Volledige en uitgebreide samenvatting van Persoonlijkheidspsychologie I aan de hand van de Powerpoints en notities.
Heb er zelf 14/20 mee gehaald in eerste zit.
8.3.4 Een persoon worden ........................................................................................... 74
8.3.5 Hinderpalen voor psychologische gezondheid ................................................... 74
8.4 Psychotherapie ........................................................................................................... 74
8.5 Persoon van morgen .................................................................................................. 76
8.6 Wetenschapsfilosofie ................................................................................................. 76
8.7 The Chicago Study .................................................................................................... 76
8.8 Onderzoek .................................................................................................................. 77
8.8.1 Zelfdiscrepantie theorie ...................................................................................... 77
8.8.2 Online gaming en echt-ideaal-zelf identiteit ...................................................... 77
8.8.3 Biologisch verschillen ........................................................................................ 78
8.8.4 Motivatie en nastreven van doelen ..................................................................... 78
8.9 Evaluatie Rogers ........................................................................................................ 79
8.10 Opvattingen over de mensheid .................................................................................. 79
9 Allport (1897-1967) ......................................................................................................... 80
9.1 Overzicht van de psychologie van het individu ......................................................... 80
9.2 Biografie van Allport ................................................................................................. 80
9.3 Allport zijn benaderingen van een theorie voor de persoonlijkheid .......................... 80
9.3.1 Structuur van persoonlijkheid ............................................................................ 81
9.4 Motivatie .................................................................................................................... 83
9.4.1 Een motivatietheorie........................................................................................... 83
9.4.2 Functionele autonomie ....................................................................................... 83
9.5 Studie van het individu .............................................................................................. 85
9.6 Onderzoek .................................................................................................................. 86
9.6.1 Vooroordelen begrijpen en inperken .................................................................. 86
9.6.2 De Religious Orientation Scale (ROS) ............................................................... 86
9.6.3 Religie en mentale gezondheid........................................................................... 86
9.6.4 Religie en fysieke gezondheid:........................................................................... 87
9.7 Evaluatie Allport........................................................................................................ 87
9.8 Opvattingen over de mensheid .................................................................................. 87
10 Mc Crae en Costa ............................................................................................................. 88
10.1 Overzicht factor en trait theorieën ............................................................................. 88
10.1.1 Cattell zijn trait theorie ....................................................................................... 88
10.1.2 Essentie van factoranalyse.................................................................................. 89
10.1.3 De Big Five/ vijf factor model: Taxonomie of theorie ? .................................... 89
10.2 Biografieën van Robert R. McCrae en Paul T. Costa, Jr. .......................................... 90
5
,Aurélie Weverbergh 2BA psychologie 2020-2021
10.3 Op zoek naar Big Five ............................................................................................... 90
10.3.1 Beschrijving van de vijf factoren ....................................................................... 90
10.3.2 Evolutie van de vijf factoren .............................................................................. 91
10.3.2.1 Centrale componenten van de persoonlijkheid ........................................... 92
10.3.2.2 Perifere componenten ................................................................................. 93
10.3.2.3 Fundamentele axioma’s en de vijf factoren theorie .................................... 93
10.4 Onderzoek .................................................................................................................. 94
10.4.1 Consistentie en verandering doorheen de levensloop ........................................ 94
10.4.2 Big Five/FFM meten door onze digitale voetafdruk ......................................... 94
10.5 Evaluatie trait en factor theorieën .............................................................................. 95
10.6 Opvatting over mensheid ........................................................................................... 95
11 Eysenck ............................................................................................................................ 96
11.1 Overzicht biologisch gebaseerde trektheorie ............................................................. 96
11.2 Biografie van Eysenck ............................................................................................... 96
11.3 Eysenck zijn factor theorie ........................................................................................ 96
11.3.1 Persoonlijkheidsdimensies ................................................................................. 97
11.3.1.1 Extraversie -introversie ............................................................................... 97
11.3.1.2 Neuroticisme -stabiliteit .............................................................................. 98
11.3.1.3 Psychoticisme – superego functie ............................................................... 98
11.4 Meten van persoonlijkheid ........................................................................................ 98
11.5 Biologische basis van persoonlijkheid ...................................................................... 98
11.6 Persoonlijkheid als voorspeller .................................................................................. 99
11.7 Onderzoek .................................................................................................................. 99
11.7.1 Biologie (neurofysiologie) en persoonlijkheid ................................................... 99
11.7.1.1 Extraversie .................................................................................................. 99
11.7.1.2 Neuroticisme ............................................................................................. 100
11.8 Evaluatie biologische gebaseerde theorie Eysenck ................................................. 100
11.9 Opvattingen over de mensheid ................................................................................ 101
12 Skinner (1904-1990) ...................................................................................................... 102
12.1 Overzicht gedragsmatige analyse ............................................................................ 102
12.2 Biografie Skinner ..................................................................................................... 102
12.3 Voorlopers van Skinner zijn wetenschappelijk behaviorisme ................................. 103
12.3.1 Wetenschappelijk behaviorisme ....................................................................... 103
12.3.2 Klassieke conditionering (KC) ......................................................................... 103
12.3.3 Operante conditionering ................................................................................... 104
14 Mischel ( 1930-2018) ..................................................................................................... 124
14.1 Inleiding tot Mischel zijn persoonlijkheidstheorie .................................................. 124
14.2 Biografie van Mischel ............................................................................................. 124
14.3 Achtergrond cognitief-affectieve persoonlijkheidssysteem .................................... 125
14.3.1 Cognitief-affectieve persoonlijkheidssysteem (CAPS) .................................... 125
14.4 Onderzoek m.b.t. theorie Mischel............................................................................ 127
14.4.1 Persoon - situatie interactie .............................................................................. 127
14.4.2 Zelfregulatie doorheen de levensloop .............................................................. 128
14.5 Evolutie Mischel ...................................................................................................... 128
14.6 Evaluatie cognitieve sociale leertheorie .................................................................. 128
14.7 Opvattingen over de mensheid ................................................................................ 129
15 Kelly (1905-1967) .......................................................................................................... 130
15.1 Essentie persoonlijke construct theorie ................................................................... 130
15.2 Biografie van Kelly ................................................................................................. 130
15.3 Kelly zijn filosofisch standpunt ............................................................................... 130
15.4 Persoonlijke constructen .......................................................................................... 131
15.4.1 Consequenties/ gevolgtrekkingen .................................................................... 131
15.5 Toepassingen van persoonlijke construct theorie .................................................... 134
15.5.1 Abnormale ontwikkeling .................................................................................. 134
15.5.2 Psychotherapie ................................................................................................. 135
15.5.3 De Role Construct repertory (Rep) test ............................................................ 135
15.6 Repertory Grid ......................................................................................................... 135
15.6.1 Evaluatie Repertory Grid.................................................................................. 137
15.7 Onderzoek ................................................................................................................ 138
15.7.1 De Rep-test bij tieners met ASS ....................................................................... 138
15.7.2 Intrapersoonlijke identiteitsvragen ................................................................... 138
15.7.3 Persoonlijke constructen en de ‘Big Five’ ....................................................... 139
15.8 Evaluatie Kelly ........................................................................................................ 139
15.9 Opvattingen over de mensheid ................................................................................ 139
8
,Aurélie Weverbergh 2BA psychologie 2020-2021
1 Algemene inleiding
1.1 Wat is persoonlijkheid?
❖ Persoonlijkheid komt van Latijnse woord ‘persona’ wat “masker” betekent.
o Dus de rol die je speelt in je leven m.a.w. façade die je oplegt.
1.1.1 Definitie van persoonlijkheid:
❖ Een patroon van relatief permanente karaktertrekken (traits) en unieke kenmerken
die zowel door consistentie als individualiteit zorgen in het gedrag van een persoon.
o Traits (trekken):
▪ Consistentie over tijd = Vriendin die sociaal is zal na 2 weken vakantie
ook nog sociaal zijn.
▪ Individuele verschillen in gedrag = Ene persoon is socialer dan de
andere
▪ Stabiliteit over situaties =Als je thuis plichtsbewust bent ben je dit wss
ook op school.
o Kenmerken
▪ Unieke kwaliteiten (bv: temperament, intellgentie,…)
1.1.2 Definitie van theorie:
❖ Een set van gerelateerde veronderstellingen die wetenschappers toelaten om op basis
van logisch deductief redeneren testbare hypotheses te formuleren.
❖ Theorie staat in verband met, maar is verschillend van
o Speculatie
▪ Theorie kan vertrekken vanuit speculatie( bv: dikke mensen zijn
gezellig) maar die speculatie moet gebaseerd zijn op gecontroleerde
observaties van wetenschappers.
o Hypothese
▪ Is een specifiek vermoeden dat kan getest worden aan de hand van een
wetenschappelijke methode
o Taxonomie
▪ Is een zuiver classificatiesysteem op basis van natuurlijke relaties
❖ Waarom zijn er meerdere theorieën?
o Theoretici hebben verschillende persoonlijke achtergronden
▪ Ervaringen tijdens de kindertijd
▪ Interpersoonlijke relaties
o Theoretici hebben verschillende filosofische oriëntaties
o Er is een verschil in data die gekozen wordt om te observeren
o Elke theoreticus heeft een unieke manier om naar de wereld te kijken.
9
, Aurélie Weverbergh 2BA psychologie 2020-2021
❖ De persoonlijkheid van de theoretici en hun theorieën over persoonlijkheid
o ‘Psychology of science’
▪ De empirische studie van het wetenschappelijk denken en gedrag
(inclusief theorie constructie)van een wetenschapper m.a.w. men gaat
na op welke manier de persoonlijkheid van de wetenschapper zijn
theorie heeft beïnvloed.
De persoonlijkheden en de psychologie van verschillende theoretici beïnvloedt
de aard van de theorieën die ze ontwikkelen.
▪ Men gaat hierbij niet kijken naar kwaliteit/ zinvolheid van de theorie
❖ Wat maakt een theorie zinvol: criteria voor het evalueren van een theorie. Een zinvolle
theorie…
o Brengt onderzoek voort
▪ Bv testen van hypothesen.
o Is falsifieerbaar (te verifiëren, controleren)
▪ Kan grondstellingen bevestigen of ontkrachten.
o Organiseert gekende data
▪ Moet (nieuwe) informatie kunnen organiseren.
o Leidt het handelen (praktisch)
o Is intern consistent
o Is spaarzaam ( niet complexer dan noodzakelijk is)
❖ Dimensies voor een ‘concept’ over de mensheid
(verschillen tussen theorieën kunnen ook ontstaan door de opvattingen die de
theoretici hebben over de mensheid, m.a.w. welke visie ze hebben over deze
dimensies)
o Determinisme vs. Vrije keuze
▪ Heeft men controle over eigen persoonlijkheid?
o Pessimisme vs. Optimisme
o Causaliteit vs. Teleologie
▪ Causaliteit: uitleggen van gedrag in functie van het verleden
▪ Teleologie: uitleggen van gedrag in functie van toekomstige doelen
o Bewuste vs. Onbewuste determinanten van gedrag
o Biologische vs. Sociale invloeden op persoonlijkheid
o Individualiteit vs. Similariteit (gelijkenis)
1.1.3 Onderzoek naar persoonlijkheidstheorieën
❖ Moet onderzoek genereren
o Theorie geeft betekenis aan data
o Data komen voort uit onderzoek ontworpen om hypotheses te testen die
afgeleid zijn van de theorie
❖ Systematische observaties
o Predicties zijn consistent en accuraat
❖ Twee empirische criteria voor meetinstrumenten
o Betrouwbaarheid (reliability)
(Als men test op 2 verschillende tijdstippen afneemt verwacht men zelfde
resultaat)
▪ Consistentie van het meten
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aurlieweverbergh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.