dit is een samenvatting van het boek 'praktisch verbintenissenrecht' en het laatste deel 'bijzondere overeenkomsten' dat enkel tijdens de les wordt gegeven. De lector is VANDENBUSSCHE Fréderic in de richting Rechtspraktijk.
Boek: Praktisch verbintenissenrecht - ISBN: 978-90-306-9661-2
Ik leer v...
VERBINTENISSENRECHT
Inhoudsopgave
1 Algemene inleiding................................................................................................................................................ 4
1.1 Situering en vindplaats van het verbintenissenrecht................................................................................................4
1.1.1 Situering..............................................................................................................................................................4
1.1.2 Vindplaats...........................................................................................................................................................4
1.2 begripsomschrijving en karakteristieke eigenschappen van de verbintenis.............................................................4
1.2.1 het begrip verbintenis.........................................................................................................................................4
1.2.2 karakteristieke eigenschappen van de verbintenis............................................................................................4
1.2.2.1 een verbintenis creëert een rechtsband tussen personen.........................................................................4
1.2.2.2 Een verbintenis ontstaan krachtens de wet................................................................................................5
1.2.2.3 Een verbintenis heeft in geld waardeerbare aanspraken tot voorwerpen.................................................6
1.2.2.4 Een verbintenis is afdwingbaar...................................................................................................................6
1.3 Terminologie en schematische voorstelling...............................................................................................................6
1.4 Indeling van verbintenissen.......................................................................................................................................6
1.4.1 Verbintenissen en de bron waaruit ze ontstaan................................................................................................6
1.4.2 Verbintenissen en hun aard................................................................................................................................7
1.4.2.1 Verbintenis met professioneel karakter <> burgerlijk karakter..................................................................7
1.4.2.2 Verbintenissen met een persoonsgebonden karakter................................................................................7
1.4.3 Een verbintenis en hun voorwerp......................................................................................................................8
1.4.3.1 Een verbintenis om iets te geven, om iets te doen of om iets niet te doen...............................................8
1.4.3.2 Resultaatsverbintenis versus spanningsverbintenis...................................................................................8
1.4.3.3 Deelbare en ondeelbare verbintenissen art. zeker lezen...........................................................................8
1.4.3.4 Verbintenissen met meerdere voorwerpen................................................................................................8
1.4.3.5 Hoofdverbintenissen versus secundaire verbintenissen............................................................................9
1.4.4 Pluraliteit van SE of SA........................................................................................................................................9
1.4.5 Bijzondere modaliteit.......................................................................................................................................11
2 verbintenissen uit rechtshandelingen.................................................................................................................. 13
2.1 verbintenis uit meerzijdige rechtshandeling............................................................................................................13
2.1.1 het begrip overeenkomst en diverse indeling van overeenkomsten...............................................................13
2.2 Basisbeginselen van het contractenrecht................................................................................................................14
2.2.1 Contractvrijheid – consensualisme...................................................................................................................14
2.2.2 Bindende kracht van de overeenkomst............................................................................................................15
2.2.3 Goede trouw.....................................................................................................................................................15
2.3 Totstandkoming van de overeenkomst...................................................................................................................15
2.3.1 Precontractuele fase niet in BW......................................................................................................................15
, 2.3.2 De daadwerkelijke totstandkoming van de overeenkomst..............................................................................16
2.3.2.1 Aanbod en aanvaarding wel in NBW........................................................................................................16
2.3.2.2 De vier geldigheidsvoorwaarden van overeenkomsten nader bekeken..................................................16
2.3.3 Totstandkoming van de overeenkomst............................................................................................................24
2.4 Nakoming en andere vormen van tenietgaan van verbintenissen uit overeenkomst............................................25
2.4.1 De vrijwillige betaling........................................................................................................................................25
2.4.2 De niet-nakoming van de overeenkomst.........................................................................................................25
2.4.2.1 De niet toerekenbare niet-nakoming........................................................................................................26
2.4.2.2 De toerekenbare niet-nakoming: contractuele aansprakelijkheid...........................................................26
2.4.3 Andere vormen van tenietgaan van verbintenissen uit overeenkomst...........................................................32
2.5 Draagwijdte van overeenkomsten ten aanzien van derden....................................................................................33
2.5.1 principe van relativiteit art 1165 & 1119 BW..................................................................................................33
2.5.2 principe van tegenwerpelijkheid......................................................................................................................34
3 Verbintenissen uit rechtsfeiten............................................................................................................................ 36
3.1 Verbintenissen uit oneigenlijke overeenkomst.......................................................................................................36
3.2 Aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad...........................................................................................................37
3.2.1 Verbintenissen uit onrechtmatige daad (eigen foutieve daad), nalatigheid of onvoorzichtigheid.................39
3.2.2 Fout...................................................................................................................................................................39
3.2.2.1 Eigen fout, nalatigheid of onvoorzichtigheid............................................................................................39
3.2.2.2 Kwalitatieve aansprakelijkheid..................................................................................................................40
3.2.2.3 Risicoaansprakelijkheid voor dieren en zaken van een persoon = kwalitatieve aansprakelijkheid.........42
3.2.3 schade...............................................................................................................................................................45
3.2.4 oorzakelijk verband...........................................................................................................................................46
4 Regels gemeenschappelijk aan de verschillende verbintenissen...........................................................................47
4.1 Bewijs en interpretatie van verbintenissen.............................................................................................................47
4.1.1 Het bewijs van verbintenissen – contractuele aansprakelijkheid – herhaling.................................................47
4.1.1.1 Bewijslast...................................................................................................................................................47
4.1.1.2 Bewijsregels...............................................................................................................................................47
4.2 Overdracht van verbintenissen en overeenkomsten...............................................................................................50
4.2.1 De actieve overdracht te bijzondere titel.........................................................................................................50
4.2.1.1 De overdracht van schuldvordering of cessie...........................................................................................50
4.2.1.2 De subrogatie of indeplaatsstelling Art 1249 ev BW................................................................................50
4.2.2 Passieve overdracht..........................................................................................................................................51
4.2.3 Actieve en passieve overdracht gecombineerd: contractoverdracht..............................................................51
4.3 Tenietgaan van verbintenissen................................................................................................................................51
4.3.1 Schuldvergelijking of compensatie...................................................................................................................51
4.3.2 Kwijtschelding van schuld.................................................................................................................................52
4.3.3 Afstand van recht..............................................................................................................................................52
, 4.3.4 Rechtsverwerking.............................................................................................................................................52
4.3.5 Bevrijdende verjaring........................................................................................................................................52
5 bijzondere overeenkomsten................................................................................................................................ 54
5.1 Koop (zie goederenrecht).........................................................................................................................................54
5.2 Huur..........................................................................................................................................................................54
5.2.1 De huurovereenkomst......................................................................................................................................54
5.2.1.1 Gemeen huurrecht....................................................................................................................................54
5.2.1.2 Bijzonder huurrecht...................................................................................................................................54
5.2.2 Verbintenissen van de verhuurder...................................................................................................................56
5.2.3 Verbintenissen van de huurder........................................................................................................................57
5.2.4 Einde van de huur.............................................................................................................................................59
5.2.4.1 Einde van de woninghuur..........................................................................................................................59
5.2.5 Medehuur.........................................................................................................................................................61
5.2.5.1 Medehuur in het vlaamse Woningsdecreet WHD....................................................................................61
5.2.6 Handelshuur......................................................................................................................................................64
5.2.7 Studentenhuur..................................................................................................................................................64
5.3 Bewaargeving...........................................................................................................................................................64
5.3.1 De bewaargeving.............................................................................................................................................65
5.3.2 Verplichtingen van de bewaarnemer...............................................................................................................65
5.3.3 verplichtingen van bewaargever......................................................................................................................65
5.3.4 Sekwester..........................................................................................................................................................66
5.4 Dading......................................................................................................................................................................66
5.5 Aanneming...............................................................................................................................................................67
5.5.1 De aannemingsovereenkomst.........................................................................................................................67
5.5.2 Verplichtingen van de aannemer.....................................................................................................................68
5.5.3 Verplichtingen van de opdrachtgever/bouwheer............................................................................................68
5.5.4 Verhaalsmogelijkheden van de opdrachtgever................................................................................................68
5.5.5 Aansprakelijkheid van de aannemer t.a.v. derden...........................................................................................69
5.5.6 Onderaanneming..............................................................................................................................................69
5.5.7 Einde van de aannemingsovereenkomst..........................................................................................................69
5.6 Lastgeving.................................................................................................................................................................70
,1 ALGEMENE INLEIDING
Verbintenis = een verbintenis is een rechtsband waarbij een of meer personen jegens een of meer andere personen
gehouden zijn iets te geven, iets te doen of te laten. Het is een verplichting tussen een schuldenaar, die een schuld
heeft, en een schuldeiser, die een schuldvordering heeft.
Gebrekenstelling = een brief met de vraag aan de schuldenaar om te doen waartoe hij is verbonden.
1.1 SITUERING EN VINDPLAATS VAN HET VERBINTENISSENRECHT
1.1.1 SITUERING
Het verbintenissenrecht is een onderdeel van het privaatrecht, meer specifiek het burgerlijk recht.
1.1.2 VINDPLAATS
BW, boek 3, titel 3 en 4
CONTINUÏTEIT VAN HET VERBINTENISSENRECHT
Basis: BW dat is opgesteld in 1804
Maar er is wel al evolutie geweest sinds dan;
Wijzigende invulling van (open) begrippen
Belang van rechtspraak/jurisprudentie
Wetgevende initiatieven
Invloed van Europees recht
1.2 BEGRIPSOMSCHRIJVING EN KARAKTERISTIEKE EIGENSCHAPPEN VAN DE VERBINTENIS
1.2.1 HET BEGRIP VERBINTENIS
er is geen wettelijke definitie
1.2.2 KARAKTERISTIEKE EIGENSCHAPPEN VAN DE VERBINTENIS
1.2.2.1 EEN VERBINTENIS CREËERT EEN RECHTSBAND TUSSEN PERSONEN
De schuldenaar heeft een verbintenis tegenover een schuldeiser
De schuldeiser heeft een vorderingsrecht tegenover een schuldenaar
1. Minimaal 2 betrokken personen
2. Vorderingsrecht <> zakelijk recht
2020 - 2021 Pagina 4 van 70
, Rechtsband tussen persoon en zaak mogelijk?
zakelijke rechten
• Recht op een zaak
• Absolute werking (volgrecht)
• Limitatief aantal in de wet opgesomd
• Eigendom
• Vruchtgebruik
• …
Vorderingsrechten (= persoonlijke rechten)
• Band tussen personen
• Relatieve werking (geen volgrecht): het is steeds het recht van een persoon om zich te richten tot
een ander persoon. (persoonlijke rechten)
• Ongelimiteerd aantal (contractsvrijheid)
Overeenkomst =/= verbintenis overeenkomst is een onderdeel van de soorten verbintenissen
1) Quasi-contract of oneigenlijke overeenkomst art 1371 BW
vrijwillig gestelde handelingen, niet met het oog op het veroorzaken van rechtsgevolgen, maar die wel
rechtsgevolgen doen ontstaan.
geen overeenkomst tussen twee of meer personen
geen eenzijdige wilsuiting om (bewust) verplichting(en) op te nemen
ook geen fout
Maar gebeurtenissen die toch (een) verbintenis(sen) doen ontstaan
Zaakwaarneming art 1372 ev.
Onverschuldigde betaling art 1376 ev.
Vermogensvermeerdering zonder oorzaak
2020 - 2021 Pagina 5 van 70
, 2) Onrechtmatige daad
Wanneer je al dan niet opzettelijk een daad stelt, die rechtsgevolgen teweeg brengt
Art 1382 en 1383 BW: iedereen die door een eigen foutieve daad , nalatigheid of onvoorzichtigheid
schade toebrengt aan een andere persoon moet die schade vergoeden.
Kwalitatieve aansprakelijkheid: je bent voor iemand anders zijn fout aansprakelijk
o Ouders voor kind
o Leerkracht voor leerling
o Art 1384 t.e.m. 1386 BW
1.2.2.3 EEN VERBINTENIS HEEFT IN GELD WAARDEERBARE AANSPRAKEN TOT VOORWERPEN
Patrimoniale rechten!!! Rechten die je in geld kan waarderen vermogensrechtelijke verbintenissen
1.2.2.4 EEN VERBINTENIS IS AFDWINGBAAR
MAAR:
Natuurlijke verbintenis = van nature niet in rechte afdwingbaar omdat je het vrijwillig hebt uitgevoerd (morele
verplichting). Art 1235 2e lid BW
Bv. Koppel woont samen, de vrouw heeft een groter inkomen en betaalt meer dan de helft van de huur, na het
eindigen van de relatie eist ze dat geld terug. Dit moet niet omdat de vrouw moreel verplicht is en dit vrijwillig deed.
Dit hangt af van de rechtbank.
Bv. Wanneer je een schuld betaalt die eigenlijk verjaart is, dit was moreel verplicht en je kan dit niet terugvorderen.
Juridische verbintenis = afdwingbaar
1.3 TERMINOLOGIE EN SCHEMATISCHE VOORSTELLING
/
1.4 INDELING VAN VERBINTENISSEN
Verbintenissen en hun ontstaansbron
Verbintenissen en hun aard
Verbintenissen en hun voorwerp
Verbintenissen en meerdere schuldeisers of schuldenaars
Verbintenissen met bijzondere modaliteit
1.4.1 VERBINTENISSEN EN DE BRON WAARUIT ZE ONTSTAAN
RECHTSHANDELINGEN RECHTSFEITEN
contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudent011. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
