Volgende hoofdstukken uit de hoorcolleges van het WPO van Algemene Biologie worden behandeld:
Meiose en mitose,
Protista,
Sporenplanten,
Zaadplanten,
Blad en stengel, en
Secundaire groei van de stengel
Ikzelf was door deze samenvatting geslaagd op mijn examen!
DE CELCYCLUS IN EUKARYOTE CELLEN – INLEIDING
Verschil prokaryoten – eukaryoten
- Prokaryoten zijn simpele cellen die zich aseksueel voortplanten, bv. Bacteriën
- Eukaryoten hebben seksuele voortplanting, bv. planten en dieren
Even opfrissen…
- DNA = drager erfelijk materiaal
- Chromatine = complex van DNA-moleculen, geassocieerd met proteïnen
- Chromosoom = verpakte DNA- moleculen, opgebouwd uit chromatine
- Gen = eenheid van erfelijk materiaal (stukje DNA dat codeert voor een bepaald kenmerk)
- Allel = verschillende versies van eenzelfde gen
- Genoom = genetisch materiaal van de cel en beschrijft combinatie van alle erfelijke factoren
Celcyclus
= steeds weerkerend proces van groei en deling van cellen
= volledige proces waarbij een cel zich in twee dochtercellen splitst (mitose)
1. Interfase = voorbereiding op de celdeling
1.1 G1-fase
1.2 S-fase
1.3 G2-fase
2. Celdeling = slechts een beperkt en kort deel van de celcyclus
2.1 Profase
2.2 Metafase Mitose = M-fase
2.3 Anafase
2.4 Telofase
2.5 Cytokinese
3. G0- fase = cel is niet bezig met celcyclus
Cel doet gewoon zijn werk, bv. zenuwcellen zorgen voor impulsen of spiercellen zorgen voor
beweging
- Belang celcyclus?
Reproductie van een soort, toename van een populatiegrootte
Dit maakt het verschil tussen levende en niet levende organismen
- Soorten celdeling?
Mitose (behoud van chromosomenaantal) en meiose (halvering aantal chromosomen), binaire fisie
(reproductiemethode bij vooral prokaryoten)
- Voorkomen?
In alle cellen van het lichaam
- Doel celcyclus bij ééncellige organismen: reproductie
zygote
, - Doel celcyclus bij meercellige organismen: groei en reproductie
Homologe chromosomen
Homoloog chromosomenpaar
= een paar chromosomen dat dezelfde genen bevat, maar niet noodzakelijk dezelfde allelen
- Een mens heeft 46 chromosomen
= 23 homologe chromosomenparen
Gameet: N = 23 (haploïd)
Somatische cellen: 2N = 46 (diploïd)
Gameet Somatische cel
Homoloog chromosomenpaar in som. cel = 1 chromosoom van moeder, 1 van vader
DE INTERFASE
= voorbereiding van de cel op de celdeling
• G(roei)1-fase
- Cel groeit
- Proteïnesynthese met vooral productie van histonen (= eiwitten waar DNA rond wordt gewonden)
- Verdubbeling van hoeveelheid RNA
• S(ynthese)-fase
- DNA synthese: duplicatie chromosomen
- 2N, 2C → 2N, 4C
Diploïde cel blijft diploïd, maar er is een verdubbeling van aantal chromatiden
• G2-fase
- Meer proteïnesynthese
- DNA herstel
- Energie-opbouw die belangrijk is voor celdeling
- Nucleolus (kernlichaampje, staat in voor synthese rRNA (ribosomaal)) is zichtbaar
- Verdubbeling centrosoom (organel in cytoplasma, ontwikkelt spoelfiguur)
- DNA is nu nog in vorm van chromatine (lange draden)
DNA-verdubbeling in de S-fase
DNA moet verdubbeld worden voordat de cel kan delen om hetzelfde aantal chromosomen te behouden.
Het # chromosomen blijft dus gelijk, maar het # chromatiden verdubbelt.
- Chromosoom: aantal bepaald of het haploïd of diploïd is
- Chromatide: bij verdubbeling van chromosoom zal het dubbeltje een chromatide genoemd worden
#C
- Centromeer: plaats waar zusterchromatides aan elkaar vasthangen
- Zusterchromatiden: chromatiden van hetzelfde chromosoom
, DNA bij de mens
2 meter DNA per cel, dus daarmee dat het goed moet verpakt kunnen worden
DE KERNDELING – MITOSE
= kerndeling waarbij het aantal chromosomen constant blijft
• Mitose (kerndeling)
- Profase
Chromatine condenseert zich en rolt op tot chromosomen met telkens 2 zusterchromatiden met
een centromeer
Spoelfiguur ontstaat m.b.v. centriolen
Nucleolus verdwijnt omdat synthese van rRNA is afgelopen
- Prometafase
Kernmembraan zal desintegreren
Kinetochore microtubuli (°uit centrosomen) hechten zich aan elkaar vast en aan centromeren via
een eiwitstructuur
Chromosomen migreren door de kinetochoren die aan hun trekken
- Metafase
Microtubuli ontwikkelen samen met actinefilamenten een contractiele ring
= mitotische spoelfiguur
Chromosomen door microtubuli op metafaseplaat geplaatst, in het midden van de twee polen:
elke zusterchromatide is gericht naar een tegenovergestelde pool
- Anafase
Actinefilamenten en microtubuli glijden over elkaar en zo worden de kinetochore MT ingekort
Spoelfiguur trekt samen
Zusterchromatiden splitsen
, - Telofase (overlapt met cytokinese)
Chromosomen bereiken polen
Ontwikkeling twee nieuwe kernmembranen met elk zijn eigen genetisch materiaal
Chromosomen condenseren
Spoelfiguur verdwijnt
Insnoering celmembraan
: chromosoom replicatie: elk chromosoom zal
bestaan uit 2 zusterchromatiden => 4C
: 2 identieke dochtercellen
ontstaan
= bij somatische cellen !!!
Daarmee dat er identieke dochtercellen worden aangemaakt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunawillems1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
