Wijsgerige
pedagogiek
Hoe moeten we vorm geven aan ons leven en ons
samenleven wanneer de spontaniteit verdwijnt?
Semester 1
eerste bachelor pedagogische
wetenschappen
Jan Masschelein
1
,Deel 1: Antieke Tijd
Inleidend College
Tekst: Plato. Phaedrus. Het gesproken en het geschreven woord. De uitvinding van het schrift
Introductie
Filmpje: Cave of Forgotten Dreams (documentaire)
verhaal over ontdekking van een grot en de eerste muurschildering
Primitieve feit van de pedagogiek
Hij ontsluit de wereld door beelden uit het dagdagelijkse te halen.
Plaats: grot, staat buiten de normale wereld en tijd
Dit is het vermogen van de mens om vorm te geven aan de wereld. De illusie om een tweede relatie
aan te gaan met de wereld. We vallen niet samen met de wereld, maar er bestaat een bepaalde afstand.
= HOMO EDUCABILE (vormbare mens)
Pedagogiek
1. Paideia: cultuur
2. Paedogogos: iemand die de kinderen vergezelde van huis naar school
3. Paidia: spel (kinderachtigheid)
Waarom wijsgerige pedagogiek?
Een universitaire vorming = een algemene vorming de filosofie
1. Biedt ons algemene kennis
2. Het is een wereldbeschouwing, om over opvoeding na te denken
Opvoeding: manier om bepaalde dingen te bereiken
Een reflectie over de doelen = de filosofie
3. Opvoedingsleer
4. ‘de beste opvoeders zijn filosofen’
Filosofen zoeken naar de waarheid en een goede opvoeder doet ook beroep op de waarheid
Problematiseringsvorm: er zijn verschillende manieren in de opvoeding, dus ook verschillende
problemen en vragen.
1. Antieke tijd (klassieke/Griekse tijd)
2. Christelijke tijd
3. Moderne tijd (moderniteit en verlichting)
2
,Werkwijze
LEREN STUDEREN
Accumulatieproces Transformatieproces
Vermenigvuldiging van de kennis Gebeuren waarin je jezelf aan iets wijdt zonder
na te denken wat het je opbrengt
School = vrije tijd
Basis: de bloeiperiode van de Griekse Polis
Drie gebeurtennissen (uitvindingen): dingen die er daarvoor niet waren
de pedagogiek heeft niet alleen te maken met individuele kwesties, maar ook met
maatschappelijke kwesties
1. Het schrift
2. De filosofie – overgang van kosmogonie naar kosmologie
3. De school/democratie
1. De uitvinding van het schrift
De uitvinding van het alfabetisch schrift
= een fonogram
= neerschrijven van klanken
= geluid omzetten in iets visueel
Visie die analytisch werkt (Mc Luham)
Het spreken verandert van karakter
Vroeger: vluchtige aangelegenheid
Nu: duurzaamheid ontstaan ‘woorden worden dingen’
Het is zelfs mogelijk dingen te lezen, die je niet verstaat
Het schrift functioneert als een extern geheugen
Toch is het schrift ook afgewezen (Plato en Phaedrus)
Het schrift maakt ons geheugen lui
Wat geschreven is, is op een ongelooflijke wijze publiek
= idee van ‘initiatie’ verlaten, woorden kunnen reizen
Publiek: doorbreken van bevoegden en onbevoegden, iedereen kan de woorden nu
lezen
Controle is mogelijk
Flusser
3
, Met het schrift gaan we lineair denken. Dit was de voorwaarde die nodig was voor het
lineair denken ivm de geschiedenis
Er kan vrij gedacht worden (Shirley Turkle)
Schrijven geeft de optie om na te denken over de reactie. De appellerende kracht
(magische kracht) van de stem is ontgaan en onverschilligheid is ontstaan
Afstandelijke wereld van het oog magische wereld van het oor
2. Het verschijnen van de filosofen
Mensen die een soort van waarheid uitspreken van een andere aard (7 e eeuw v. chr. - …)
Andere aard = ze bieden kosmogonische verklaringen over de wereld
Goneus: voorouders
Gonos: geslacht, soort
Gonus: goden
We krijgen verwijzingen naar krachten met de strijd van de goden of over de voorouders.
Volgens de mythes is er een strijd tussen de goden die bepalen wat er op aarde gebeurt
- We zijn onderdanig aan de goden
- Ons lot wordt bepaald en staat vast
De filosofie hebben een andere verklaring over ons lot (de sofisten). Ze hebben een sceptische
houding tegenover de mythes en menen dat deze gebruikt worden om de mensen in de macht
te houden. Zij verwijzen naar de LOGOS (kosmologie)
Natuurlijke krachten en fundamentele beginselen
Logos: orde
Logos: rede
eerste ontwikkeling van theorieën
Theoroi: toeschouwers in het theater die afstand hadden van het gebeuren
3. Nieuwe articulatie van de ervaring van de mogelijkheid van vormgeving in het
persoonlijk leven en het samenleven: betekenis van democratie en school
Natuur: nasci (geboren worden)
De mens moet zelf vorm geven aan het leven. Opgroeien is een natuurlijke bezigheid.
Athene is een levende les voor Griekenland. Als je in Athene leeft, word je vanzelf opgevoed.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinebunnik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.