1. Emotioneel welbevinden
1.1 Verlies en rouw
1.1.1 Kenmerken
VERLIES
= iets of iemand kwijtraken. Dit kan tijdelijk of definitief zijn.
• Elk verlies veroorzaakt altijd emotie
• Emotie wordt bepaald door de waarde die we aan het verlies toekennen
• onverschillig, gelaten, ergernis, spijt, woede, paniek, verslagen
• Vaak gaan we verlies herstellen of vervangen
• Één verlies is veel ernstiger: iemand verliezen van wie we houden
ROUW
= het antwoord dat we geven op het verlies van een betekenisvolle relatie met
iemand/iets.
1.2 Onze rouwcultuur
Dit zijn antwoorden die we van onze medemensen krijgen wanneer we rouwen:
“je moet de draad weer oppakken”
“je moet hem/het loslaten”
“niet meer aan denken, niet meer over praten”
“het leven gaat verder”
“je moet vooruit”
“de oude zijn”
“praat erover”
“je zal er sterker uit komen”
“geef het een plaats”
= rouw moet een eindpunt hebben (hoeveel maand, jaar?)
= tijd heelt alle wonden
“bel me maar, als er iets is”
“je hebt zoveel om dankbaar voor te zijn”
“ik weet hoe het voelt, ik heb vorig jaar een tante verloren”
“misschien moet je een hond nemen”
= niet mogen rouwen op mijn manier !!
= deze dingen komen gewrongen binnen, het is precies of men zichzelf niet meer mag
zijn
1
DOELGROEP SENIOREN
,Les 4 - emotioneel welbevinden 7-9/12
1.3 Oudere rouwmodellen
1.3.1 Elisabeth Kübler-Ross (jaren 60 en 70) fasemodel
• Ontkenning
• Woede
• Marchanderen = het onderhandelen
• Depressie
• Aanvaarding
Soms kloppen deze fasen inderdaad, maar bij sommige mensen kan dit ook anders zijn.
Het is niet bij iedereen zo dat men de verschillende fasen doormaakt.
Bijvoorbeeld iemand die heel lang in een oncologisch aftakelingsproces heeft gezeten en
die komt aan het einde van het lijden zal dit waarschijnlijk al direct aanvaarden
= anticiperende rouw
Kritiek op het model:
• Fasen lopen niet in die volgorde
• Niet elke persoon gaat al de fasen doorlopen
• Het is niet dat iedereen tot aanvaarding komt en het is niet dat het na de aanvaarding
gedaan is
De manier waarop me omgaan met verlies zorgt ervoor dat we worden gevormd.
1.3.2 William Worden (1982): vier taken model
• Het accepteren van de realiteit van het verlies
• Het emotioneel doorwerken van de pijn van het verlies
• Het aanpassen aan een omgeving zonder de overledene
• De overledene emotioneel een nieuwe plaats geven en opnieuw investeren in het
leven
Rouwtaken:
• Maken een wezenlijk deel uit van het rouwproces
• Kan veel tijd vergen om alle taken tot een goed einde te brengen
• Niet zelden duurt dit meerdere jaren: levenslang proces
• Rouwproces is pas voltooid nadat alle vier de rouwtaken zijn verwerkt
2
DOELGROEP SENIOREN
, Les 4 - emotioneel welbevinden 7-9/12
1.4 Nieuwe visies op rouw
1.4.1 De krachtlijnen van een nieuwe visie
1. het universele en uniforme rouwproces bestaat niet, wel het unieke en pluriforme
-> rouwen is zo uniek en pluriform bij elke persoon, alle mensen hebben ermee te
maken
Rouw is als ervaring universeel, maar neemt unieke vormen aan:
Soort verlies (betekenis die we gegeven aan het verlies zelf -> bepaald hoe je rouwt):
het is van belang op welke manier de persoon is overleden (plots of verwacht verlies)
Persoon (impact van verlies kan anders zijn bij iedere persoon)
Moment in de levensloop
De veerkracht (snel het leven terug opnemen of lang in het verdriet blijven)
Steun ( ta je er alleen in of heb je heel veel steun)
Relatie met de overledene (dichte of een gecompliceerde band): een verlies is heel
moeilijk op het moment dat er een dichte/gecompliceerde band is.
Reeds afgelegde traject..
2. Hechting is de kern van het rouwproces
Bij veilige hechting ga je op jezelf vertrouwen en ook anderen vertrouwen. De manier
waarop we gehecht zijn, gaat ons rouwtraject bepalen.
Rouwpijn is scheidingspijn: het verlaten zijn en het verlangen de band terug te herstellen.
Dit is eigen aan het rouwen.
Hechtingspatroon beïnvloedt de relaties en de manier waarop men rouwt: angstige en
vermijdende hechting kan het rouwproces blokkeren of hinderen.
Dit is sterk afhankelijk van bepaalde personen -> moeilijk om bepaalde rituelen te gaan
loslaten bv ziek zijn maar toch naar kerkhof willen gaan -> dit is ten koste van jezelf en
dit komt vanuit het angstige
Vermijdende hechting: moeilijk om relaties aan te gaan -> bv vader is overleden, het
leven gaat verder, gaat gevoelens gaan blokkeren -> heel schadelijk wanneer persoon
het verdriet niet meer als verdriet kan uiten maar bijvoorbeeld als woede.
3
DOELGROEP SENIOREN
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lizadebacker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.