Inhoudsopgave
Wat is orthopedagogiek?..................................................................................................................................... 5
Orthopedagogisch begrippenkader.............................................................................................................................5
Visie op handicap – ICF-kader (2001)..........................................................................................................................6
Gezondheid.............................................................................................................................................................6
Lichaamsfunctioneren en -structuren.....................................................................................................................6
Activiteit..................................................................................................................................................................7
Participatie..............................................................................................................................................................7
The People First Language...........................................................................................................................................8
Omgevingsfactoren.................................................................................................................................................8
Persoonlijke factoren..............................................................................................................................................8
Deel 1 – Ouderschap onder druk?......................................................................................................................... 9
Hoofdstuk 1: Onderkennen, verwerken & aanvaarden......................................................................................... 9
Ervaringen van ouders............................................................................................................................................9
Theoretische modellen...............................................................................................................................................10
1: Stappenmodel in rouwproces (dit model is specifiek voor het krijgen van een kind met een beperking)......10
FASE.................................................................................................................................................................. 10
2: Chronisch zorgenmodel (focus ligt voornamelijk op het emotionele).............................................................11
3: Mentale (re)constructies (minder nadruk op de emoties, meer nadruk op denken, waarden en normen)...12
4: Sociale (re)constructie-model (focus ligt hier eerder op de opvattingen, prioriteiten en de waarden die je
hebt over bv opvoeding).......................................................................................................................................13
Levend verlies – Manu Keirse....................................................................................................................................14
Reflectie (mogelijkse examenvragen!)......................................................................................................................14
Parents of children with disabilities: Resilience, coping, and future expectations (Heiman, 2002)..........................14
Aandachtspunten voor hulpverleners........................................................................................................................15
Onderkenningsfase en diagnosemededeling........................................................................................................15
Diagnosemededeling.............................................................................................................................................15
Reacties op de diagnose (verwerking)..................................................................................................................15
Hoofdstuk 2: Gezinsfunctioneren & opvoeding................................................................................................... 16
Hulpvragen van ouders.........................................................................................................................................16
Theoretische modellen...............................................................................................................................................17
1: Balansmodel (Bakker, Bakker, Van Dijke, & Terpstra, 1998)............................................................................17
2: Stress-model (naar ABCX-model van mccubbin & Patterson, 1983)................................................................18
3: Aanpassingsprocessen in het gezinssysteem....................................................................................................19
4: Kwaliteit van leven van het gezin (model dat HEEL centraal staat vandaag de dag).......................................21
Quality of Life in Flemish Families with a Child with an Intellectual Disability: a Multilevel Study on Opinions of
Family Members and the Impact of Family Member and Family Characteristics (Vanderkerken, Heyvaert,
Onghena, & Maes, 2018) – onderzoek......................................................................................................................22
Aandachtspunten voor hulpverleners........................................................................................................................23
Hoofdstuk 3: Ondersteunen van gezinnen.......................................................................................................... 23
Family-centered werken (gezinsgericht werken).......................................................................................................23
Deel 2 – visies op ondersteuning en maatschappelijke positie............................................................................25
Hoofdstuk 1: Actuele visies................................................................................................................................ 25
1: Burgerschap, inclusie & belonging........................................................................................................................25
Voorlopers van inclusie.........................................................................................................................................26
Kritiek:...................................................................................................................................................................27
Segregatie – integratie – inclusie..........................................................................................................................28
Onderzoek van Verdonschot et al. (2009)............................................................................................................30
2: Kwaliteit van leven.................................................................................................................................................31
Operationalisering van domeinen van kwaliteit van leven (Schalock, 2004, p.206)............................................31
Toepassingen.........................................................................................................................................................33
3: Empowerment, emancipatie & zelfbepaling.........................................................................................................33
Zelfdeterminatietheorie Deci & Ryan (2000)........................................................................................................35
4: Persoonsgerichte & vraaggestuurde ondersteuning.............................................................................................36
Supports model/ondersteuningsmodel................................................................................................................36
Basisprincipes van de ondersteuning....................................................................................................................37
Thompson et al. (2009): 5-stappen-model...........................................................................................................38
Indicatoren van persoonsgerichte ondersteuning................................................................................................39
Maatschappelijke positie van personen met een handicap.................................................................................41
Enkele vaststellingen.................................................................................................................................................41
Verklaringen voor die onzekerheid............................................................................................................................43
Verdragen over de Rechten van Personen met een Handicap..................................................................................45
Beeldvorming beïnvloeden........................................................................................................................................45
Strategieën:...........................................................................................................................................................46
Deel 3 - Pedagogische begeleiding en ondersteuning van personen met een handicap........................................47
Hoofdstuk 1 Ondersteunen van communicatie................................................................................................... 47
Wat is communicatie?...............................................................................................................................................47
Interactionele benadering.........................................................................................................................................47
Problemen in de communicatie - Individugebonden factoren.............................................................................48
Problemen in de communicatie - contextgebonden factoren..............................................................................48
Typering van communicatief gedrag, hoe communiceert iemand?..........................................................................48
1: Vorm van communicatie...................................................................................................................................48
2: Functie/betekenis van communicatie...............................................................................................................49
3: Niveau van communicatie – drie niveaus.........................................................................................................49
Ondersteunde communicatie (AAC in het Engels).....................................................................................................50
Ondersteunen van pre- en protosymbolische communicatie..............................................................................51
Ondersteunen van protosymbolische en symbolische communicatie.................................................................52
Hoofdstuk 2 Ondersteunen van leer- en ontwikkelingsprocessen.......................................................................54
Interactionele benadering.........................................................................................................................................54
Individugebonden factoren........................................................................................................................................54
Contextgebonden factoren........................................................................................................................................55
Leerprincipes..............................................................................................................................................................55
1: Leertheoretische principes................................................................................................................................55
2: Ontwikkelingspsychologisch benadering..........................................................................................................57
3: Cognitieve informatieverwerking (derde, en laatste, leerprincipe).................................................................58
Algemene principes....................................................................................................................................................59
Hoofdstuk 3: Ondersteunen van socio-emotioneel welbevinden.........................................................................61
Belang sociaal-emotioneel ontwikkelingsprofiel.......................................................................................................61
Sociaal-emotionele ontwikkeling...............................................................................................................................61
Adaptatiefase (0-6 maanden)...............................................................................................................................61
Eerste socialisatiefase (6-18 maanden)................................................................................................................63
Eerste individuatiefase (18-36 maanden).............................................................................................................65
Identificatiefase (3-7 jaar) & Realiteitsbewustwordingsfase (7-12 jaar)..............................................................67
Puberteit & Tweede individuatiefase (12 jaar - …)...............................................................................................71
Specifieke problemen in de puberteit........................................................................................................................71
Aanvaarding handicap...........................................................................................................................................72
Ondersteuning puberteit......................................................................................................................................72
Conclusie....................................................................................................................................................................72
Hoofdstuk 4: Ondersteuningsbronnen................................................................................................................ 73
Vermaatschappelijking van de zorg..........................................................................................................................73
Zelfzorg......................................................................................................................................................................74
Versterken van de persoon...................................................................................................................................74
Gebruik van technologie om de persoon te versterken in zijn mogelijkheden....................................................74
Usability pyramid (Based on: Knut Nordby (2003 Nice eaccessibility Conference))..................................................75
Onderzoek..................................................................................................................................................................76
Modellen....................................................................................................................................................................76
Technology acceptance model (Davis, 1989)........................................................................................................76
Unified Theory of acceptance and use of Technology – UTAUT (Venkatesh, Morris, Davis, & Davis, 2003).......77
Human Activities Assistive Technology (Cook & Polgar, 2014).............................................................................78
Comprehensive Assistive Technology (Cook & Polgar, 2014)...............................................................................78
Matching Person and Technology model (Scherer & Craddock, 2002)................................................................79
Voorbeelden van technologie....................................................................................................................................79
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissaamandels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.