ANATOMIE & FYSIOLOGIE
H6: HET BEENDERSTELSEL
BEENDERSTELSEL
Het beenderstelsel omvat:
Bot
Kraakbeen
Gewrichten
Banden
Ander bindweefsel
Functies van het skelet:
1. Ondersteuning (van het lichaamsgewicht)
2. Opslag (van zouten en vetten)
3. Vorming van bloedcellen (worden gevormd in het rode beenmerg)
4. Bescherming ( van zacht weefsel en organen door beenderen bv ribben beschermen
het hart)
5. Beweging
Bouw van een lang been:
Een lang bot heeft een centrale schacht of diafyse die een centraal gelegen
mergholte omgeeft, dat beenmerg bevat.
De verbrede gedeelten aan beide uiteinden, de epifyse genoemd, zijn met
gewrichtskraakbeen bedekt.
Tussen diafyse en epifyse komt een overgangszone voor: de metafyse.
- Bij jonge beenstukken komt hier de groeikraakbeenschijf of metafysairschijf voor.
De diafyse bestaat uit ene compact beenweefsel (compacta), die naar het midden
overgaat in spongieus beenweefsel (spongiosa), dat de mergholte omsluit.
Waar beenstukken met andere beenstukken articuleert, is het bekleed met hyalien
kraakbeen of gewrichtskraakbeen
Aan buitenzijde is het bot bekleed met beenvlies of periosteum (periost)
Functies periosteum:
1. Voeding ( door zijn bloedvaten)
2. Diktegroei (door aanzetten van nieuw been)
3. Gevoelsfuncties (pijnreceptoren)
4. Herstelfuncties (vorming callus na fractuur)
2
,BEENMERG
2 soorten beenmerg:
1. Rood
2. Geel
Rood beenmerg:
Actieve beenmerg dat instaat voor de voortdurende aanmaak van nieuw bloed. Het
komt voor in het reticulaire bindweefsel van:
- Platte beenderen
- Spongieus been van de korte pijpbeenderen
- Borstbeen ( aangewezen voor een beenmergpunctie (sternumpunctie) doordat
het vlak onder de huid ligt)
- Mergholten van de diafysen der lange pijpbeenderen bij kinderen
Geel beenmerg:
Bij het ouder worden: vervetting
- Vooral het merg in de grote mergholten
- Door de vervetting krijgt het een geel uitzicht
- Kan terug actief worden bij bloedziekten
BOTSTRUCTUUR
Microscopische kenmerken van bot (beenweefsel):
1. Periost
Buitenste laag bestaat uit vezels
Binnenste laag uit cellen
3
, 2. Osteocyten (botcellen)
In lacunen (holtes) in matrix
Tussen lamellen van matrix
Via vertakkingen in canaliculi staan de osteocyten met elkaar in verbinding
3. Osteon (of systeem van Havers)
= basale functionele eenheid van compact botweefsel
Sterk in de lengteas van lang bot thv diafyse van lang bot.
Concentrische lagen osteocyten
Concentrische lagen matrix (lamellen)
Centraal kanaal (van Havers)
- Tunnel in lengteas voor bloedvaten
Verbindingskanalen
- Tunnel in breedte voor bloedvaten
Microscopische kenmerken van het spongieus bot:
Geen osteonen
Lamellen als botbalkjes
- Minder zwaar dan compact bot
- Beschermd rood beenmerg
- Sterk in verscheidene richtingen
Cellen in beenweefsel:
1. Osteocyten
Rijpe botcellen tussen de lamellen
2. Osteoclasten
Bron van zuur, enzymen voor osteolyse (= opruimen van oud bot)
3. Osteoblasten
Verantwoordelijk voor osteogenese (=aanmaak van nieuw botweefsel), een proces
dat ossificatie wordt genoemd
BOTVORMING EN GROEI
Vereisten/behoeften voor een normale botgroei:
Mineralen
- Calcium, fosfaat
Vitaminen
- D3, C, A
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lenadejonck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.