Eline Bunnik 2e bachelor pedagogische wetenschappen
Beleid en organisatie in het
onderwijs
Deel 1: WIE IS WIE
les 1: inleiding en deel 1 – 14/02/2020
Beleid en organisatie in het onderwijs
o Verder kijken dan het micro-niveau van de klas, naar:
• Het meso-niveau van de school (of scholengroep)
• Het macro-niveau van het onderwijsbeleid
Inhoud cursus:
DEEL I: wie is wie in het Vlaamse onderwijslandschap?
DEEL II: beleid in het onderwijs – macroniveau
DEEL III: de school als organisatie – mesoniveau
1. Deel 1: Wie is wie in het Vlaamse onderwijslandschap?
Karine, leerkracht 6e leerjaar en heeft 15 jaar ervaring. Met wie heeft ze te maken?
Leerkrachten, ouders, leerlingen, directie, secretariaat
Scholengroep/scholengemeenschap
o Werken samen met andere scholen in de buurt (mogen verschillende soorten
scholen gemengd worden volgens de regelgeving BV basisschool katholiek onderwijs
mag samen met basisschool gemeentelijk, maar in de praktijk zien we dat vaak alle
katholieke scholen samengaan)
= netoverschrijdend samengesteld worden
Inspectie
CLB (centrum voor leerlingenbegeleiding)
o Begeleiden en/of ondersteunen leerkrachten en helpen ook het kind en betrekken
de ouders
Logopedisten
Ondersteuningsnetwerk, georganiseerd per regio
o Samenwerking tussen scholen met gewoon onderwijs, maar ook buitengewoon
onderwijs want het idee is dat die expertise van buitengewoon doorsijpelt naar
gewoon onderwijs zodat ze er daar beter mee kunnen omgaan
Coordinerend directeur van scholengemeenschap
o BV beslissen dat de evaluatie van de leerkrachten op scholengemeenschapsniveau
wordt vormgegeven
Basisonderwijs = kleuter en lager onderwijs
Verschil tussen netten en koepels
Netten (GO!, VGO of CGO): elke school behoort tot een net, op basis van je statuut
o Wie er een school opricht:
Officiele scholen: provinciale scholen, gemeentescholen,
gemeenschapsonderwijs (GO!)
Officieel Vrij
Gefinancieerd GO! /
1
,Eline Bunnik 2e bachelor pedagogische wetenschappen
Gesubsidieerd OGO VGO, joodse scholen,
islamscholen,
methodenscholen, Freinet
Koepels: BV katholiek onderwijs Vlaanderen
o Zijn een overkoepelend orgaan voor scholen van eenzelfde soort
o Ondersteunen en vertegenwoordigen de scholen in debatten en dergelijke
o POV = koepelorganisatie voor alle provinciale scholen
o OVSG = koepelorganisatie voor alle stedelijke, gemeentescholen
o Katholiek Onderwijs Vlaanderen = koepelorganisatie binnen de VGO
Elke school is verantwoordelijk voor zijn eigen leerplannen en in deze leerplannen moeten de
eindtermen duidelijk aan bod komen (dit controleert de inspectie)
MAAR scholen mogen dit uitbesteden aan de koepels: koepels maken leerplannen, worden
goedgekeurd door de inspectie en alle katholieke scholen gebruiken dan die leerplannen
Lid worden van een koepel = betalen van lidgeld
Een koepel is echt organisaties, terwijl een net gewoon een statuut is
o Organisaties als in mensen waar je naartoe kan gaan
GO! is een net, maar we kunnen daar toch een naam op plakken
o Raymonda Verdijk
o Hier hebben we één overkoepelend schoolbestuur (maar het is geen koepel)
o Het is 1 centrale inrichtende macht
Onderwijsvakbonden of belangenorganisaties
Komen op voor de belangen van het personeel: BV te hoge werkdruk
Vlor = Vlaamse onderwijsraad
Is een strategisch adviesorgaan, overlegorgaan
BV elke keer als er een decreet tot stand komt, moet de overheid verplicht het advies vragen
van de vlor
Artikel: netten die aan de alarmbel rinkelen, is raar want netten zijn geen mensen
P48 cursusmateriaal: Ben Weyts is minister van Onderwijs
1.1.Hoe belangrijk is onderwijs?
Welk percentage van de Vlaamse begroting wordt besteed aan onderwijs?
o A. 1%
o B. 5%
o C. 25%
o D. 45%
Wat denken jullie?
1. Iedereen mag een school oprichten
1. ja
2. De directeur is de baas van de school
1. NEEN, wel de inrichtende macht
3. Het diploma van elke basisschool is even veel waard
1. Ja, bij erkende
2
,Eline Bunnik 2e bachelor pedagogische wetenschappen
4. Ouders willen hun kind graag inschrijven in een Joodse school bij hen in de straat. Dit is
praktisch namelijk erg handig en bovendien lijkt het hen interessant dat hun kind kennis kan
maken met een ander geloof. De school kan de leerling weigeren omdat de ouders geen
bewijs van lidmaatschap aan een Joodse gemeenschap kunnen voorleggen.
1. Nee
1.2.Vrijheid van onderwijs
Fundamenteel principe, ingeschreven in de grondwet
Actieve vrijheid
o Recht van oprichting
Recht om scholen op te richten, er onderwijs te verstrekken
Kunnen rechtsgeldige studiebewijzen uitreiken (mits voldaan aan
regelgeving)
Iedereen mag dit doen
o Recht van richting (= pedagogische vrijheid)
Inhoud en grondslagen van onderwijs = vrij
Vb. keuze van onderwijsmethodes, bepaalde (niet)confessionele
levensbeschouwingen
Hoe geef je je onderwijs vorm: BV hoorcollege, werkcollege, ga ik het
katholiek geinspireerd doen…
o Recht van inrichting
Organisatie en werking van de school (vb. tuchtreglement,
jaarklassensysteem)
BV welke straffen, hoe evalueer je je leerkrachten enz
1.3.M – decreet
Belangrijke begrip
bij actieve vrijheid
van onderwijs:
3
, Eline Bunnik 2e bachelor pedagogische wetenschappen
inrichtende macht/schoolbestuur:
Inrichtende macht verschilt naargelang welke school
o Bij stedelijk onderwijs is dit de gemeenteraad
o Bij VGO zijn dit meestal vzw’s
Ontvangt de werkingsmiddelen, huurt/bezit de schoolinfrastructuur, werkt het pedagogisch
project uit, neemt personeel aan…
Volledige autonomie over opzet van lokaal beleid (binnen wettelijk gedefinieerd kader)
IM verschilt per onderwijsnet
vb. http://www.reginacaeli.be/wie-is-wie/schoolbestuur/
Artikel dat een gemeenteschool verschuift naar het katholieke onderwijsnet
verschuiving van OGO naar VGO
o hele heisa in het dorp omdat dit nadelig is voor de leerkrachten: leerplan wordt
anders
Passieve vrijheid
o Vrijheid van schoolkeuze
Ouders kiezen in welke school ze hun kind inschrijven
School naar keuze binnen redelijke afstand van woonplaats moet de
overheid garanderen
o Inschrijvingsrecht
Recht om zich in school naar keuze in te schrijven
Impliceert aanvaardingsplicht van de school
MAAR kan soms met uitzonderingen bv als de leerlingenaantal
overschreden is of als een kind net geschorst is
! Spanningsvelden kunnen ontstaan
Vb. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/02/20/-echte-vrijheid-krijg-je-als-je-
op-school-correct-wordt-geinform/
Het was een Joodse school die vanuit hun religie op een bepaalde
manier hun onderwijs willen vormgeven = actieve vrijheid (recht van
richting) maar ze botsen op het feit dat ze nog aan de eindtermen
moeten voldoen. BV hier mochten ze niet over seks spreken en zo
zou het miss onmogelijk zijn om eindterm biologie te halen.
Wanneer dit gebeurt heeft de school twee opties: oftewel aanpassen
en ze behouden erkenning en subsidies OF ze willen zo blijven
handelen, ze kunnen dan blijven bestaan als school maar zijn niet
meer erkend en krijgen geen subsidies meer
Wat als je een meisjesschool inricht en een jongen wilt zich inschrijven?
Het element vrijheid van schoolkeuze en inschrijvingsrecht komt in het gedrang (bij passieve
vrijheid)
o Je mag niet weigeren obv geslacht, religie en dergelijke
Voorbeeld dat er een plan was om een Islamische school opgericht werd
Mag gewoon, maar ze moeten zich aan bepaalde dingen houden willen ze subsidies krijgen
Vbn. van reacties:
à https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/09/20/beke-vrijheid-van-onderwijs-kadert/
à https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/09/20/opinie-orhan-agirdag-vijf-redenen-
waarom-vlaanderen-islamitisch/
4
