Week 3 – Gendered Histories
Kunstwerken:/
Gebouwen:/
Terminologie:
- Kunnen reflecteren over genderongelijkheid in de architectuur en de verschillende
(historische) oorzaken en uitdagingen
1. INLEIDING
Opkomst feminisme in de jaren 1970: Aandacht voor hoe geschiedenis wordt geschreven. En Nieuwe
aandacht voor afwezigheid van vrouwen in architectuurgeschiedenis. Notie van ‘onzichtbaarheid’.
Bevinding: vrouwen worden vaak gemarginaliseerd in historische archieven. Michelle Perrot: “To write
history, one needs sources. This is problematic in the history of women, as their presence is often
erased, their tracks disguised, their papers destroyed.”
à Vrouwen zijn onzuchtbaar in de geschiedenis maar dit wil niet zeggen dat ze er niet waren. Ze laten
zich moeilijk vinden.
2. SOCIALE VERWACHTINGEN EN ROLLEN
Vrouw in de publieke ruimte werden gezine als decor en eigendom, een vrouw van goeie opvoeding
begaf zich niet zomaar in de publieke ruimte, vrouwen vallen onder hun man, als ze werkte gingen de
inkomen naar de man en de man beheert het geld, vrouw mag geen grond bezitten en ze werden
gezien als fragile mensen die niet veel werk kunnen verrichten en als ze dan al iets zouden verdienen
mochten ze geen bezit hebben. Alle bezit 'van de vrouw' behoort tot het gezin en uiteindelijk gewoon
tot de man. De man ging werken en de publieke rumte was het domein van de man, moest sterk en
onafhankelijk zijn, moest kunnen handelen.
Walter Benjamin is een auteur en scgreef veel over parijs en bescgreef het moderne parijs. Hij merkte
op dat er een onderscjedid is tussen private ruimte (binnenruimte) en de bureuas die meer in publieke
ruimte bevonden. Vrouwen werden verwacht om de man die thuis kwam van werken een veilige
setting voor hem te maken.
Idee van de gescheiden sferen: publiek versus privaat (feministisch onderzoek in de jaren ‘70) à
Publie (man) vs privaat (vrouw). Bepaalde onderleggen,de ideen dat vcrouwen minder zichbaar zijn in
de architectuur geschiedeenis.
Sociale verwachtingen. Ideologie van de gescheiden sferen (impact op uitoefening van architectuur.
Mannen mogen publieke ruimte gebruiken. Beroep van architect wordt gelinkt aan publieke ruimte.)
Vrouwelijk ideaal van huiselijkheid. Architect wordt gezien als een publiek beroep. Noot: invoering
van gemeentelijk kiesrecht voor vrouwen in 1920. Pas volledig kiesrecht in 1948
à Gecheiden werelden tussen vrouwen en manne. Mannen hadden meer rechten en vrouwen waren
beperkter in wat ze mochten doen. Meer vrijheid voor mannen en voor vrouwen was het traject
opgroeien en trouwen. Het gaat sterk gepaard met hoe vrouwen zich moeten gedragen in publieke
ruimtes.
, 3. TOEGANG TOT ONDERWIJS
Ecole des Beaux-Arts. Opgericht in Frankrijk begin 17e eeuw door koning Louis XIV en zijn minister
Colbert. Eerste directeur: François Blondel (1618-1686). Architect als meester ontwerper. Toont
ideeën adhv plan, sectie en opstand. Architectuur superieur aan ambacht (= kritiek op
gildensysteem van de Middeleeuwen). Studie van historische stijlen. Klassieke ontwerpregels
(symmetrie, proportie en axialiteit). Architectuuropleiding in dezelfde school als beeldhouwkunst
en schilderkunst.
à Men ziet de architect als een meester ontwerpers. Iemand die aan zijn tekentafel architectuur
ontwerpt, moderne idee van de professionele architect. In die school kijken naar neoklassieke
voorbeelden, .., tekenenen was grondslag van de architectuur opleiding.
Verschillende stappen van de beaux arts opleiding. Heftige
opleiding. Eerst keis je een atelier, dan een voorproef à &2u
ter plekke werken aan een onwterp, en dan doorheen je
opleiding heb je 18 oefeningen in onwterpen, vooral ook het
tekenen staat centraal en daarnaast ook cursussen in
geschiedenis en theroie à diploma van architect.
Vrouwen mochten binnen maar
aanvanejelijk als model binnen
de ateliers.
Zwanenzang van de Ecole des Beaux-Arts. Eind jaren 1960: kritiek op systeem door George Candilis,
Alexis Josic en Shadrach Woods: “the greatest, oldest, but most reactionary, the most absurd, the
most traditional, the most academic architectural school of Europe”. Studentenopstand. Instituut
wordt als te rigide en hiërarchisch gezien.
à Stricte klassiek opleiding waar tekenen centraal staat. Zij twee zeggen dat het de meest absurde,
grootste oudste, meest tarditionele en meest academische architectuur school van europa is, geen
milde reactie. Studenten vinden dit veel te stre,g, en hebben heel veel spfaak en eiden mede
zeggenschap van de educatieve processen. Vrouwen mochten dus niet altijjd architectiur opleidingen
volgen, licht aan de grondslag van de onzichtbaarheid.