HISTOPATHOLOGIE: Neoplasie
− Histologie = weefselleer
− Pathologie = ziekteleer
− Histopathologie = studie van weefsels aangetast door ziekte
− Neoplasie = gaat over de studie van goedaardige en kwaadaardige tumoren
1. Basisbegrippen en nomenclatuur
1.1 Inleiding
− In België = kanker de 2e voornaamste oorzaak van sterfte
− Belangrijkste oorzaak = cardiovasculaire ziekten
1.2 Definities en algemene begrippen
− Neoplasie = nieuwe groei
− Tumor = gezwel (goedaardig / kwaadaardig)
• Vroeger: gebruikt voor zwelling door inflammatie
• Nu: bijna enkel als synoniem van neoplasie
− Moleculaire definitie
• Tumor= letsel bestaande uit een clonale proliferatie (=vermeerdering)
• Ontstaat door mutaties in DNA (uit één gemeenschappelijke voorloper precursor-cel)
• Mutaties geven aan de tumorcellen een overlevings- en een groeivoordeel
• Autonome groei: excessieve proliferatie die onafhankelijk is van een externe groeistimuli
− Basiscomponenten tumor:
1. Clonale neoplastische cellen = de eigenlijke tumorcellen
-> het parenchym van de tumor; belangrijkste component
2. Reactief tumorstroma= met tumor geassocieerd stroma
• Bindweefsel met collageen en fibroblasten
• Bloedvaten
• Cellen van het immuunsysteem bv: lymfocyten, macrofagen, neutrofiele granulocyten
Opm:
− Nomenclatuur van tumoren is gebaseerd op de clonale component (tumorparenchym), maar de
stromacomponent speelt belangrijke rol bij groei van tumoren en verspreiding van tumorcellen
− Desmoplastische stromareactie= als tumorcellen een grote hoeveelheid stroma induceren dat lijkt op
celarm bindweefsel rijk aan collageenvezels
Desmoplastische stromareactie: celarm
Reactief tumorstroma stroma met veel collageenvezels (weinig
(plaveiselcelcarcinoma) gedifferentieerd carcinoma)
,Opm. het maken en kleuren van weefselcoupes
Secretiestukken: moeten
1. Biopsie -> Paraffineblokje
worden verkleind
Opengesneden resectiestuk
Kleine biopsie
(colon) met tumor
Opengesneden colon
met colonpoliep
Verkleind resectiestuk
Overnacht impregneren
weefsels met paraffine
(weefselprocessor)
, 2. Paraffineblokje -> Ongekleurde coupe
3. Ongekleurde coupe -> Gekleurde coupe
4. Gekleurde coupe -> Microscopisch onderzoek
BASISINDELING:
− Benigne tumoren (goedaardig)
• Geen agressieve groei: geen invasie of destructie van weefsels of organen in de buurt
• Blijft lokaal, geen spreiding
• Therapie: chirurgie
− Maligne tumoren (kwaadaardig)
• Agressief
• Toont lokaal invasie en destructie van nabijgelegen structuren
• Groeit en duwt zo het normale weefsel opzij
• Metastasen zijn mogelijk: uitzaaiingen naar andere weefsels of organen
,Opm: Goedaardige tumoren in de hersenen kunnen veel morbiditeit (=ziekte) veroorzaken omdat ze daar
moeilijk kunnen worden verwijderd
1.3 Naamgeving van tumoren
NAAMGEVING:
(1) Eerste criterium = het te verwachten klinisch gedrag (benigne of maligne)
(2) Tweede criterium = histogenetisch criterium
-> op basis van het weefsel waaruit tumor is ontstaan
-> op basis van de cel of weefsel dat door tumor wordt nagebootst
Opmerkingen ivm naamgeving
− Carcinomen veel frequenter dan sarcomen
− Sommige goedaardige tumoren van steunweefsels zijn zeer frequent
bv: lipoma, angionoma, fibroma …
− Soms is niet geweten uit welk celtype een tumor is ontstaan
− Sommige tumoren worden aangeduid met een eponiem (=eigennaam)
bv: Burkitt-lymfoma, Ewing-sarcoma (kwaadaardige tumor in het bot)
− In sommige weefsels is er een opmerkelijke variatie van tumoren
bv: epitheliale speekselkliertumoren
1.4 Vereenvoudigde indeling van maligne tumoren in het algemeen
− Carcinoma
− Sarcoma
− Melanoma= tumor die uitgaat van melanocyten= steeds maligne!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annavandenbosche. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.