1. Belang van zintuigen
We reageren op veranderingen die we in het milieu of in ons lichaam waarnemen
Prikkels
Wordt verwerkt in zintuigen
Gespecialiseerd in RECEPTOREN
of zintuigcellen
Zintuigen
Ogen Neus Huid
Oren Mond
Zin = vermogen om welbepaalde prikkels te registreren
Zintuig = het orgaan
2. Soorten prikkels & hun receptoren
AARD
Fysische prikkels
veranderingen van geluid, tast, druk, beweging, licht & temperatuur
Opgevangen door specifieke receptoren:
beweging, tast, druk MECHANORECEPTOREN (huid)
geluid FONORECEPTOREN (oor)
licht FOTORECEPTOREN (oog)
temperatuur THERMORECEPTOREN (huid)
chemische prikkels
veranderingen van chemische stoffen die wij proeven of ruiken
Opgevangen door specifieke receptoren:
smaak & geur CHEMORECPETOREN (neus – mond)
, AFKOMST
Exterio-receptoren vangen prikkels op die van buiten het lichaam komen
geluid, licht, geur …
Proprio-receptoren vangen prikkels op die van binnen het lichaam komen
evenwicht, inwendige pijn
3. Reactie op prikkels
Hondenfluitje & UV-licht onze zintuigen kunnen dit niet waarnemen
Weg gefilterde prikkels kledij, uurwerk, bril, ring, bank, achtergrondgeluiden
Prikkelfilter = in hersenen om op de belangrijkste prikkels te reageren
Prikkeldrempelwaarde = kleinste prikkelintensiteit
we reageren pas als de prikkel sterk genoeg is
EFFECTOREN
(reactie op prikkel)
Prikkel door klieren Prikkel door
geactiveerd spieren geactiveerd
4. Samenhang prikkel – receptor – effector
, 1. Prikkels & hun zintuigcellen
Geur chemoreceptoren in neus
Licht fotoreceptoren in oog
2. Verwerking v/d prikkels
Via zenuwen (sensorisch)
hersenen (decoder): betekenis geven + antwoord
via zenuwen (motorisch of secretorisch)
Hoofdstuk 2 Studie van het oog
- Alle organismen zijn gevoelig voor licht
- Autotrofe planten zonlicht speelt een belangrijke rol bij de fotosynthese
- Dieren primitieve dieren = slechts lichtgevoelige plaatsen hebben waarmee ze
licht en donker kunnen onderscheiden
hogere dieren (mens) = zijn in staat tot scherpe beeldvorming en het
waarnemen van kleuren
1. Belang van zien
Experiment 1
Probleemstelling Ons gezichtsvermogen is niet volmaakt, wat zijn de beperkingen?
Benodigdheden - Lege A4-doos met kijkgaatje en deksel
- Gekleurde voorwerpen (bv. blokjes) voor in de doos
- Potlood of pen
- Schoolbord met tekst
Onderzoeksvraag Welke zijn de voorwaarden om iets (goed) te kunnen zien?
Werkwijze 1. Laat een proefpersoon door een klein kijkgaatje in de donkere
doos kijken.
2. Laat de proefpersoon opnieuw waarnemen, maar met ene
geringe lichtinval.
3. Ten slotte mag de proefpersoon in de doos kijken zonder deksel
(veel licht).
Waarneming 1. We zien geen vormen & kleuren.
2. We kunnen vormen zien, maar geen kleuren.
3. We zien vormen & kleuren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elienhendrickx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.