Samenvatting BLOK 1.4 ouderen
1. WIE ZIJN OUDEREN:
Ouderen = geen homogene groep
In beeldvorming stereotype tweeling
o Gezond en actief oud w
o Toenemende achteruithang en zorgafhankelijkheid
o Beeldvorming speelt rol voor ouderen zelf, als voor samenleving, en voor beleid
Ouderen internaliseren nega stereotyperingen
OZ toont aan dat dit leidt ot slechtere fysieke en mentale GH tot
stressreacties zoals hoge BD en verhoogde hartslag
“of all the self-fulfilling prophecues in our culture, the assumption that ageinin means decline and
poor deadliest”
Vertekende beeldvorming omtrent ouderen betekent niet dat er geen groeiende groep
zorgbehoevende ouderen is
OP VLAK V LEEFTIJD:
meestal hoor je bij ouderen vanaf de leeftijd v 65 jaar
young old / derde leeftijd
o v 65jaar - 74 jaar
middle old /
o v 75jaar – 85 jaar
oldest old
o vanaf 85+
OP VLAK V ARBEID
vanaf dat iemand op pensioen is w die persoon als oud gezien
vroeger 60 +
vanaf jaren 1980 onderscheid tss jongbejaarden, bejaarden en hoogbejaarden
o jongbejaarden = jong gepensioeneerd en actief en verre v bejaard of oud
o (= 3de leeftijd)
o Senoiren = jonggepensioeneerden die nog actief zijn en helemaal nog niet oud voelen
o Bejaarden = alles na senioren, ouderen die minder actief zijn, die zich al ouder voelen
o hoogbejaarden
,3 SOORTEN (BALLER, SMITH)
Derde leeftijd (young old/senioren )
o zowel op fysiek als psychosociaal vlak in orde, beginnende ouderdomskwaaltjes
o 65+
o Wordt geconfronteerd met een zee van tijd door pensoen (65-67 jaar)
o Emotioneel stabiel
o Zien het als een uitdaging succesvol ouder te worden
o Taak ergo: voorbereiden op de toekomst
o Vb: iemand die pas op pensioen gaat en vanaf nu thuis is en die zich toch nog goed voelt en
bezig is met dingen.
Vierde leeftijd (oldest old)
o 75 +
o Ouderdom w gevoeld, spieren & gewrichten doen pijn na inspanning
o Verlies op gebied van cognietie en fysieke beperkingen
o Kwetsbare groep met hoge niveaus van disfunctionaliteit die voor ergotherapeuten de
uitdaging vormt van de 21ste eeuw
o Vb: ouderen waar het geheugen niet meer goed functioneel (normaal of dementie)
Vijfde leeftijd (markoen)
o = de oudste ouderen
o Heel kwetsbaar (dement, slecht functioneren, niet te maken met leeftijd)
o verschil met hierboven is de naderende dood
o Ouderen van de palliatieve zorgfase
o Toenemende nood en zorg
o Vb: oudere persoon die gaat nadenken over zijn dood, hij/zij voelt het aankomen
o later bijgevoegd omdat we ouder worden
VERSCHILLENDE SOORTEN LEEFTIJDEN VOLGENS ERIKSON
kalenderleeftijd/chronische leeftijd
o aantal jaren verstreken van geboorte
o tegenreactie op 3de en 4de leeftijd
o 45-65j nog een functie in maatschappij en werknemer
o 65-74j jonge ouderen
o 75-84j oudere ouderen
o 85+ oudste ouderen
biologische leeftijd
o geeft de algemene toestand van het organisme weer
o hoe het lichaam nog functioneert
o senescentia = het normale verouderingsproces
De gelijdelijke achteruitgang van het organisme
Bepaald iemands biologische leeftijd, samen met de ziekte die een persoon heeft
doorgemaakt.
Bv, wanneer een persoon zware gewrichtsontstekingen heeft (gehad), zullen deze
factoren medebepalend zijn over hoe de persoon nu functioneert of hoe de
algemene toestand ve persoon nu is.
, psychologische leeftijd
o w bepaald door volgende factoren
op mentale functies (geheugen, intelligentie, leervermogen)
waarnemingsprocessen (zintuigelijke en perceptieprocessen)
hoe men dingen ervaart en interpreteert
motivatie
verlangens
sociale leeftijd
o bepaald door positie die persoon inneemt ten aanzien vd samenleving
o Deze relatie/rol hangt nauw samen met de verschillende leeftijdstypes.
Bv: 90 jarige (hoge biologische leeftijd) -> met een goede fysieke conditie, (hoge
psychische leeftijd) met goede mentale en intellectuele vaardigheden, ook meer
sociale contacten hebben, op een hoger participatie niveau functioneren.
subjectieve leeftijd
o gevoel dat persoon heeft met betrekking tot ouderdom in vergelijking met anderen
o w beïnvloed door culturele en maatschappelijke factoren
functionele leeftijd
o = vermogen ve persoon om lichamelijk, intellectueel, sociaal werk uit te voeren
o Hoe functioneel je nog bent, wat je nog kan
o Onderscheid v 3 categorieën
1) voldoende gezond en actieve ouderen
Deze oudere personen hebben veel sociale contacten en houden er
vrijetijdsactiviteiten op na.
Over het algemeen druk bezette mensen, tijd te kort
Dragen zorg voor anderen.
Zijn maatschappelijk geengageerd
2) ouderen met bepaalde chronische aandoeningen die hulp nodig hebben van
anderen
3) ouderen met lichamelijke en/of geestelijke problemen die op anderen zijn
aangewezen voor hun basisbehoeften
- Ouderen zijn een homogene groep
o Cohort (zijn allemaal hetzelfde)
o Op vlak v veroudering/leeftijd
- Heterogeen verschillen op vlak v geslacht, persoonlijkheid, mentale toestand
- Als iemand kwetsbaar is gaat die niet meer goed zelfstandig gaan ku functioneren
- Mogelijke rollen:
o Familierollen (partnerrol, ouderrol; (over)grootouderrol
o Culturele rollen (beleidsparticipatie, mantelzorg
o Rollen mbt vrijetijdsbesteding (student, curist, lid ve vereniging, vrijewilligerswerk)
, o Rollen mbt productiviteit (oudere wn, gepensioneerde)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper debbyl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.