SPECIFIEKE GEZONDHEIDSZORG: KINDZORG EN PEDIATRIE
Hoofdstuk 1: gastro-enterologie/maag-darmkanaal
1. Aandoeningen van het maag-darmkanaal
1.1. Anatomie en fysiologie van de spijsverteringsorganen bij het kind
Colon transversum
Colon descendens
Colon ascendens
Colon sigmoideum
,DE KERNFUNCTIE VAN HET MAAGDARMKANAAL:
o Transport/motiliteit = beweegelijkheid
o Verteren (maag- en pancreassecreties, dunnedarmepitheel)
o Absorberen van nutriënten (dunne darm) en water (dikke darm)
o Immunologische functie = niet-specifieke en speciefieke afweer
DE SPECIFIEKE KENMERKEN BIJ EEN KIND:
o Slijmvliezen van maagdarmkanaal zijn dunner en kwetsbaarder
- ANATOMIE SPIJSVERTERINGSORGANEN
o De anatomische ontwikkeling van de spijsverteringsorganen blijft maanden na de
geboorte voortduren
Maagvolume = klein
Bij geboorte 30-90ml
1j. = 200-300ml
Het intra-abdominale slokdarmsegment = bij geboorte te kort
Het segment van de slokdarm onder het diafragma moet min. 2cm
lang zijn, maar bij geboorte is dit slechts 0,5-1cm
Onderste slokdarmsfincter is nog onvoldoende ontwikkeld
Maag ligt meer horizontaal bij pasgeborene
Er is nog geen scherpe hoe van His*
Hoek gevormd tss oesofagus en maagcardia
- FYSIOLOGIE SPIJSVERTERINGSORGANEN
o Ook de functies van de spijsverteringsorganen zijn nog niet volledig ontwikkeld bij
geboorte
Gastro-intestinale motiliteit
Ontwikkelt zich in laatste weken van zwangerschap (coördinatie van
zuigen, slikken en peristaltiek 34e week zwangerschap)
Evacuatie van voedsel uit maag bij baby = afh. van voeding (2-3u
MM, 4-5u kunstmatige voeding)
Vertering en absorptie
Onrijpheid van pancreasfunctie
o Late rijping van koolhydraatsplitsende enzymen
o Lage activiteit van lipase
Onvoldoende productie van galzouten gevolgen voor de
vetabsorptie
Enzymen van het dunnedarmepitheel hebben een verschillend
tempo van de ontwikkeling
o Vb. het transportsysteem van glucose bij de geboorte = 2/3 van
de ‘volwassen activiteit’
Maag-darmimmuunsysteem (= platen van Peyer in het darmslijmvlies,
lymfoïde cellen, immunoglobulineproducerende cellen)
Minder ontwikkeld
o Vb. prod IgA = wordt pas meerdere weken na geboorte
waargenomen
,1.2. Kernsymptomen bij aandoeningen van het maagdarmkanaal
- Diarree
- Braken
- Obstipatie
- Buikpijn
1.2.1. Diarree
1.2.1.1. Inleiding
- Normale ontlasting = afhankelijk van leeftijd kind en voeding
o MECONIUM
1e 3-4 dagen na geboorte
Groenachtig/zwarte, geurloze, kleverige, stevige substantie
o OVERGANGSONTLASTING
Enkele dagen na meconium
Groen/bruin/heldergroen, half-vloeibaar, meer frequent
o BORSTVOEDINGSONTLASTING
Oranje/geel/groenige ontlasting met consistentie van mosterd/meer waterig
en met de geur van zure melk
4-8x/dag
o FLESVOEDINGONTLASTING
Lichtbruin, steviger, ruikt meer naar stoelgang
Minder frequent
- Diarree kan acuut/chronisch zijn
o ACUUT
Plotseling begonnen en kort bestaan (wijst meestal op infectieuze gastro-
enteritis)
Risico op dehydratatie
o CHRONISCH
Duur van meer dan 2-3 weken met weerslag op groeiproces
1.2.1.2. Oorzaken
ACUTE DIARREE
- AFWIJKINGEN T.H.V. HET MAAG-DARMSTELSEL
o MAAG-DARMINFECTIES = GASTRO-ENTERITIS (= BUIKGRIEP)
o VOEDINGSSTOORNISSEN/INTOXICATIES
Verandering van een voedingspatroon
Op reis gaan
Te veel pruimen eten
Nieuwe voeding bij zuigelingen
Voedselvergiftiging (bv. niet goef bewaard ijsje = toxinen van
Staphylococcus)
o ‘HET ACUUT ABDOMEN’
Appendicitis
Invaginatie (= is een instulping van een deel van de darm in een ander deel)
, - AFWIJKINGEN BUITEN HET MAAG-DARMSTELSEL
o ACUTE INFECTIES
Otitis media = ontsteking van het middenoor
UWI
Respiratoire infecties
o MEDICATIE INNAME
Antibiotica
Laxativa
o PSYCHISCHE STOORNISSEN
Stress (= Diarree Nervosa)
Anorexia Nervosa
CHRONISCHE DIARREE
- INFLAMMATOIRE AANDOENINGEN
o Vb. aspecifieke enterocolitis/colitis ulcerosa; ziekte van Crohn
- VOEDSELALLERGIE
o Vb. koemelkeiwitallergie, allergie voor bepaalde kleur- of smaakstoffen
- VOEDSELINTOLERANTIE
o Vb. lactose-intolerantie
- CHRONISCHE ASPECIFIEKE DIARREE
o Kleuter-/peuterdiarree
- RESORPTIESTOORNISSEN (MALABSORPTIE)
o Coeliakie (= glutenovergevoeligheid)
o Mucoviscidose ( = cyctische fibrose, taaislijmziekte)
- COMPLICATIE BIJ IMMUNODEFICIËNTIE
o Bestralingsenteritis
o AIDS
- ANATOMISCHE AFWIJKINGEN
o Vb. ziekte van Hirschprung/congenitaal megacolon (= aangeboren aandoening
waarbij de darm de ontlasting niet richting anus kan bewegen, omdat de
zenuwcellen in een bepaald deel van de darmwand ontbreken. Gevolg: de onlasting
kan niet door en stapelt zich op (obstipatie).
- OPERATIES
o Vb. darmresectie (resectie = verwijdering)
- ENZYMDEFICIËNTIE
- HORMONALE AFWIJKINGEN
o Vb. diabetes mellitus, hyperthyroïdie
1.2.2. Braken
1.2.2.1. Oorzaken
Oorzaken zijn verschillend bij pasgeborenen en zuigelingen en bij oudere kinderen
BIJ PASGEBORENEN EN ZUIGELINGEN
- OORZAKEN T.H.V. HET MAAG-DARMSTELSEL
o 1E UREN NA GEBOORTE BRAKEN VAN INGESLIKTE VRUCHTWATER, SLIJMEN, BLOED
o REGURGITATIE (= terugvloeien van maaginhoud naar slokdarm en mond)
Tot 18mnd. vaak geen pathologische betekenis, indien geen andere klachten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper helenadeseure. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.