VETERINAIRE VOLKSGEZONDHEID 2: KNAPEN
examen: deel Knapen open vragen + deel covaci 35 MC (10 AC + 25 VMC, geen structuren kennen)
MILIEURISICO BEOORDELING
MILIEUCHEMIE
Milieuchemie is een redelijk recent principe. Vroeger was de goedkoopste en makkelijkste manier gezien als de beste.
We hebben een referentie nodig om te zien wat nu juist een onvervuild milieu is. Dit is de dag van vandaag zeer moeilijk. En dan
moeten we bekijken wat we nu zien in ons ‘vervuild’ milieu en meten hoe vervuild het is om vervolgens te constateren of het een
risico zal vormen voor de mens en of de mate van vervuiling verwacht worden.
Als we spreken over milieu bedoelen we de atmosfeer, biosfeer, geosfeer, anthrosfeer en hydrosfeer. We moeten bekijken hoe
de stoffen zich in de delen van het milieu bevinden en wat ze daar kunnen veroorzaken.
Eens we weten hoe stoffen reageren en hoe schadelijk ze zijn, kunnen we het milieu beschermen in de mate van het mogelijke.
Onvervuild zal nooit mogelijk zijn tenzij we alle technologie stopzetten. Er moeten grenzen gelegd worden, we moeten de risico’s
kunnen inschatten. Wat zijn de aanvaardbare risico’s?
1. natuurlijke niveaus van stoffen in het milieu
2. Meten van stoffen in het milieu
3. analyse van de verspreiding van stoffen in het milieu
4. beoordeling van blootstelling van deze stoffen
5. evalueren van de effecten van de stoffen
RISICOBEOORDELING EN NORMSTELLING
Blootstelling – gevaar – risico
Er wordt beoordeelt wat het risico is voor de mens, en wat het risico is voor de omgeving. Het risico is pas groot eens de stof een
gevaar is en je er ook aan blootgesteld aan wordt. Het vormt geen risico als je niet blootgesteld wordt ook al is het gevaarlijk. Het
risico wordt uiteindelijk beoordeeld door hoe erg van het gevaar en de kans tot blootstelling. De blootstelling is ook afhankelijk
aan de tijd hoe lang, via welke weg, hoe geconcentreerd en hoe vaak je wordt blootgesteld. Het gevaar blijft wel altijd hetzelfde
maar als je jezelf beschermd voor de stof is het risico minder klein.
Het effect wordt beoordeeld op fysische condities: normaal – compensatie – breakdown (zichtbaar effect) – failure
(onherstelbaar). Is het oké om in een compensatie fase te komen? Je bent niet ziek en je lichaam compenseert het. Of is het oké
om in de breakdown fase te komen? Je wordt wel ziek maar het is herstelbaar.
Vervolgens is er ook nog het probleem dat elke wetenschapper eerst naar een politieker moet gaan. Die politieker moet dan naar
het bedrijf gaan waar een stof geproduceerd wordt en moet dan keuzes maken. Ook al is iets risicovol, is het oké dat door het
verbieden van dit product veel mensen hun job verliezen? Is het technisch haalbaar om iets vervangbaars te doen? Elke beslissing
die je neemt heeft consequenties voor de volledige samenleving. Dus hoeveel risico laten we toe om het haalbaar te maken? Het
is gezondheid en inkomen vergelijken wat niet altijd makkelijk is.
REACH-wetgeving – Registration, Evaluation and Authorization of CHemicals: deze wetgeving geldt in alle Europese lidstaten. De
REACH-wetgeving gaat over de bescherming van het milieu én de menselijke gezondheid. Producenten moeten voor alle
chemische stoffen met een productie van meer dan 1 ton per jaar een registratiedossier indienen. Het dossier moet gegevens
over de veiligheid met inbegrip van exotoxicitiet en humane toxiciteit van het product bevatten. Stoffen met een hoog risico
moeten geleidelijk aan verdwijnen en worden vervangen.
De wetgeving ging in in 2007 met op dat moment 143.000 stoffen waarvan maar 3.000 getest waren, 98% was dus onbekend. Op
dit moment zijn er nog steeds zeer veel onbekende stoffen, ze zijn wel mooi opgeschreven en er is volledige informatie over wie,
wat en hoe. Enkel nog niet genoeg over de toxiciteit. Men kan nu wel bepalen welke stoffen de hoogste prioriteit hebben om te
behandelen. Als eerste hebben ze de meest gevaarlijke en meest gebruikte getest.
, TOXICITEITSTESTEN
Toxiciteitstesten worden uitgevoerd met modelorganismen die representatief zijn voor verschillende taxonomische groepen. Voor
het uitvoeren van de testen bestaan voorschriften die werden ontwikkeld door de OESO/OECD (organisatie voor economische
samenwerking en ontwikkeling) en andere organisaties. In de verplichte dossiers moeten ook de resultaten van deze testen
genoteerd worden, zowel voor milieu als humaan. De meeste testen zien enkel naar de mortaliteit. Terwijl je ook subtielere
effecten wilt gaan bestuderen. Je moet voor elke stof verplichte basis tests doen, op basis van deze resultaten moet je bijkomende
tests uitvoeren die vaak ook sector gebonden zijn. Veel milieu tests zijn op basis van het effect op vissen. De aquatische effecten
zijn heel belangrijk.
De acute toxiciteitstesten bekijken het effect op verschillende niveaus in een korte periode. Gaat het dier dood of niet?
De chronische testen hebben een duur die enkele weken duren. Het effect wordt bekeken op verschillende niveaus in de
voedselketen maar hier wordt er meer specifiek gekeken, niet enkel naar de mortaliteit.
NOEC – LOEC – EC50 (effect): vertellen je hoe gevaarlijk iets is in de grafiek, hoe langer de grafiek en hoe minder snel je 100 bereikt,
hoe minder gevaarlijk. Deze maten worden gebruikt om er getallen op te plakken. De LC50 is de dodelijke (lethaal) concentratie
waarbij 50% sterft. LOEC is de lowest observed effect concentration, de eerst concentratie waar we een effect zien. NOEC is de
hoogste concentratie waar je geen effect ziet. NOEC en LOEC zijn geobserveerde waardes, EC50/LC50 zijn berekende waarde!
De acute-chronische ratio is te bereken in een grafiek met de acute en chronische toxiciteit. De ratio scheelt ongeveer een factor
van 10. De chronische testen verbruiken zeer veel proefdieren, daarom kunnen we via deze grafiek goed voorspellen hoe de
chronische lijn zou lopen door de 1:10 ratio.
Soortengevoeligheidsgrafiek: de gevoeligheid wordt berekend per soort. Als je de mens wilt beschermen is het relatief gemakkelijk
want je spreek maar over 1 diersoort. Het milieu is vele moeilijker door de vele verschillende diersoorten die niet even gevoelig
zijn voor de meeste stoffen. Je moet niet enkel naar de mens kijken.
NORMSTELLING
Normstelling moet rekening houden met onzekerheden. Daarvoor worden er veiligheidsfactoren gebruikt.
1/1000 wanneer acute EC50 voor wier, vlokreeft én vis
1/100 wanneer een chronische NOEC voor vlokreeft of vis !
1/50 wanneer twee chronische NOEC voor wier, vlokreeft of vis
1/10 wanneer chronische NOEC voor wier, vlokreeft én vis.
Je gebruikt deze waardes op het laagste getal en dus de meest gevoelige soort.
milieu concentratie
risicoquotiënt =
milieu norm
Als de risicoquotiënt hoger is dan 1, hebben we een probleem. De concentratie in het milieu is hoger dan toegelaten.
MENGSELS
In het milieu hebben we meestal te maken met mengsels in plaats van zuivere
stoffen.
- De effecten van de stoffen zijn additief optellen
- De effecten van de stoffen zijn synergistisch meer dan optellen
- De effecten van de stoffen zijn antagonistisch minder dan optellen
EFFLUENTEN
Afvalwaterstromen van de industrie na zuivering, het zijn extreem
complexe mengsels kun je effectieve componenten niet meer
achterhalen. Evaluatie van de toxiciteit van effluenten op basis van
bepaling acute EC50 of chronische NOEC waarden in verdunningsreeks.
De toxiciteit van effluent en criteria uitgedrukt in toxische eenheden
voor acute en chronische blootstelling.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper edrr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.