Deze samenvatting is een samenvatting van het onderdeel Neurologie uit de module VRHV6. De lessen werden gegeven door meneer Vyt gedurende schooljaar . Zelf haalde ik een 15 voor het examen.
De samenvatting bestaat uit
- theoretische kaders
- pathologie
-verpleegkundig redeneren en handele...
Leerpad D : Verpleegkundig
redeneren en handelen
(neurologische problemen)
1. THEORETISCH KADER
1.1 MONRO-KELLIE DOCTRINE
= beschrijft het principe van het streven naar een homeostratisch evenwicht omtrent de intracraniële
volumeregulatie
Het wordt omschreven volgens het principe van een gesloten doos (de schedel) waarbij het volume
ingenomen wordt door 3 elementen: bloed, parenchym (hersenweefsel) en cerebrospinaal vocht
(liquor)
Werking van de hersenen bij een volumeverhoging
- Bij grote veranderingen in het volume zoals een hersenbloeding of een tumor zal het
lichaam eerst dit trachten te compenseren door een toename of afname in bepaalde
compartimenten
Voorbeeld: bij een hersenbloeding zal het compartiment bloed meer ruimte
beginnen innemen. Ten gevolge daarvan gaan de andere compartimenten
verhogen in druk en gaan ze dus afnemen in hoeveelheid volume
compensatiemechanismen
- Bij een trage evolutie van drukstijging zal het lichaam meer cerebrospinaal vocht
resorberen
In een acute setting zal het lichaam niet direct in staat zijn om te
compenseren en dan zullen er tekenen van overdruk ontstaan
Compensatiemechanismen zijn eindig. plots gaat de druk sterk
exponentieel stijgen
De oorzaak ligt hem in het feit dat de cerebrospinale vocht allemaal
weg zal zijn waardoor deze zijn buffercapaciteit verliest en dat de
druk op de hersenweefsel dus exponentieel stijgen
- We zien dus dat de hersennen een bepaalde druk kan compenseren tot dat er een
kritiek punt bereikt is. Vanaf dit kritiek punt zal er een stijging ontstaan van de
hersendruk met uitvalsverschijnselen tot gevolg.
Hoe is een verhoogde intracraniële druk zichtbaar op RX/CT
- Normaal: normaal zie je de groeven en de ventrikels. Deze zijn gewoonlijks
donkerder aangeduid en zijn gevuld met cerebrospinaal vocht
- Afwijkend: hersen heeft vage kleur en er ontbreekt zichtbaarheid van de
hersengroeven bij hersenbloeding
, Inklemming = het proces waarbij de hersenen door een tekort aan
compensatiemechanismen de enige overblijvende uitweg zal nemen om de druk te doen
verminderen en dat is het achterhoofdsgat of foramen magnum
Het hersenweefsel verschuift naar het achterhoofdsgat en uiteindelijk word de
onderkant van de cerebellum (kleine hersenen) in het achterhoofdsgat gedrukt en wordt
de hersenstam verdrukt
Gevolg van inklemming is overlijden
1.2 INKLEMMING EN SHIFT
= als een trauma lokaal is gelokaliseerd treden er verschuivingen op van de hersenmassa. Deze hete
de shift van de middenlijn. Het houdt in dat er door die trauma een bepaalde hemisfeer de
middenlijn gaat overschrijden
Gevolg: inklemming kan ontstaan door dat de ventrikels worden dicht geduwd
Soorten inklemming
- Tentoriële inklemming
De grote hersenen worden door het tentorium cerebeli gescheiden van de
kleine hersenen (cerebellum). In het midden van deze poort bevindt zich het
mesencephalon (ter hoogte van de hersenstam)
Bij een ruimte innemend proces wordt het mesencephalon ingeklemd in de
poort
Probleem: mesencephalon bestaat uit centrum voor ademhaling,
bewustzijn en pupilreacties
Patiënt gaat dus suffer worden
Pupil wordt aan de kant van de inklemming wijder (= mydriase) en
lichtstijf
o Na enige tijd zullen beide puppilen wijder worden
o Door de nervus opticus die vertrekt uit de medulla oblongata
en vervolgens door de opening in het tentorium cerebri
passeert
Er ontstaat dus druk op de zenuw waardoor er geen
normale reactie meer is op lichtinval
Andere symptomen
Bradycardie
RR problemen
AH problemen
Verlamming
Endorotatie
Braken
- Tonsillaire inklemming
een ruimte innemend proces in het cerebellum duwt het hersenweefsel
langs het achterhoofdsgat naar buiten
gevolg: beknelling van het verlengde merg
resulteert in ademhalingsproblemen en Ademhalingsstilstand
verlengde merg heeft ademhalingsregulatie als functie
, deze patiënten vertonen een normaal bewustzijn. Deterioreert na verloop
van tijd door ademhalingsinsufficiëntie
1.3 DE GROTE COMPARTIMENTEN
De drie belangrijke compartimenten in de hersenen:
- Het bloed
De bevloeiing van de hersenen gebeurt via 4 grote arteries
De linker en rechter A. Carotis interna
De linker en rechter A. Vertebralis
Deze zorgen voor de zuurstofvoorziening van de hersenen
- Parenchym
Het hersenweefsel bestaat uit de cortex en de daaronder gelegen
zenuwvezels
Elke gebied bezit zijn eigen specifieke functie
Een letsel in een bepaald gebied zal dan ook specifieke gevolgen
hebben zoals bijvoorbeeld afasie
- Cerebrospinaal vocht
= liquor of hersenvocht
Wordt geproduceerd in de ventrikels
Langs de opening van het vierde ventrikel komt het vocht in de
subarachnoïdale ruimte om zo naar het wervelkanaal te gaan
De hoeveelheid is ongeveer 150cc
De aanmaak is 20cc/u
Deze wordt geresorbeerd in de subarachnoidale ruimte ter hoogte van de
granulaties van pacchioni waar het wordt teruggegeven aan het veneus
systeem
Liquorstroom is onderhevig aan de diastole en systole van het hart en de
ademhalingsbeweging
De normale druk in het liquor is 15cm waterdruk
2. PATHOLOGIE
Redenen voor Opnames van neuro-patiënten op intensieve zorgen
- Neuro observatie na trauma capitis
o Bij een trauma aan het hoofd gaan mensen 24u opgenomen worden op
de afdeling intensieve zorgen om na te gaan of er geen secundaire
problemen optreden
Mogelijke secundaire problemen: oedeemvorming of zwelling of
uitbreiding van de oorspronkelijke kleine bloedingshaard
Als er een achteruitgang is in de neurologische functies (binnen
24u) verder actie ondernemen!!
, o Waakzaamheid is belangrijk ook al lijkt er op het eerste zicht niets mis te
zijn met de patiënt
- Schedelfracturen
o = ontstaat door inwerking van een kracht op de schedelbot
o Verschillende soorten:
o Lineaire schedelfractuur
= als er een barst is in het schedelbot
Meestal geen zware gevolgen op zich
Door inwerkende kracht kan wel een contusie ontstaan of een
andere letsel die los staat van de schedelbot
Kans op het ontwikkelen van een secundair hematoom is groot
o Impressiefractuur
Schedel wordt ingedrukt ten gevolge van een versplintering van
het bot
Beschadiging van hersenweefsel is groot
Kan op infectie is verhoogd vooral als er ook een wonde
ontstaat
De mate van versplintering is bepalend voor het
prothesemateriaal die gebruikt zal worden om het gat te dichten
Vereist meestal een dringende chirurgische ingreep
o Schedelbasisfractuur
Verschillende symptomen: brilhematoom, liquor lekkage langs
de neus (bij frontale schedelbasisfractuur), bloeduitstorting
achter het oor (bij een gebroken mastoïd)
De fractuur op zich is niet bepalend voor de prognose maar wel
de weefselbeschadiging
Aandachtspunt: verhoogde kans op meningitis door directe
toegangspoort via de neus, de sinussen of het oor naar de
hersenen
- Post operatieve patiënten na een geplande ingreep
o Meestal bij operaties voor een hersentumor of een cyste
o Er moet een strikte opvolging gebeuren van de neurologische functies
om de kans op bloedingen of hersenoedeem tegen te gaan
- Plotse CVA
o Kan in twee soorten optreden: bloedingen en ischemische aandoeningen
- Patiënten met een perifere zenuwaandoening waarbij ondersteuning nodig is
van de vitale organen
o Ondersteuning van vitale organen zoals ademhaling door een
veralgemeende spierzwakte
2.1 CARDIO VASCULAIR ACCIDENT (CVA)
Onderverdeling in twee belangrijke groepen
- Ischemische CVA of TIA
, - Een bloeding
= Elke vorm vereist een specifieke aanpak
Het belang van een dringende en geavanceerde CT is primordiaal omdat dit een CVA direct
kan diagnostiseren of uitlsuiten
Het diagnostiseren van een TIA verloopt soms moeilijk via CT omdat deze nog nauwelijks
zichtbaar is. Veelal is deze pas na enkele dagen zichtbaar
Aanpak van een ischemische aandoening Vereist een snelle revascularisatie met sterk
ontstollende medicatie
2.2 SOORTEN HERSENBLOEDINGEN
1. subarachnoïdale bloeding
= treed plots op met een veralgemeende bloeding rondom de hersenen
Oorsprong van bloeding
- Ontstaat vaak ten gevolge van een gesprongen aneurysma
Ontstaat op een zwakke plek in de bloedvaten, ter hoogte van de circulus
van Willis
- Vindt zijn oorsprong in de subarachnoïdale ruimte (tussen de pia-matar en de
arachnoïdea
Verloop van bloeding
- Het zal een globale drukverhoging veroorzaken in het hoofd
- In sommige gevallen zal de bloeding zelf stoppen
Verder onderzoek is wel altijd nodig om de oorzaak van de bloeding na te
gaan en op zoek te gaan naar eventuele aneurysmata angiografie
- Een aneurysma kan plots barsten door een hypertensieve opstoot of ten gevolge van
een trauma
2. extraduraal hematoom (epiduraal)
= een bloeding die zich situeert boven de dura matar en onder het schedelbot. Deze ruimte heet men
de epidurale ruimte.
Oorzaak
- Fractuur ter hoogte van de schedel
- Fractuur zal de arteria miningea beschadigen
De arteriële druk in de slagader geeft de aanleiding tot een snel evoluerend
hematoom
Kan binnen bepaalde uren aanleiding geven tot sufheid, hoofdpijn en
bewusteloosheid
Intervallum lucidum = de periode waarin de neurologische achteruitgang zich nog niet profileert
(tussen het accident en tussen bewusteloosheid)
De patiënt kan heeeel snel evolueren tot een comateuze toestand daarom is een snelle
chirurgische ingreep heel belangrijk
, Hoe handelen
- Er moet een dringende chirurgische ingreep optreden
Mag enkel uitgevoerd worden door een neurologisch centrum
- In afwachting tot de transfer naar een neurologisch centrum kan men steeds een
boorgat in de schedel uitvoeren levensreddende actie
3.subduraal hematoom
= een bloeding die zich situeert tussen de dura matar en de arachnoïdea die meestal wordt
veroorzaakt door een letsel aan sinus saggitalis
2 soorten te onderscheiden
- Acute Subduraal hematoom
= meestal zeer ernstig
Veroorzaakt een snelle overdruk in de hersenen waardoor een ernstige
zwelling ontstaat
inklemming ontstaat en de patiënt overlijdt
- Chronische subduraal hematoom
= vooral bij oudere personen en wordt gelinkt aan het gebruik van
anticoagulantia of hersenatrofie
Aanleiding is vaak een klein ongeval
Symptomen ontwikkelen zich traag en sluimerend
In de tweede fase zal de hematoom toenemen in omvang door de
osmotische aantrekkingskracht van het hematoom op de liquor
Deze gaat opzwellen als een spons
Symptomen gaan opkomen zoals sufheid, verwardheid gecombineerd met
uitvalsverschijnselen
Zijn niet altijd even duidelijk wat de diagnostisering moeilijk maakt
Behandeling hematoom draineren
4. intracerebraal hematoom
= een hematoom die gesitueerd is in de hersenweefsel zelf
Twee soorten
- Primaire hersenbloeding
Er kan geen duidelijke oorzaak vastgesteld worden
Hypertensie en artherosclerose zijn meest voorkomende
- Secundaire hersenbloeding
Ontstaat door een onderliggende structurele afwijking (voorbeeld:
vasculaire malformatie of een tumor)
Ontstaat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper scholaertmanon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
