dit document bevat een volledige samenvatting van het onderwerp transport binnen de plant, per onderwerp word het duidelijk uitgelegd en de begrippen staan onderstreept.
voor een organisme dat uit een groot aantal cellen bestaat, is echt een speciaal
transportsysteem dat:
- bepaalde delen van het lichaam op tijd worden voorzien van voedingsstoffen.
- belangrijke stoffen worden van het ene deel van het lichaam vervoert naar het andere deel.
denk aan bijvoorbeeld glucose bij planten en hormonen bij dieren.
- afvalstoffen worden zo snel mogelijk naar uitscheidingsorganen vervoerd.
het transportstelsel is opgebouwd uit een stelsel van buizen, waardoorheen een vloeistof
stroomt die zorgt voor het transport van stoffen. de vloeistof bestaat voor een belangrijk deel
uit water.
het is belangrijk dat deze vloeistof voortdurend stroomt. bij vaatplanten vind deze stroming
plaats doordat aan de oppervlak van de bladeren water verdampt, waardoor wortels
voortdurend water vanuit de wortels opzuigen.
bij dieren wordt dit gedaan door middel van het hart die bloed voortdurend door het hele
lichaam heen pompt.
23.2 Houtvaten en bastvaten
je hebt twee soorten vaten, houtvaten en bastvaten.
houtvaten, bestaan uit dode cellen, die in rijen boven elkaar liggen. door verdikking van de
celwand (wat komt door afzetting van houtstof) is het niet meer mogelijk stoffen op te nemen
en af te staan. hierdoor sterven het cytoplasma en de kern af en gaan de cellen dood. door
het verdwijnen van deze tussenwanden worden doorlopende buizen gevormd.
de wandverdikkingen van houtvaten kunnen drie verschillende vormen hebben:
spiraalvormig, ringvormig of netvormig. deze verdikkingen zorgen voor stevigheid en
voorkomen dat de vasten worden platgedrukt.
de houtvaten transporteren grondwater en de daarin opgeloste voedingszouten vanuit de
wortels naar de stengels en bladeren.
bastvaten zijn levend. de dwarswanden in bastvaten zijn doorboord door poriën. de wanden
bevatten geen houtstof en worden alleen door de aanwezigheid van cellulose verstevigd.
door deze poriën zijn de aangrenzende cellen met elkaar verbonden, waardoor transport
mogelijk wordt gemaakt.
, de bastvaten vervoeren het bij de fotosynthese glucose vanuit de bladeren naar alle delen
van de plant. hierdoor worden ook delen waar geen fotosynthese plaatsvindt voorzien van
glucose.
de houtvaten samen vormen het xyleem.
de bastvaten samen vormen het floëem.
tussen de houtvaten en bastvaten bevindt zich parenchym en cambium.
23.3 Bouw van de wortel
de opname van voedingsstoffen vindt bij vaatplanten plaats door de bladeren en wortels. de
bladeren nemen koolstofdioxide op voor de vorming van glucose bij fotosynthese. de wortels
zijn aangepast aan het opnemen van grondwater met daarin opgeloste voedingszouten.
aan de uiteinden van de wortels zitten de groeipunten, aan deze punten kunnen drie punten
worden onderscheiden:
- worteltop, er wordt door celdeling voortdurend nieuwe cellen gevormd, waardoor groei
optreed. dit weefsel dat bestaat uit cellen die zich kunnen delen wordt, meristeem genoemd.
de worteltop wordt omgeven door het wortelmutsje. het wortelmutsje voorkomt
beschadiging van de worteltop tijdens het groeien van de wortel. door verslijming van de
buitenste cellen van het wortelmutsje kan de wortel gemakkelijk in de bodem dringen.
- strekkingszone, de nog jonge cellen die achter de worteltop liggen nemen toe in grootte
wat plasmagroei wordt genoemd, en in de lengte wat celstrekking wordt genoemd, waardoor
dit deel van de wortel een sterke lengtegroei vertoont. in deze strekkingszone specialiseren
de cellen zich en worden allerlei weefsels met een verschillende functie gevormd.
- zone met wortelharen, achter de strekkingszone bevindt zich de zone met wortelharen. de
wortelharen zijn uitstulpingen van epidermiscellen. oudere wortelharen sterven meestal
spoedig af. door wortelharen nemen planten water en voedingszouten uit de bodem op.
aan de dwarsdoorsneden van een wortel kunnen van buiten naar binnen de volgende lagen
voorkomen:
- epidermis, ook wel de opperhuid, dit bestaat uit één laag cellen. de wortelharen worden
gevormd door de cellen van de epidermis. ook is epidermis betrokken bij bescherming van
onderliggende weefsels.
- schors, dit ligt direct onder de epidermis. schors bestaat voornamelijk uit parenchym,
tussen deze cellen bevinden zich grote intercellulaire ruimten. de schors wordt verstevigd
door collenchym en vezels.
- centrale cilinder, hier binnen in liggen straalsgewijs enkele bundels van houtvaten,
afgewisseld door enkele bundels van bastvaten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cindykerk6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
