Samenvatting
Samenvatting Nederlands: Taalbeschouwing 1
Volledige samenvatting Nederlands: Taalbeschouwing 1 HOORCOLLEGE prof : Hanne Kloots
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding1. TAALBESCHRIJVING
LEXICON = beschrijving vd elementen v.e. taal
Woorden + uitdrukkingen =vaste combinaties van woorden
Morfemen = kleinste betekenis dragende elementen
o Bouwstenen van woorden
Tafelpoot = 2 morfemen
Tafelpoten = 3 morfemen
Fonemen = kleinste betekenis onderscheidende elementen (klanken)
Kleinste eenheden in klanksysteem
! 1 R foneem : geen onderscheid tss rollende / normale
Fiets <-> Niets : enige verschil; duidt aan dat het versch woorden zijn: f-n fonemen
Hand <-> Tand
GRAMMATICA = beschrijving vd regels om taalelementen te verbinden tot grotere gehelen
Syntax:
o Focus: verbinding v woorden woordgroepen + v woordgroepen zinnen
Morfologie
o Focus: verbinding v morfemen woorden
o Concreet: regels voor vervoeging / verbuiging / woordvorming
verandering vh woord: Tafel tafels / tafeltje
Loopt : geeft 3e pers. Aan
Mooie kast : draagt geen betk op zich; geeft aan dat ‘kast’ een de-woord is
Mooi paard : = het-woord
Fonologie
o Focus: verbinding v fonemen morfemen
(grammaticale) semantiek (=betk leer)
o Focus: semantische beperkingen op grammaticale verbindingen
vb. de lange zanger verzamelt paperclips
= grammaticaal correct MAAR inhoudelijk slaat de zin nergens op
o Formele kenmerken: syntactische, morfologische, fonologische kenmerken
o Semantische kenmerken: betekenis
,2. TRADITIONELE GRAMMATICA
ALGEMEEN
Ontworpen voor LAT/GR
Later toegepast op volkstalen (bv NL)
Via schoolboeken overgeleverd
Bestaat uit: woordleer – zinsleer
WOORDLEER = woordontleding = taalkundige ontleding
Categorisering o.b.v. syntactische / morfologische / semantische kenmerken
Traditioneel: 10 Woordsoorten
o Zelfstandig naamwoord (substantief)
o Lidwoord (artikel)
o Voornaamwoord (pronomen)
o Telwoord (numerale)
o Bijvoeglijk naamwoord (adjectief)
o Bijwoord (adverbium)
o Werkwoord (verbum)
o Voorzetsel (prepositie)
o Voegwoord (conjunctie)
o Tussenwerpsel (interjectie)
ZINSLEER = zinsontleding = redekundige ontleding
categorisering o.b.v. hun functie in de zin
zinsdelen
o gezegde: werkwoordelijke gezegde / naamwoordelijke gezegde..
o onderwerp
o voorwerpen: LV / MV / BV / VzV..
o bijwoordelijke bepaling: tijd / plaats / reden..
o andere bepalingen: (bv. niet)
vb. woordleer
De student eet een groene appel.
Lidw ZN WW lidw BN ZN
vb. zinsleer
De student eet een groene appel.
O PV LV
, HISTORISCHE SITUERING
klassieke oudheid
o focus op woordleer (flexie/naamvallen)
o 1e E v.C. Varro : grammaticus LAT
4e E v.C. Donatus : grammaticus; schreef boeken die werden gebruikt om LAT te leren
Middeleeuwen
o Voortzetting klassieke benadering
o Verdere verspreiding grammatica Donatus
‘een donaat’ = soortnaam voor boeken die Donatus schreef
Vanaf einde 15e E
o Aandacht voor volkstaal
o Beschrijvingen v volkstaal m.b.v. klassieke grammatica
1584: eerste Nederlandstalige grammatica (twe-spraack vande Nederduitsche letterkunst)
Roemer x Gideon voerden dialoog over grammatica
Leyden-christoffel plantyn: 1585 val van Antwerpen groeiend aantal protestanten die worden
bestreden door spanjaarden protestanten vluchten naar NL, plantyn ook (leiden)
1805: verplicht onderwijs voor ambtenaren (spraakkunst)
1804: officiële spelling in opdracht van de overheid
Vanaf 19e E: stilaan ook aandacht voor zinsleer
o 1814: Nicolaas Anslijn : Algemene Nederlandse Spraakkunst! (≠spelling)
o 1892-1896: Cornelis den Hertog
3. ANS: ALGEMENE NEDERLANDSE SPRAAKKUNST (EXAMEN!)
1984: 1e editie / 1997: 2e editie
2002: E-ANS (digitaal)
Belgisch-Nederlandse samenwerking – initiatief van Nederlandse Taalunie
Descriptief karakter (=beschrijvend) (<-> normatief=voorschrijvend)
Welk NL wel/niet?
wel: standaardtaal
= algemeen bruikbare woorden/structuren
= ongemarkeerde taal
gemarkeerde taal: krijgt labels
stilistisch: <formeel>, <informeel>
geografisch: <regionaal>
waardering labels: <twijfelachtig>, <uitgesloten>
niet opgenomen: dialect, jongerentaal, jargon..
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ma2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen