UA FSW OOW KMA 2020/2021
DOELSTELLINGEN KENNISMANAGEMENT
Algemeen:
Na het volgen van deze cursus ben je in staat om de aangereikte kennis, vaardigheden en attitudes
inzake de belangrijkste facetten van kennismanagement in een bruikbaar en relevant
referentiekader om te zetten.
Meer specifiek:
- Je bent op de hoogte van de vormen, structuren en modellen van kennismanagement;
- Je bent op de hoogte van de vormen, basisvaardigheden inzake het verwerven;
- Verwerken en dissemineren van kennis;
- Je weet bestaande toepassingen van kennismanagement te plaatsen binnen de aangereikte
theoretische kaders en modellen;
- Je verwerft inzicht in recent wetenschappelijk onderzoek rond verschillende facetten van
kennismanagement in organisaties.
INHOUD
Wat is kennismanagement?
- Definities, belangen, processen en gerelateerde concepten.
Kennismanagement: theorie en onderzoek, een terugblik
- Conceptuele verwarring: definities en invullingen doorheen de tijd en over verschillende
disciplines heen;
- Opgebouwde inzichten en toekomstig onderzoek.
Kennistrajecten
- Nieuwe visie op kennismanagementprocessen;
- Strategische uitkomsten van kennismanagement;
- Organisationeel vergeten en ontleren.
Kennismanagement in de praktijk
- Hoe ziet kennismanagement er in de praktijk uit?
- Welke uitdagingen en opportuniteiten bestaan er?
- Best practices or hypes & fads?
,UA FSW OOW KMA 2020/2021
HOOFDSTUK 1: WAT IS KENNISMANAGEMENT
Van der Spek, R., & Spijkervet, A. (2005). Kennismanagement. Intelligent omgaan met kennis.
Utrecht, Nederland: CIBIT Adviseurs.
Definities
Kennismanagement richt zich op het verbeteren van processen, organisaties en systemen in het
algemeen vanuit het perspectief dat kennis daarbij een cruciale productiefactor is.
- Bezorgdheid op niveau organisatie ≠ kennis op individueel niveau.
Het streeft naar de integratie van strategievorming en uitvoering waarbij leren over de toepassing en
ontwikkeling van kennis centraal staat.
- Hoe kunnen we kennis in de organisatie inzetten om de strategie te bereiken?
- Hoe doelen bereiken door goed om te gaan met hun kennis?
- Strategie kan variëren van winst nastreven, innovatie, enz...
Kennismanagement
- stelt kennis als cruciale productiefactor centraal
- streeft naar een optimale benutting en ontwikkeling van kennis, nu en in de toekomst
- welke kennis moet in welke vorm, wanneer en waar aanwezig moet zijn in het bedrijf of een
netwerk van organisaties. Dit, m.b.v. technieken (verschillend per situatie/organisatie)
- verbetert het leervermogen van organisaties
- gaat steeds om verandering van werkwijze en gedrag van personeel
o als reactie op snel veranderende omgeving
o in relatie tot de organisatiecultuur
o om verworven kennis praktisch inzetbaar te maken
Context
- De omgeving verandert snel
- Automatisering en artificiële intelligentie
o ...doet kennis verouderen
o ...biedt kansen om nieuwe kennis, vooruitgang te ontwikkelen
- Kennis heel belangrijk waar natuurlijke grondstoffen schaars zijn
o “Kenniseconomie”, want:
...weinig natuurlijke grondstoffen
...kennis genereren en toepassen = sleutel tot succes
,UA FSW OOW KMA 2020/2021
Wat is kennis
Intelligent omgaan met informatie.
Weten wat .../welke informatie nodig is.
Weten hoe ...informatie te verwerken.
Weten waarom ...informatie nodig is.
Weten waar ...informatie nodig is.
Weten wanneer ...informatie nodig is.
Gegevens: ongeïnterpreteerde symbolen
Informatie: gegevens met betekenis
Kennis: stelt mensen in staat betekenis toe te kennen
aan gegevens om zodoende informatie te genereren.
Bedrijfsprocessen maken gebruik van...
- ...kennis van mensen
- ...andere vormen van kennis (bv. automatisering, media)
Productkwaliteit wordt bepaald door...
- ...kwaliteit van betrokken kennisdragers
- ...kwaliteit van toegepaste kennis
- ...relaties
Soorten kennis
Expliciete (gecodeerde) kennis Impliciete (tacit) kennis
- Kan systematisch worden uitgedrukt. - Eigen aan een individu (of collectief)
- Kan worden gedeeld (naar een passieve - Moeilijk te formaliseren, uit te drukken
kennisdrager, bv. nota’s, procedures, - Vaak subjectieve inzichten die als
handleidingen, enz.) intuïtief worden beschouwd
- Vaak erg gesitueerd (gekoppeld) aan
een praktijk.
- Kennis wordt betekenisloos als we ze
op papier wensen te zetten.
, UA FSW OOW KMA 2020/2021
Kennisdragers
Actieve kennisdragers Passieve kennisdragers
- Mensen → mens = informatiedrager (≠ kennisdrager)
- Kennis toepassen - Media (boeken, websites, nota’s, enz.)
- Kennis ontwikkelen (≠ constant, wel - ≠ zelfstandig kennis toepassen
verandering) - ≠ zelfstandig kennis ontwikkelen
- Bv. AI zijn ook mensen
Structuur van kennishuishouding
Vorm: het medium of de drager waarin de kennis is opgeslagen (actieve ↔ passieve kennisdragers)
- Probleem: 1 persoon, handboeken, enz.
Locatie: positie van de kennisdrager binnen het bedrijf
- Probleem: niet aanwezig waar nodig
Tijd: het gebruik van kennis in de tijd.
- Probleem: iemand heeft het kantoor verlaten
Inhoud: beschrijft procedures en ervaringen in een werkveld en de wijze waarop deze kunnen
worden toegepast, m.a.w. concrete invulling van kennisgebieden
- Probleem: niet volledig (1 discipline) , niet actueel (niet aangepast), niet uniform
(verschillende interpretaties)
Strategisch belang van kennis
