Hoofdstuk 10: myologie en artrologie van
onderste ledematen
Het onderste lidmaat wordt gekenmerkt door:
- Grote stevigheid
- Kleine beweeglijkheid
De verbinding tussen os sacrum (=rompskelet) en os coxae (=gordel) zijn zeer stevig
- Linker- en rechter coxae zijn verbonden door symphysis pubica en bestaat uit
kraakbeendiscus tussen 2 facies symphalises
- Rudimentaire gewrichtsholte gevuld met synovia
SPIEREN EN GEWRICHTEN VAN HET ONDERSTE MEMBRUN
Het sacro-iliacale gewricht (articulatio sacro-iliaca)
- Synoviaal gewricht tussen facies auricularis op ilium en replica op pars lat. van sacrum
- Gewrichtsoppervlakken bedekt met kraakbeen
- Bij volwassen ontstaan fibreuze banden in de gewrichtholte
o Rudimentaire synoviaalholten
o Beperkte beweeglijkheid
o Vaak volledige verbening
- Minimale rotatie van sacrum tov heupbeenderen rond horizontale as door os coxae (L/R)
- Promontorium kantelt naar voren
- In rechtopstaande houding helt bekken naar ventraal:
o Spina iliacae ant sup liggen in zelfde frontale vlak als bovenrand van de symfyse
o Symfyse ligt in zelfde vlak als caput femoris waarop bekken steunt
- Bewegingsterminologie:
o Nutatie: naar voren kantelen van promontorium waarbij bekkenuitgang vergroot
o Contranutatie: naar achter kantelen van promontorium, bekkeningang vergroot
kapsel en gewrichtsbanden van sacro-iliacale gewricht
- Capsula is zeer stevig en zit vast op beenderen rond facies auricularis
o lig. tussen os sacrum en os ilium trekken beide beenderen dicht tegen elkaar
o os sacrum is aan beide ossa ilium opgehangen
o lig. verhinderen naar vooren schuiven en kantelen van os sacrum in bekkenholte
ligamenten in het kapsel
- lig. sacro-iliacum anterior/ventrale
o verdikking in voorwand van kapsel
o ligt als membraan tussen beide beenderen gespannen
- ligg. sacro-iliaca interossea
o ligt achter en boven gewricht tussen tuberositas sacralis en iliaca
o onderaan bedekt door ligg. sacro-iliaca post/dorsale brevis en longus
lopen tussen binnenzijde van SIPS en crista sacralis lateralis
hieraan hangt sacrum vast bij rechtstaan
- dorsale rami van sacrale spinale zenuwen loppen tussen
o lig. sacro-iliaca posterior brevis
o lig. sacro-iliaca posterior longus
ligamenten los van het kapsel (extrinsiek)
,Er zijn nog een aantal extrinsieke ligamenten die vanop afstand bijdragen tot fixatie van het
sacro-iliaca gewricht
- lig. iliolumbale
o verbindt dwarsuitsteeksel van L4-L5 met bekkenkam
o stabiliseert L5 tov sacrum
- lig. sacrospinale
o loopt van sacrum en coccygis naar spina ischiadica
o overdekt door lig. sacrotuebrale
o zet inscisura ischiadica major om in foramen ischiadicum minus
o scheidt foramen ischiadicum majus van minus
- lig. sacrotuberale
o oorsprong op achterzijde van sacrum
o loopt naar tuber ischiadicum
functie en beweeglijkheid (van sacro-iliacale gewricht)
- weinig beweeglijk
- zorgen voor stabiliteit van bovenste skeletgedeelte op heupbeenderen
- vermindert spanning op de ligamenten die gewricht versterken
- geringe glij- en rotatiebewegingen
rotatiebeweging tegengewerkt door sterke fixerende ligamenten, de sacrotuberale en
sacrospinale ligamenten
bloedvoorziening
- a.glutealis superior
- a.iliolumbalis
- aa.sacrales laterales
bezenuwing
- n.gluteus superior
- plexus sacralis dorsale rami van S1 en S2
De symphysis pubica
- cartilagineuze gewricht op middellijn tussen linker- en recht os pubis
- linker- en rechter os pubis zijn onderling verbonden door:
o lig.pubicum superius
o discus interpubicus (dikker bij vrouwen)
o lig.arcuatum pubis
- geringe beweeglijkheid, vooral schokbreker
Het heupgewricht (articulatio coxae)
- femur articuleert met bekken in het articulatio coxae
- articulatio spheroidea (kogelgewricht)
o grote beweeglijkheid
o zeer stevig door diepe gewrichtspan, stevige lig en spieren
gewrichtsvlakken en labrum acetabulare
- gewrichtskom
o acetabulum van heup
o facies lunata met kraakbeen bedekt
, o onderaan incisura acetabuli
o opp vergroot door labrum (=fibreuze kraakbeen rand)
o lig.transversum acetabuli =overbrugging van incisura door labrum
- gewrichtskop
o kop van de femur, bedekt met kraakbeen
o fovea capitis ossis femoris
niet met kraakbeen bedekt
insertie lig. capitis femoris met als oorsprong fossa acetabuli
lig. capitis femoris ligt tussen caput femoris en vetweefsel
het gewrichtskapsel
- membrana synovialis
o omringt gehele gewrichtholte
o vooruit geduwd door lig.capitis femoris, deze uitstulping zit vast op randen van
fovea capitis femoris
- membrana fibrosa/capsula fibrosa
o schroefvormig
o omgeeft caput en collum femoris
o vasthechting rond acetabulum, op labrum rond lig.transversum acetabuli
o zit vast op linea intertrochanterica en basis van trochanter major
o op achterzijde van collum femoris zijn veel spierinserties
o wordt versterkt door 3 intrinsieke ligamenten
versterkingen van de capsula fibrosa
- Ligamentum iliofemorale
o stevigste band van het lichaam
o bovenaan vast op spina iliaca ant inf en de rand van acetabulum
o onderaan divergeren vezels naar linea intertrochanterica
o de randen van ligament zijn ontwikkeld als 2 bundels
pars lateralis/sup: volgt bovenrand collum en spant aan bij adductie
pars medialis/inf: loopt spiraalvormig naar ventraal en spant aan bij
retroflexie en extensie van dij
o in rechtopstaande houding:
verhindert achteruit kantelen: evenwicht door aanspannen lig. iliofemorale
verhindert vooruit kantelen: spiertonus van regio-glutealisspieren
- Zona orbicularis
o Ringvormige vezels die capsula rond collum versterken
o Overdekt door andere ligamenten
o Bestaat uit vezels van lig. pubofemorale en ischiofemorale
- Ligamentum pubofemorale
o Versterkt voorzijde capsula
o Loopt van caudale rand van acetabulum en eminentia iliopubica naar de linea
intertrochanterica (samen met pars inf van lig. iliofemorale)
o Remt abductie van de dij
- Ligamentum ischiofemorale
o Loopt van dorsale deel van acetabulum op os ischii naar de mediale zijde van
trochanter major (samen met pars sup van lig. iliofemorale)
o Remmen retroflexie van dij en achteroverkantelen van bekken bij rechtstaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geneeskundeUGent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.