samenvatting van het gastcollege omtrent mededingingsrecht gedoceerd in de tweede bachelor rechten aan de Ugent. Deze samenvatting omvat de slides en de lesnotities.
Samenvatting Handels en economisch recht AJ 2020/21
INLEIDING TOT HET BELGISCH
MEDEDINGINGSRECHT
= het mededingingsrecht is het consumentenbeschermingsrecht bij uitstek → men
heeft een concurrente prijs die men betaalt
= het is onderdeel van het economisch recht (terug te vinden in WER) en beoogt de vrije
concurrentie tussen ondernemingen te vrijwaren
→ het mededingingsrecht schrijft voor dat de ondernemingen die actief zijn op de markt
zich moeten houden aan de marktpraktijken
DEEL 1: OVERZICHT VAN HET
MEDEDINGINGSRECHT
H ET MEDEDINGINGSRECHT
Boek IV van het wetboek van economisch recht
→ dit is echter vervangen door de wet van 2 mei 2019
+
→ gewijzigd door de wet van 4 april 2019
=> 2019 heeft gezorgd voor een volledige vervanging en modernisering door de minister
van economie die een werkgroep had ingesteld
Verboden mededingingspraktijken
= verboden mededingingspraktijken (boek IV WER) → vooral over de procedure en de
materieel rechtelijke bepalingen zoals hieronder staan in een klein aantal bepalingen en
wordt ingevuld door de mededingingsautoriteit en de rechtbank
1. Restrictieve overeenkomsten en onderlinge afgestemde feitelijke gedragingen
2. Misbruik van machtspositie
3. Misbruik van economische afhankelijkheid
1. RESTRICTIVE OVEREENKOMSTEN EN AFEGSTEMDE GEDRAGINGEN
1
,Samenvatting Handels en economisch recht AJ 2020/21
Ondernemingen
Artikel IV.1, §1 WER = “zijn verboden (…) alle overeenkomsten tussen ondernemingen,
alle besluiten van ondernemingsverenigingen, alle onderling afgestemde feitelijke
gedragingen welke ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging op de
Belgische betrokken markt of op een wezenlijk deel ervan merkbaar wordt verhinderd,
beperkt, of vervalst”
→ er volgt dan nog een lijst van voorbeelden van verboden praktijken maar deze lijst is
niet exhaustief
Wat een onderling afgestemde feitelijke gedraging nu is, wordt ingevuld door de praktijk
en de rechtspraak
Art. IV.1, §2 WER = verboden restrictieve afspraken, besluiten en gedragingen zijn van
rechtswege nietig
→ het is niet noodzakelijk dat het eerst wordt vastgelegd door de BMa (Belgische
Mededingingsautoriteit) of door een rechtbank
Uitzonderingen op het verbod (art. IV.1 , §3 WER)
= het verbod is niet van toepassing op overeenkomsten, besluiten en onderling
afgestemde feitelijke gedragingen die pro-competitieve effecten hebben
→ het is een zeer ruim verbod dus er zijn uitzonderingen vereist
Wanneer de mededingingspraktijk bijdraagt tot de verbetering van de productie,
distributie, de technische of economische vooruitgang
Wanneer de mededingingspraktijk de kleine of middelgrote ondernemingen de
mogelijkheid biedt om hun concurrentiepositie op de betrokken markt of op de
internationale markt te verstevigen
=> er is een dubbele voorwaarde opdat de uitzondering geldt
1. Op voorwaarde dat een billijk aandeel in de voordelen ten goede komt van de
gebruikers
2. Op voorwaarde dat de betrokken ondernemingen geen beperkingen opleggen
die niet onmisbaar zijn, niet voor een wezenlijk deel van de betrokken de
mededinging uitschakelen
→ het mag niet enkel ten goede komen aan de ondernemingen maar ook aan de
consument wat uitgelegd wordt door de rechtspraak
Opmerkingen bij de uitzonderingen
Zelfevaluatie door de ondernemingen (risico zelf inschatten)
Bewijslast ligt bij de ondernemingen die zich beroepen op de uitzondering
De voorwaarden voor de toepassing van de uitzondering zijn cumulatief
De mededingingsautoriteit kan groepsvrijstellingen aannemen
Vb.: wanneer twee ondernemingen beslissen een relatie te ondergaan, moet men
de vraag stellen of dit potentieel verboden is en of men in aanmerking komt voor de
uitzondering
2
, Samenvatting Handels en economisch recht AJ 2020/21
→ zelfrealisatie = men moet zelf nadenken over de toelaatbaarheid, vroeger kon
men dit nog vragen aan de Commissie maar dit is afgeschaft
→ een algemeen verbod creëert rechtsonzekerheid en de risico’s zijn echter groot
zoals boetes en nietigheid dus er is een correctie doorgevoerd, de
mededingingsautoriteit heeft de mogelijkheid om groepsvrijstellingen uit te
vaardigen = een bepaald soort overeenkomsten mogen voorkomen (ook in het
Europees recht)
Vb.: voor verticale overeenkomsten zoals distributieovereenkomsten zijn er veel
uitzonderingen maar de Belgische autoriteit heeft zo een vrijstelling nog
niet afgekondigd, maar de Europese vrijstellingen gelden ook op de Belgische markt
Natuurlijke personen in het kader van een onderneming
Art. IV.1, §4 WER = het is natuurlijke personen verboden in het kader van de
activiteiten van een onderneming of ondernemingsvereniging met concurrenten te
onderhandelen of met hen afspraken te maken over…
→ het vaststellen van de prijzen bij verkoop van producten of diensten aan derden
→ het beperken van de productie of de verkoop van producten
→ het onderling verdelen van markten of afnemers
= ingesteld in 2013 en bestaat niet in het Europees mededingingsrecht maar het de
mededingingsregels in België gelden ook voor de natuurlijke personen
BMa kan boetes geven aan de ondernemingen maar ook aan de personen die het
effectief gedaan hebben zoals wanneer men kartels sluiten (de bestuurders,
managers, werknemers, volmachthouders die de verboden inbreuken hebben begaan)
Onderneming A en B zijn actief in de productie van micro’s en men spreekt af dat
men de provincies opdeelt, ze doen elkaar geen concurrentie aan om zo de prijzen op
te drijven (kartels rond openbare aanbesteding) = in België is dit als enige soort
kartel strafbaar
2. MISBRUIK VAN MACHTSPOSITIE
Ondernemingen
Art. IV.2 WER = het is verboden (…) dat één of meer ondernemingen misbruik maken
van een machtspositie op de betrokken Belgische markt of op een wezenlijk deel daarvan
3. MISBRUIK VAN ECONOMISCHE AFHANKELIJKHEID
Ondernemingen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lexspecialis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
