben een dialogische relatie met hun onderzoeksobject: ze
interageren met elkaar. Deze interactie moet dialectisch zijn.
Er behoren een aantal sub-theorieën tot de kritische theorie:
1. Kritische theorie: er zijn vele vormen van kritische theorie maar wat ze allemaal gemeen
hebben is dat ze hun onderzoek zien als een vorm van sociale of culturele kritiek. Het
benadrukt de historische en economische verankering van betekenisgevingsprocessen.
2. Feministische benaderingen: de nadruk ligt op de gender-bepaaldheid van
betekenisgevingsprocessen.
3. Poststructuralisme: het leunt sterk aan bij de taalwetenschap en stelt de onderzoeker als
auteur centraal: elke onderzoeker schrijft een eigen versie van de werkelijkheid in zijn
onderzoek teksten. Deconstructie staat centraal: het is een techniek waarbij in literaire
teksten of films alternatieve betekenissen gezien worden.
4. Postmodernisme: ook hier is geen absolute waarheid, net zoals bij het poststructuralisme.
Alle methoden konden gebruikt worden binnen het postmodernisme. Een bekende auteur is
Foucault die het belang van stabiliteit bestudeerde.
7 oktober – Les 2
Ethiek van het onderzoek
Bij het opzetten en uitvoeren van een onderzoek moet je als onderzoeker sterk bewust zijn van je
eigen rol en verantwoordelijkheden. Als onderzoeker ben je immers verplicht om alle mogelijke
maatregelen te nemen om je onderzoek ethisch correct te laten verlopen. Ethische vragen komen in
elke vorm van onderzoek voor. Omwille van het diepgaande karakter en de persoonlijke
betrokkenheid van mensen in kwalitatief onderzoek is het bij uitstek noodzakelijk om als kwalitatieve
onderzoeker op voorhand, tijdens en na het onderzoek de ethische zijde van het onderzoek
zorgvuldig in overweging te nemen.
Er zijn 3 soorten onderzoek ethiek:
1. Procedurele ethiek
2. Situationele ethiek
3. Relationele ethiek
10 | P a g i n a
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur joymennings. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
66579 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans