Onderwerpen waarover de samengevatte literatuur gaat:
Introductie: 'De informatiesamenleving en de kennismaatschappij', 'Het speelveld bepalen (the basics)', 'Informatieverwerking als dynamisch proces', 'Je beperkte brein en de gevolgen ervan', 'Het geheugen als associatief netwerk: schema’s, st...
Dobelli, R. (2010). Avoid News: Towards a Healthy News Diet.
https://www.gwern.net/docs/culture/2010-dobelli.pdf
Opiniestuk: “News is to the mind what sugar is to the body”
Nieuws is een giftige vorm van kennis want we zijn zo goed geïnformeerd, maar weten toch
zo weinig.
Het menselijk brein is ingesteld op een tijd van Jagers en boeren. In deze oorspronkelijke
omgeving werd geleefd met weinig bronnen van voedsel en informatie. Onze hersenen leven
nu in een wereld die het tegenovergestelde is van waar we voor ontworpen zijn. Dit leidt tot
grote risico’s en tot ongepast, gevaarlijk gedrag.
Zoals mensen met overgewicht afstand doen van te veel voedsel, zo is nieuws ook toxic voor
het lichaam. Nieuws is licht verteerbaar. De media voedt ons met kleine hapjes van triviale
zaken, weetjes die ons leven niet echt aangaan en waarover we niet hoeven na te deken.
Daarom ervaren we bijna geen verzadiging. In tegenstelling tot het lezen van boeken en diepe
artikelen waarbij je veel moet nadenken, kunnen we grenzeloze hoeveelheden nieuwsflitsen
inslikken. We beginnen steeds meer te zien hoe giftig nieuws is en leren de eerste stappen
naar een informatiedieet.
Auteur laat de gevaren zien en geeft manieren om ermee om te gaan. Gebruikt zelf al een jaar
geen nieuws, laat effecten van deze vrijheid zien: minder verstoring, meer tijd, minder angst,
dieper nadenken en meer inzichten.
1. Nieuws misleid systematisch
Nieuwsberichten vertegenwoordigen niet de echte wereld. Hersenen schenken de meeste
aandacht aan zichtbare, grote, schandalige, sensationele, schokkende, mens gerelateerde,
verhalende, snel veranderende, luide, grafische aanvallen van stimuli. Ook hebben onze
hersenen een beperkte aandacht om te besteden aan meer subtiele stukjes intelligentie die
klein, complex, langzaam te ontwikkelen en stiller zijn. Nieuwsorganisaties maken hier
gebruik van. Ze richten zich vooral op het meest zichtbare. Ze tonen alle informatie die ze
over kunnen brengen met aangrijpende verhalen en lugubere beelden, waarbij ze systematisch
het subtiele en verraderlijke negeren, zelfs als dat materiaal belangrijk is.
Nieuws trekt onze aandacht bedrijfsmodel.
Het zeer zichtbare misleidt ons.
Voorbeeld: een auto rijdt over een brug en de brug stort in. Waar focust nieuwsmedia zich op?
De auto. De persoon in de auto. Waar hij vandaan kwam, waar hij van plan was heen te gaan,
ervaring van de crash (als overleefd) en wat voor persoon hij is/was. Maar dat is allemaal
totaal irrelevant. Wat is relevant? De structurele stabiliteit van de brug. Dat is het
onderliggende risico dat op de loer lag en zou kunnen gebeuren bij andere bruggen. Dat is de
les die we uit deze gebeurtenis kunnen trekken. De auto doet er helemaal niet toe: elke auto
had de brug kunnen doen instorten. Het had ook een harde wind kunnen zijn of een hond. Dus
waarom dekt de media de auto? Omdat het flitsend is, dramatisch, een persoon en goedkoop
nieuws is om te produceren.
,We lopen als gevolg van nieuws rond met een volkomen verkeerde risicokaart van Nederland.
Enkele voorbeelden:
- Overschatten van terrorisme en chronische stress
- Fiscale onverantwoordelijkheid wordt onderschat
- Astronauten worden overschat, verpleegkundigen worden onderschat
- Vliegtuigcrashes worden overschat
We zijn niet rationeel genoeg om te worden blootgesteld aan de nieuwspers. Het is iets heel
gevaarlijks, omdat de richting die we krijgen door het consumeren van nieuws totaal anders is
dan de werkelijke risico’s waarmee we worden geconfronteerd. Als je op tv naar een
vliegtuigcrash kijkt, verandert je houding ten opzichte van dat risico, ongeacht de reële
waarschijnlijkheid ervan, ongeacht je intellectuele verfijning. Je kan dit niet compenseren met
de kracht van je eigen innerlijke contemplatie. De enige oplossing: sluit u volledig af van
nieuwsconsumptie.
2. Nieuws is irrelevant
Van het grootse deel van de nieuwsverhalen dat je in de afgelopen 12 maanden hebt gelezen,
is het lastig om er 1 te benoemen die jou in staat stelde om een betere beslissing te nemen
over een serieuze kwestie of je carrière. Bijna geen enkel artikel vertelt je iets in vergelijking
met wat je zou hebben geweten als je dat stukje nieuws niet had ingeslikt.
De consumptie van nieuws is niet relevant voor de krachten die er echt toe doen in je
leven. Op zijn best is het vermakelijk, maar nog steeds is het niet relevant.
Je kan vooruitkijkend nooit de waarde van een nieuwsbericht identificeren voordat we het
zien, dus we zijn gedwongen om alles op het nieuwsbuffet te verwerken, ook als er maar 1
artikel bij zit dat de kwaliteit van je leven aanzienlijk verbeterd. Dat is waarschijnlijk niet de
moeite waard.
Mensen vinden het moeilijk om te herkennen wat relevant is. Het is veel gemakkelijker om te
herkennen wat er nieuw is. We zijn niet uitgerust met sensorische organen voor relevantie,
relevantie komt niet vanzelf. Nieuws speelt daarom in op het nieuwe (als onze geest andersom
had gewerkt had het nieuws wel ingespeeld op relevantie). Het relevante vs het nieuwe is de
fundamentele strijd van de moderne mens.
Nieuws overspoelt je met een wereldbeeld dat niet relevant is voor je leven. Relevantie = wat
voor jou persoonlijk belangrijk is, een persoonlijke keuze. Voor de media is elk verhaal dat
veel exemplaren verkoopt relevant (een treinongeluk, een idioot wereldrecord in iets, Paris
Hilton, etc.). Dit vormt de kern van het bedrijfsmodel van de nieuwsindustrie: het verkoopt
het relevante, maar levert het nieuwe.
Mediaorganisaties willen dat je gelooft dat nieuws individuen een soort concurrentievoordeel
biedt. We worden ongerust als we worden afgesneden van de nieuwsstroom, bang dat we iets
‘belangrijks’ missen. In werkelijkheid is nieuwsconsumptie een concurrentienadeel. Hoe
minder nieuws je consumeert, hoe groter het voordeel dat je hebt. Als er iets belangrijks zal
gebeuren, dan zal je erover horen, zelfs als je je afschermt van het nieuws. Vrienden en
collega’s zullen je veel betrouwbaarder over relevante gebeurtenissen vertellen dan welke
nieuwsorganisatie dan ook. Ze kennen je prioriteiten en weten hoe je denkt. Je leert veel meer
over echte belangrijke gebeurtenissen en maatschappelijke verschuivingen door erover te
lezen in gespecialiseerde of diepgaande tijdschriften of goede boeken en door te praten met
mensen die iets weten.
, 3. Nieuws beperkt begrijpen
Nieuws heeft geen verklarende kracht. Nieuwsorganisaties zijn er trots op dat ze de feiten
correct rapporteren, maar de feiten die ze koesteren zijn slechts de oppervlakte van diepere
oorzaken. Zowel nieuwsorganisaties als nieuwsconsumenten verwarren het kennen van een
deel van de feiten voor het begrijpen van de wereld. Het zijn niet de ‘nieuwsfeiten’ die
belangrijk zijn, maar de draden die ze verbinden. We willen de onderliggende processen
begrijpen, hoe dingen gebeuren. Er slagen maar weinig nieuwsorganisaties erin om het
oorzakelijk verband te verklaren omdat de onderliggende processen die belangrijke sociale,
politieke en milieubewegingen beheersen, meestal onzichtbaar zijn. Ze zijn complex, niet-
lineair en moeilijk te verteren voor onze hersenen. Waarom gaan nieuwsorganisaties voor
lichte dingen, schandalen, mensenverhalen en plaatjes? Ze zijn goedkoop te produceren.
De meeste mensen geloven dat het hebben van meer informatie hen helpt om beslissingen
beter te nemen. Nieuwsorganisaties ondersteunen deze overtuiging, het is in hun belang. Het
verzamelen van feiten zal niet helpen om de wereld beter te begrijpen, de relatie is
omgekeerd: hoe meer ‘nieuwsfeiten’ je vertoont, hoe minder je het grote geheel begrijpt. Als
meer informatie zou leiden tot meer economisch succes, dan zouden we verwachten dat
journalisten bovenaan de piramide staan, dat is niet het geval. We weten niet wat mensen
succesvol maakt, maar het vergaren van nieuwtjes is het zeker niet. nieuws lezen om de
wereld beter te begrijpen is erger dan niets lezen Sluit je volledig af van de dagelijkse
nieuwsconsumptie, lees boeken en doordachte tijdschriften in plaats van flitsende
krantenkoppen.
4. Nieuws is giftig voor je lichaam
Nieuws triggert constant het limbische systeem. Paniekerige verhalen ontregelen je
immuunsysteem en remt de afgifte van groeihormonen. Je lichaam bevindt zich in een
toestand van chronische stress. Gevolgen: verminderde spijsvertering, groeiachterstand (haar,
botten), nervositeit en vatbaarheid voor infecties, angst, agressie, tunnelvisie.
Nieuwsconsumenten lopen risico hun lichamelijke gezondheid te schaden.
5. Nieuws vergroot cognitieve problemen
Nieuws voedt de moeder van alle cognitieve fouten: voorkeur voor bevestiging. We filteren
automatisch, systematisch bewijsmateriaal dat onze vooroordelen tegenspreekt, ten gunste van
bewijsmateriaal dat onze overtuigingen bevestigt. Nieuwsconsumptie, en met name
nieuwsinname op maat, verergert deze menselijke fout. Resultaat: rondlopen in een wolk van
schijnbaar bevestigende gegevens, zelfs als deze theorieën over de wereld misschien niet
kloppen. Je wordt vatbaarder voor overmoed, neemt domme risico’s en schat kansen verkeerd
in.
Nieuws voedt niet alleen de voorkeur voor bevestiging, het verergert ook een andere
cognitieve fout: de vertekening van het verhaal. Hersenen hunkeren naar verhalen die
‘logisch’ zijn, zelfs als ze niet overeenkomen met de werkelijkheid en nieuwsorganisaties
leveren die nepverhalen graag. Er wordt soms verkondigt dat X de invloed was waardoor iets
gebeurde, maar het staat vaak verre van vast en er kunnen andere invloeden zijn geweest die
meer betekenis hebben die niet worden genoemd. Nieuwsberichten bestaan voor een groot
deel uit niets anders dan verhalen en anekdotes die uiteindelijk in de plaats komen van
coherente analyses. Dit is ongepast, irrationeel, vervalsing.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robin0103. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
