Dit is een samenvatting van de bijlagen van Europees recht (2de bach rechten Ugent).
Let op! niet alle bijlagen staan hier in verwerkt, enkel bijlage 1 en 2 .
De rest staat in mijn andere samenvattingen.
BIJLAGE 2: “DE EUROPESE RECHTSORDE NA
LISSABON: HOE EIGEN? HOE AUTONOOM?”
INLEIDENDE BESCHOUWING (PG 1-3)
Na meer dan 60 jaar EU-integratie => paradoxale vaststelling
Eigen & autonome EU-rechtsorde Toch meer & meer druk op 2 vlakken:
wordt als ‘normaal’ ervaren. 1. Externe druk door globalisering &
Reden: we zijn erin opgegroeid = internationalisering
nooit anders gekend => economieën worden meer &
= groeiproces van binnenuit meer afhankelijk van elkaar +
internationale & nationale
rechtssystemen worden op elkaar
afgestemd
Vb: mercusur (handelsblok
in Zuid-Amerika dat zich spiegelt
aan EU (maar neemt rol van HvJ
niet over)
2. Interne druk door voortdurende
groeiende omvang van de EU-
bevoegdheden => tot meer & meer niet
economische domeinen
Vb: sport,
onderwijs(erasmus),
gezondheidszorg
1
,Illustraties van die druk (3 cases)
1. KADI I & KADI II (2008 &2010)
Onderwerp: de wettigheid van de Europese financiële sancties die werden
genomen nav VN-resoluties1 => die resolutie werd letterlijk overgenomen
Context: de VN-resoluties & sancties zijn ontstaan nav 9/11=> er werden
wereldwijd meer inspanningen geleverd om terrorisme tegen te gaan.
Probleem is dat de VN geen bevoegdheden heeft om bankrekeningen te
blokkeren dus moest er binnen de EU een uitvoeringsmaatregel worden
genomen in de vorm van een EU-sanctieverordening, waarbij die lijst van
namen vd VN dus werd gereproduceerd
Feiten: een zekere Kadi stapt naar de rechter omdat zijn tegoeden
onterecht werden geblokkeerd en hij niet eens de kans heeft gekregen zich
te verdedigen ( maatregel ter bescherming van de internationale
gemeenschap óindividuele vrijheden van personen)
gerecht: “ kan een EU-rechter uitspraak doen over die lijst want de EU-
sanctieverordening is eigenlijk een copypaste van de VN-resolutie?”
eerste aanleg antwoord: dit kan niet want er is een unitair stelsel => elke
uitspraak EU-rechter zou een oordeel inhouden over het VN-recht =NEEN
óhoger beroep antwoord: er is een 2ledig stelsel. De EU-
sanctieverordening is dus een autonoom rechtsinstrument en enkel de
wettigheid van dit instrument wordt beoordeeld. Binnen de EU hebben we
namelijk een stelsel van rechtsbescherming en moeten we garanderen dat
elk individu een handeling kan aanvechten
Problemen:
Voor Europese rechtsorde: in welke mate is de EU zelf gehouden VN recht
te respecteren? => EU is ondergeschikt aan VN, maar geen lid2 => EU zal
VN zoveel mogelijk proberen respecteren, maar dit stond niet in de
verdragen
uitspraak Hoger beroep: waarom kan HvJ niet overgaan tot
toetsing van de VN resolutie?
Conclusie: autonome rechtsorde onder druk
1
Aantal personen die verwant waren met AL Qaeda, taliban of bin laden werden op een zwarte lijst geplaatst
(middelen bevroren)
2
VN is enkel voor staten en EU is geen staat!
2
, 2. (NEGATIEF) ADVIES 2/13: TOETREDING EU TOT EVRM
Context: Verdrag van Lissabon stipuleerde dat de EU zal toetreden tot het
EVRM, maar niet op welke manier/voorwaarde
Probleem: Op welke voorwaarde kan je EU laten toetreden zonder de autonomie
aan te tasten
Gerecht: HvJ heeft een negatief advies gegeven => het toetredingsverdrag tot
EVRM dat er toen was, garandeerde onvoldoende de autonome rechtsorde
3. ADVIES 1/17 (VRAAG BELGIE 30/04/’19) è kijk bijlage
Context: Op 7 september 2017 heeft België het Hof om (bindend) advies
verzocht over de verenigbaarheid van het CETA-handelsakkoord met het EU-
recht. De vragen betreffen het geschillenbeslechtingsmechanisme waarin CETA
voorziet (het ISDS). België heeft in wezen twijfels over de gevolgen van dit
mechanisme voor de exclusieve bevoegdheid van het Hof om een definitieve
uitlegging te geven van het Unierecht, en dus voor de autonomie van de
rechtsorde van de Unie, wat de verenigbaarheid van dat mechanisme met het
algemene beginsel van gelijke behandeling en het vereiste van doeltreffendheid
van het Unierecht betreft, alsook met betrekking tot de vraag of dat mechanisme
verzoenbaar is met het recht op toegang tot een onafhankelijk en onpartijdig
gerecht.
3 ledige kritische verticale vraagstelling + 1 horizontale
Verticaal:
1. Bestaansreden & eigenheid van de EU rechtsorde, vanuit de stelling dat men dit
niet als vanzelfsprekend mag beschouwen
2. De interne & externe structurele druk op de autonomie van de EU-rechtsorde
3. Noodzakelijke inhoudelijke remedies om een potentiële clash met andere
rechtsordes te voorkomen
Horizontaal:
1. De impact & het belang van het verdrag van Lissabon voor het voortbestaan
van de EU-rechtsorde in het algemeen en de wisselwerking met nationale &
internationale rechtsordes in het bijzonder
3
, EEN RECHTSORDE EIGEN AAN DE EU (PG 3-13)
Bij de vraag ‘wat is de aard van de Europese Unie?’ is het antwoord organisatie sui
generis een dooddoener = je zegt dat als je het niet echt kan omschrijven = NEEN
1. AARD VAN DE EU-RECHTSPERSOONLIJKHEID NA LISSABON
Vraag: is de EU een internationale organisatie?
Het is een bijzondere vorm van internationale organisatie, niet-leden kunnen geen
waarnemersstatuut3 krijgen (ó andere IO’s) tenzij:
• als een niet-lidstaat wordt uitgenodigd om deel te nemen aan besluitvorming
vb: in de pre-toetredingsfase: als het zeker is dat een land zal
toetreden binnen een jaar want de onderhandelingen zijn afgesloten
Raar fenomeen:
EU is wel een internationale organisatie want de werking wordt geregeld door
verdragen, maar op niveau van besluitvorming gedraagt de EU zich als een staat
Vraag: is de EU een staat?
De EU is geen staat, maar heeft wel sinds het verdrag van Lissabon
Rechtspersoonlijkheid => ART 47 VEU
Belang rechtspersoonlijkheid?
• Erkenning van de EU als rechtssubject door lidstaten
• Mogelijkheid voor de EU om internationale rechten en plichten contracteren
=> ART 218 VWEU
Let op! Lissabon was niet de echte ‘doorbraak’
Het was gewoon een codificatie van een reeds bestaande praktijk
EG had al formele rechtspersoonlijkheid
EU krijgt functionele rechtspersoonlijkheid
3
= je kan vergaderingen bijwonen, besluitvorming proberen beïnvloeden ...
Je hebt het recht te spreken maar niet het recht te stemmen. Stemrecht is voorbehouden aan leden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sv98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
