Samenvatting Nectar / Biologie 4 Havo / Hoofdstuk 1 Gedrag paragraaf 1 t/m 5 en Hoofdstuk 2 Cellen paragraaf 1
Summary Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek - Science
Class notes Biomaths Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek
Alles voor dit studieboek (167)
Geschreven voor
Middelbare school
HAVO
Biologie
4
Alle documenten voor dit vak (2007)
Verkoper
Volgen
ekristelijn
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie H5 Voeding en energie
5.1 Invloed van voeding op je gezondheid
Het energiedeel is afkomstig van koolhydraten, vetten en eiwitten, drie groepen organische stoffen.
De energie uit de brandstoffen komt vrij in de cellen door dissimilatie. Dat is de stapsgewijze afbraak
van de vetten, koolhydraten en eiwitten. De meeste energie komt vrij wanneer er in de cel genoeg
zuurstof is. Dan leveren de mitochondriën een bijdrage aan de dissimilatie.
Een deel van de energie komt bij de dissimilatie vrij in de vorm van warmte. De overige energie slaan
de cellen op in moleculen ATP. Dit ATP geeft zijn energie af waar en wanneer dat nodig is.
Voor de aanmaak van extra spiervezels zijn bouwstoffen nodig. Die krijg je vooral binnen door
eiwitten te eten. Water is daarnaast ook een belangrijke bouwstof. Je lichaamsgewicht bestaat voor
63% uit water.
Mineralen = de belangrijkste bouwstof voor de botten.
Voorraden koolhydraten bewaar je in je spier- en levercellen in de vorm van glycogeen.
Glycogeen = Een vertakt molecuul opgebouwd uit aan elkaar gekoppelde glucosemoleculen.
Glycogeenvoorraden zijn niet zo groot: voldoende voor zo’n 20 minuten sporten.
De voorraad vetten zit vooral onder de huid, in het merg van de holle beenderen en rond de
organen. Naast brandstof gebruikt je lichaam vetten ook als bouwstof, bijvoorbeeld voor het maken
van bepaalde hormonen.
Bij sporters is zowel tijdens het trainen als in rust het energieverbruik hoog. Ook in rust gebruiken
cellen energie. Die energie is afkomstig van de ruststofwisseling.
Ruststofwisseling = de energie die je gebruikt in tijden dat je niet bezig bent met iets.
Om gezond te eten moet je de noodzakelijke voedingstoffen binnen krijgen.
Er zit belang in verschillende voedingstoffen
- Vetten
Vetten zijn belangrijke brandstoffen, maar zijn ook nodig als bouwstof voor membranen en
sommige hormonen.
- Eiwitten
Eiwitten zijn zowel een brandstof als een bouwstof voor (spier)cellen en enzymen, stoffen die
chemische reacties sneller laten gaan.
- Koolhydraten
Koolhydraten zijn een brandstof voor je cellen.
- Water
Water vormt het grootste bestanddeel van je bloed, lymfe, weefselvloeistof en grondplasma
van je cellen. Het dient als bouwstof en als transportmiddel. Het is ook oplosmiddel,
warmtebuffer en koelvloeistof.
- Vitaminen, mineralen en voedingsvezels
Deze dragen als beschermende stoffen bij om ziekten te voorkomen. Vitaminen zijn
organische stoffen. Ze spelen diverse rollen bij de stofwisseling. De hoeveelheid mineralen,
anorganische stoffen, is belangrijk voor de osmotische waarde van lichaamsvloeistoffen.
Mineralen hebben verschillende functies bijvoorbeeld als bouwstof, of bij de werking van
zenuwcellen of onderdeel van enzymen en hormonen.
Spoorelementen = van een aantal mineralen heb je maar een heel kleine hoeveelheid nodig.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ekristelijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.