Dit bevat een uitgebreide samenvatting van de 12 lessen binnen het vak algemene en experimentele oncologie.
Ik heb me gebaseerd op de PowerPoints met de extra informatie vanuit de lessen.
Celdeling als motor van ontwikkeling, groei en weefselhomeostase
Homeostase: vermogen om het interne milieu is stand te houden in multi-cellulaire organismen door
de celdeling.
Er zijn strikte groeiregulerende mechanismen:
o Complexe signalisatie
o Groei en ontwikkeling organen binnen normale afmetingen in het gehele lichaam
o Cel aanmaak/cel verlies is in evenwicht
De turnover van cellen staat in nauw verband met de celdeling:
o Zeer snel -> rode bloedcellen, epitheel
o Trager -> nieren, endotheel, endocriene organen
o Geen -> gedifferentieerde weefsels zoals neuronen en spiercellen
We hebben een normale toestand, de steady state die verandert door verhoogde belasting en
wisselende situaties zoals weefselschade.
Hypertrofie: een toename in het volume van individuele cellen dus niet meer cellen
Hyperplasie: toename in het aantal cellen van een bepaald orgaan.
Deze processen zijn adaptief en reversibel, indien belasting weg is -> weer naar steady state.
Regulatie vindt plaats door groeistimulerende en groei inhiberende factoren.
1
,Neoplastische groei
Dit zien we in kankercellen, tumoren. Er is een gedysreguleerde, autonome groei los van de normale
verankering ( anchorage independent).
Neoplasie: toename van cellen zonder een fysiologische stimulus, op een irreversibele manier. Het
proces berust op verworven verstoringen in groeistimulerende of inhiberende processen.
Fouten in de regulatie van celdeling leiden tot tumorgroei en dit is mogelijk vanaf het niveau van de
stamcel.
De celdeling zal niet meer in evenwicht zijn met de differentiatie -> er ontstaat een gezwel omdat het
blijft delen.
Invasief en metastatisch gedrag
Belangrijke eigenschappen van kankercellen zijn onbeperkte groei en irreversibiliteit.
Neoplasma of tumor: ontstaat bij ongecontroleerde proliferatie van cellen. Er zijn twee types van
tumoren:
o Benigne tumor: geen invasief gedrag en een chirurgische ingreep kan de tumor verwijderen.
o Maligne tumor of kanker: cellen invaderen in omliggende weefsel en uitzaaiingen op afstand
Kenmerk Benigne tumor Maligne tumor
Begrenzing Scherp Onregelmatig
Kapsel Frequent Zelden
Groeiwijze Niet invasief Invasief
Groeisnelheid Traag Snel
Necrose Zelden Frequent
Differentiatie Goed Slecht
Mitotische activiteit Laag Hoog
Metastasering Niet Aanwezig
2
,Invasie en metastasering is een meerstap proces waarbij cellen loskomen van de primaire tumor. Ze
doorbreken het basale membraan om zo te invaderen. Verder zien we dan lymfogene en
hematogene metastasering dus via bloedvaten of lymfevaten.
Invasie: directe migratie en penetratie van kankercellen in naburige weefsels. Hiervoor zijn er enkele
veranderingen nodig:
o Cel-cel interacties tussen de kankercellen dalen door verminderen van adhesiemoleculen ( E-
cadherinen) -> cellen sneller los
o Celmotiliteit zal stijgen doordat chemoattractanten kankercellen aantrekken
o Aanmaak matrix metalloproteïnasen die de ECM afbreken -> zo door lamina basalis.
Metastasering: mogelijkheid van kankercellen om in de bloedbaan te raken en te verspreiden via
circulatie om zo naar verder gelegen weefsels te migreren. Zo vormen zich metastasen die niet fysiek
verbonden zijn met de primaire tumor.
Dit gebeurt niet random maar naar specifieke sites in het lichaam:
o Seed and soil hypothese -> specifieke micro-omgeving
o Vaak in de longen, lever, bot
o Zelden naar spierweefsel of milt
Selectie van tumorcellen
De tumor begint met een cel die ontregelt door verschillende mutaties en natuurlijke selectie. Het
resulteert in een cel met andere fysiologische behoeften dan een normale cel. zo ontstaat een
dominante kloon van tumorcellen.
De snelheid van de evolutie is afhankelijk van:
o Mutatie snelheid
o Aantal cellen in de populatie
o Snelheid van reproductie
o Selectief voordeel van mutanten
Er ontstaat een genetische instabiliteit doordat er geen herstel is van DNA schade en replicatiefouten
als ook karyotypische abnormaliteiten. Extra mutaties kunnen leiden tot meer agressieve varianten.
Er zijn verschillende selectie barrieres zoals daling in zuurstof,…
Als het te instabiel is -> sterfte van de cel dus geen kanker.
3
, Hallmarks of cancer
Dit wijst op het meerstappen proces dat nodig is om een kankercel te vormen -> eigenschappen die
de gewone cel transformeren tot kankercel.
6 hallmarks zijn opgesteld door Hanahan en Weinberg maar deze zijn uitgebreid met 4 andere.
Zelfvoorzienend in groeifactoren
Dit is het meest fundamentele kenmerk van kankercellen waardoor ze is staat zijn continu te
prolifereren.
Een normale cel heeft nood aan groeifactoren om te groeien -> ligand op receptor.
Kankercellen prolifereren onafhankelijk van groeifactoren door defecten in de signaaltransductie ->
op meerdere niveaus mogelijke dysregulatie -> continue proliferatie.
De verschillende manieren om dit vermogen te bekomen zijn:
o Zelf groeifactoren produceren -> autocriene stimulatie
o Kankercellen stimuleren normale cellen in het stroma om groeifactoren te produceren
o Expressie van receptorproteïnen zullen stijgen -> hyperresponsief
o Constitutieve activatie van componenten in de downstream signaaltransductie zoals een
mutatie in Ras.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper UABMW2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
