Samenvatting
Samenvatting ethiek
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
volledige en uitgebreide samenvatting van het deel ethiek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting ethiek Barbara Verdonck – OPO ethiek en deontologieWaar mogelijk staan er links naar filmpjes met korte verduidelijkingen
Youtube kanaal:
• The School of Life: Engelstalige filmpjes
• Lerenfilosoferen: Nederlandstalige filmpjes
1
,Verantwoording ....................................................................................... 4
Probleemstelling ...................................................................................... 4
Grote lijnen cursus................................................................................... 5
Algemene inleiding: moralisering en moderniteit ........................................... 6
Moralisering ......................................................................................... 6
Niet-wetenschappelijk discours over de mens ............................................ 6
Wetenschappelijk discours over de mens .................................................. 7
Samenhang vertogen van de mens .......................................................... 8
Deel I: Ethiek als morele conformiteit: Aristoteles, Kant en Bentham ............... 9
Aristoteles ........................................................................................... 9
Zijnsleer ........................................................................................... 9
Fundering van de moraliteit ............................................................... 10
Fundering van de socialiteit ............................................................... 12
Kant ................................................................................................. 13
Wetenschappelijke kennis voor Kant (kritiek van de zuivere Rede) ........... 13
Plichtsethiek van Kant (kritiek van de praktische rede) ........................... 14
Benthem en utilitarisme ....................................................................... 17
Menselijk gedrag .............................................................................. 17
Jeremy Bentham .............................................................................. 17
John Stuart Mill ................................................................................ 18
Deel II: Ethiek als daad: Nietzsche en Levinas............................................ 19
Nietzsche .......................................................................................... 19
Inleiding ......................................................................................... 19
Heren- en slavenmoraal .................................................................... 19
“Wille zur Macht”.............................................................................. 21
De mens en ‘de dood van God’ ........................................................... 21
Lectuur: Die Fröhliche Wissenschaft .................................................... 22
Levinas ............................................................................................. 22
Levinas antwoordt op een filosofische vraag ......................................... 22
Ethiek als enig ware verhouding tot de Andere ...................................... 23
Levinas en de religie ......................................................................... 24
Levinas en Auschwitz ........................................................................ 24
Deel III: ethiek en verlangen: Lacan ......................................................... 25
Psychoanalyse: een alternatief paradigma............................................... 25
Misverstanden i.v.m. psychoanalyse .................................................... 25
Ontstaan van de psychoanalyse (brief aan Fliess) .................................. 26
Freuds niet-psychoanalytische psychoanalyse .................................... 26
2
, De impasses van het neurologische paradigma ................................... 27
De breuk met het neuro-biologisch paradigma ................................... 27
Oedipuscomplex als ‘grammatica’ van het psychisme ............................. 28
Leven is drift ................................................................................ 28
Lust als drift-principe ..................................................................... 28
Oedipale of castratieve logica van lusteconomie ................................. 29
Een castratief gestructureerd lichaam .................................................. 31
De Nachträglichkeit van het psychisme ................................................ 34
De plaats van het Ik in de psychoanalytische theorie ............................. 35
Ichspaltung (Freud) ....................................................................... 35
Imaginair ego (Lacan) .................................................................... 36
Subject van het symbolische (Lacan) ................................................ 37
Neurotisch symptoom .................................................................... 38
Doodsdrift: Jenseits van de lusteconomie ............................................. 39
Ik-drift en libido ............................................................................ 39
Dood jenseits van de Eros ............................................................... 40
De paradoxale plaats van de moraal ...................................................... 41
Plaats van het geweten ..................................................................... 41
De libidinale noodzaak van de moraal ............................................... 41
Het geweten als Boven-Ik (Das Ich und das Es) ................................. 41
Fundament van de agressie ............................................................... 42
Agressie en Eros............................................................................ 42
Agressie en doodsdrift .................................................................... 43
Fundamentele agressie en de eindigheid van de ethiek ........................ 43
Ethiek van de psychoanalyse ................................................................ 44
Ethiek en jouissance ......................................................................... 44
Ethiek van het Goede ..................................................................... 44
Geluk en jouissance ....................................................................... 44
Ethiek van de eindigheid ................................................................. 45
Ethische (psycho)analyse van de hulpverlening in GGZ........................... 47
Psychoanalyse en psychotherapieën .................................................... 48
3
, Verantwoording
Beroepsethiek blijft dynamisch = niet leren van regels
= morele problemen leren herkennen en leren om daar zelf over na te denken en
op een constructieve manier kunnen bespreken met anderen.
Probleemstelling
Moraal= leer of reflectie over goed en kwaad = voorschrift
Moralisering = welbepaalde manier om met die moraal om te gaan
→ Moraliserende houding: bewust of onbewust, morele en sociale
bekommernissen aanwenden met als doel idee hoog te houden dat men zelf
in wezen goed is (cfr. Tv kijken: oorlogsbeelden)
→ !!! moraliserende houding mede oorzaak van het kwaad waar we ons zo van
afkeren, omdat ze foutief inzicht in de menselijke en sociale werkelijkheid
voedt
+ moralisme: veronderstelt duidelijke scheiding tussen goed en kwaad in mens
en in samenleving
=> moralisme wijst op foutieve houding en gebrekkig inzicht in de sociale
werkelijheid
MOREEL STELT DE VRAAG NAAR HOE DE WERKELIJKHEID ER ZOU MOETEN
UITZIEN, wat er wenselijk is, maar houdt geen analyse van de werkelijkheid in =>
gebrekkige analyse van de werkelijkheid leidt tot gebrekkige aanpak ervan
Voorbeelden moralisme:
1. De Rambo film waarin het kwade in een orgie van geweld van de aardbol
wordt geveegd
2. Een directrice die aan medewerker mailt: ‘Ik doe een beroep op je morele
welwillendheid om…’
3. Bij een veranderingsproces in een organisatie is er heel wat kritiek vanwege
de medewerkers. Die kritiek wordt zonder meer van de hand gewezen als
resultaat van een negatieve houding of als weerstanden tegen verandering
(dus een psychische ziekte)
4. “Kritiek mag, als hij maar vanuit de juiste houding gebeurt”
5. Het antipolitieke discours, dat politici steevast voorstelt als immorele
onbetrouwbare zakkenvullers die misbruik maken van de goede wil van de
brave burger.
6. De gruwelijke beelden van de Shoah die ons ertoe aanzetten de toenmalige
Duitsers als onmensen voor te stellen, waar wij niets mee gemeen hebben.
7. In hetzelfde verband: Auschwitz en de hele WOII was enkel het resultaat
van een perverse, misdadige, demagogische kliek
8. Aandacht voor bedrijfscultuur kan ontaarden in plat moralisme. Dat is vb.
het geval als men meent dat men eerst aan de verhoudingen van de
medewerkers moet werken om ze daarna pas rond een welbepaalde taak te
laten samenwerken.
9. De weigering om in te zien dat morele principes of morele wenselijkheden
niet onverkort, zonder omwegen in de sociale werkelijkheid kunnen worden
gerealiseerd.
Basis van ethiek: DE MENS IS NIET VAN NATURE GOED EN SOCIAAL, het goede
en het sociale is niet iets dat ‘op zich’ bestaat
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper patjes3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67232 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen