Academiejaar 2020-2021 2e semester
Inleiding tot de financiële markten 1
Inleiding tot de financiële markten 1
Deel 1 financiële architectuur
Hoofdstuk 1 Financiële architectuur ontstaat niet spontaan
• Toeval?
o Neen, voorbeeld Aboriginals: zij hadden geen nood aan verandering en
waren niet “mee met de tijd”
• Financieel systeem
o Goldsmith: verbinding van instrumenten, instituties en markten
o Jager-verzamelaar
§ Sharing economy
• Gift economy: iets geven met een tegenverwachting
• Eerste concepten schuld, interest & ruil
§ Relatieve affluent society
• Neolithische revolutie
o Van foerageren (jagen) naar pastoralisme (domesticatie)
o Van rondtrekken naar sedentatie (settelen)
§ Domesticatie
• Uitbreiding naar landbouw
• Verandering technologie, urbanisatie
• Sociale stratificatie (wie leidt volk en wie werkt)
§ Agrarische maatschappen
• Eigendomsconcepten: behouden vee
• Belastingen behouden à data verzamelen en behouden
o Ontstaan eerste boekhouding, “geld”, schrift
• Registreren
o 9000 BC à kleitabletten met nam “enveloppen” met x aantal steentjes erin
o Spijkerschrift à ontstaan schrift door tellen en registreren
• Nijpend economisch probleem
o Niet samenvallen van behoeften
o Waarde toekennen aan goederen was moeilijk
§ Graan werd gebruik als waarde (numerair)
o Financiële concepten
§ Shât & Deben als rekeneenheden (Egypte)
§ Codex van Hammurabi: wetgeving Mesopotamië
• Leencontracten, verzekering, risicospreiding
• Van goederengeld naar munten
o Schelpen dienden als ‘geld’ en een ketting vormde het concept sparen
§ Rekeneenheid (numerair)
§ Opslagmiddel van vermogen (store of wealth)
§ Ruilmiddel (medium of exchange)
1
,Academiejaar 2020-2021 2e semester
Inleiding tot de financiële markten 1
o Lydië
§ Zuiveringsproces goud à eerste munten van staters slaan
§ Concept: munthuis, gouden standaard
o Galliërs
§ Geld à pecunia komt van pecus = schapen (toenmalig ‘geld’)
§ Salaris à Romeinse soldaten werden betaald in zout (Salt)
o Romeinen
§ Eerste financiële intermediairs (avant-la-lettre)
§ Eerst vorm rechtspersoon en aandelen
• Middeleeuwen
o Ontstaan nieuwe steden (geen piramide bouw)
§ Luca Pacioli à concepten dubbel boekhouden, winst
§ Fibonacci à introductie Hindoe-Arabische getallen + handelsgerichte
rekentechnieken
o Netwerken
§ 9e eeuw: ontstaan koopmannen en agentnetwerken
§ Concept zwart geld (slechte kwaliteit van metalen)
§ Bankbiljetten
• Ontstaan in China
o Financiële infrastructuur
§ Nood aan wisselaars
§ Jaarmarkt Champagne
• Minimaliseren te betalen bedrag door max aantal handelaars
te betrekken
• Jaarmarktbrieven (schuld voor handelaar) werden
verhandelbaar à concept wissel (enkel op einde jaarmarkt)
o Endosseren: overdragen naar een andere partij
o Van wisselaars tot merchant-bankiers
§ Internationale spelers bezaten het grootkapitaal
§ Bv Medici in Italië
o Renteverbod katholieke kerk
§ Arabieren losten verbod op d.m.v. quotatie prijsverschil tussen
onmiddellijke betaling en uitgestelde betaling
§ Handelskrediet op rente NIET maar via commissie betaling wel
• Participeren winsten: Commenda
o Ontstaan financiële markten
§ Concept effecten
§ Overdraagbare obligaties à prestiti
§ Brugge
• Handel op vaste markt met herbergiers als
vertegenwoordigers
• Brugge verliest vaste markt aan Antwerpen door overstroming
o Eerste handelsbeurs aan de Meir
§ London
• Gresham à ontstaan Londense handelsbeurs (the exchange)
• Consols: perpetuele obligaties (niet opvragen door belegger)
§ Inval Spanjaarden: verhuis beurs naar Amsterdam
2
,Academiejaar 2020-2021 2e semester
Inleiding tot de financiële markten 1
• Nederlandse republiek
o Introductie provinciale obligaties
o Innovatie
§ Lenen met onderpand
§ Lijfrenten: keert begunstige z’n leven jaarlijks een rente uit
• Actuariële methoden à Johan De Witt (waardering lijfrente)
§ Rechtspersoon en aandelen à kenden ondernemerschap
o Verenigd Oost-Indische company
§ Soort van ‘joint ventures’
• Iedereen kon vrijwillig/spontaan stoppen
• VOC à men betaalde een som aan de VOC voor een bepaald
aandeel, geld terugkrijgen ging niet (Dari – Mattiacci)
o Ontstaan beurs (aandelen terug liquide maken)
o Ontstaan dividenden (eerst specerijen)
e
o 17 eeuw
§ Eerste effectenbeurs Amsterdam
§ Speculatie leidt tot crashes
• Tulpmania (massaal investeringen in tulpen rond 17e eeuw)
e
o 18 eeuw
§ Loterijlening: getrokken loten werd uitgekeerd als lijfrente etc.
§ Opstellen leningen aan lage prijzen
• Winnaars verkregen bijkomende opbligatie
o Centrale banken
§ Amsterdamse Wisselbank à niet volwaardige centrale bank
• Wisselaar
• Introductie giraal geld (rekeningen) & bankgiro’s
§ 1e centrale bank: Zweedse rijkbank
• Financierde overheid
• Introductie papieren geld
Hoofdstuk 2 bouwstenen van de financiële architectuur
Bouwstenen
• 1) Betalen
o Geld ontstaat door nood aan handig betaalmiddel
• 2) Financieren
o Intertemporele allocatie van consumptie onder zekerheid
o Loskoppeling consumptie en moment van betaling
o 2 partijen
§ Haves
• Gezinnen, particulieren
§ Have nots
• Bedrijven: geven aandelen als schuldbewijs
§ Overbrugging tussen beiden
• Banken, financiële instellingen
3
, Academiejaar 2020-2021 2e semester
Inleiding tot de financiële markten 1
o Directe financiering
§ Private leningen
§ Intercompany loans in een interne kapitaalmarkt
§ Staat los van gebruikte instrument
§ Wettelijke onderscheiding
• Private emissies
• Publieke emissies ( x > 100 mensen)
o Semi-direct (tussenpersonen)
§ Via makelaar (naam klant), commissionair (eigen rekening)
§ Crowdfunding
§ Fee business
• Fee wordt betaald aan financiële tussenpersoon
o Typologie financiële markten
§ 1) Primaire vs secundaire markt
§ 2) Geldmarkt vs kapitaalmarkt
• Geldmarkt: financiële activa met looptijd <1 jaar
o Eenvoudige rente
• Kapitaalmarkt: samengestelde rente
§ 3) Leningen (tijdsgebonden) vs effecten (niet tijd gebonden)
§ 4) Beursmarkt vs buitenbeursmarkt
§ 5) Prijsgedreven en ordergedreven markten
• Marktorders à order wordt uitgevoerd ongeacht prijs per
aandeel
o Ordergedreven: trader probeert max aantal
aankooporders te matchen aan verkooporders
• Limietorder à order wordt enkel uitgevoerd eens de
limietvoorwaarde is voldaan
§ 6) Contantmarkten vs termijnmarkten
• Contant: onmiddellijke afhandeling
• Termijn: speling tussen aankoop en betaling is groot (prijs
wordt vastgelegd)
§ 7) Vloerhandel vs schermenhandel
• Vloerhandel ouderwets (pit trading)
• Schermenhandel: gekend met high speed trading
§ 8) Nationale vs internationale markten
§ 9) Open versus gesloten markten
§ 10) gereglementeerd vs niet-gereglementeerd
§ 11) Wholesale (institutioneel) vs retail (particulier)
§ 12 bilateraal vs multilateraal
• Marktefficiëntie
o Investeringspolitiek is grotendeels afhankelijk van geloof sterkte markt
o Vormen
§ Zwakke vorm: historisch karakter
• Geen weet of koers gaat dalen of stijgen (zeer subjectief)
• Eventstudie
o Gebeurtenis bekijken en verschillende overnames
bestuderen voor creatie crosssectie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brentpotters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
