Dit is een volledige samenvatting voor het vak ondernemingsrecht. Ik heb dit vorig academiejaar geschreven, dit is dus met alle aanpassingen in het recht (nieuwe vennootschapsvormen etc.) inbegrepen. Het omvat alle hoorcolleges en alle leerstof uitgebreid en duidelijk samengevat. Ik heb hiermee 17/...
2019-2020
Boek: Vrije Universiteit Brussel Ondernemingsrecht
Docenten: Jeroen Delvoie & Robin Van Gysel
, Deel 1: Algemene inleiding tot het recht
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding tot het recht en enkele basisbegrippen
Wat is recht?
Er zijn veel verschillende definities, het begrip is tijds- en plaatsgebonden. Er zijn wel een aantal
elementen dat altijd terugkomen. Het recht is een geheel van regels die beogen het menselijk
samenleven te ordenen en die door een gezag worden afgedwongen.
Het objectief recht vs. het subjectief recht
Het objectief recht omvat het geheel aan rechtsregels die op een bepaald ogenblik in een bepaalde
samenleving gelden. Het bekijkt dus het recht als het ware van buitenaf. Bijvoorbeeld: eigendom is
het recht om over een zaak te beschikken.
Het subjectief recht verwijst naar de concrete aanspraak of bevoegdheden die een individu aan het
objectief recht ontleent. Het gaat om de individualisering en concretisering van een regel van
objectief recht. Je bekijkt het recht van binnenuit. Bijvoorbeeld: Ik heb het subjectief recht op deze
specifieke laptop dat voor mij ligt, ik heb er aanspraak op en kan van andere eisen dit recht te
respecteren.
Het positief recht vs. het ideële recht
Het positief recht is het recht zoals het nu is, het ideële recht is het recht zoals het ‘zou moeten zijn’
(bijvoorbeeld het natuurrecht).
Dwingende vs. wilsaanvullende rechtsregels
Dwingende rechtsregels zijn voorschriften die dwingend van toepassing zijn ongeacht de wil van de
betrokkenen. Ze worden ook de gebiedende (doen) of verbiedende (laten) rechtsregels genoemd. Er
wordt een onderscheid tussen dwingende regels van openbare orde en gewone dwingende regels
gemaakt. Van de regels van openbare orde kan nooit afgeweken worden.
Wilsaanvullende of suppletieve rechtsregels zijn van toepassing wanneer partijen geen andere keuze
hebben gemaakt. Ze gelden dus zolang er niets anders is bepaald, bijvoorbeeld in je huurcontract
staat niets over het onderverhuren van je woning. Dan geld het verbod van onderverhuren, tenzij er
van afgeweken zou zijn en in de overeenkomst staat dat het wel mag. Wilsaanvullende regels zijn dus
nog steeds ‘dwingend’ en kunnen bestraft worden indien ze niet nagekomen worden.
Indeling van het recht
Publiekrecht en privaatrecht
Het publiekrecht regelt de verhouding tussen burgers en de overheid, de organisatie en werking van
de overheid (ook verhoudingen tussen overheden). Het wordt gekenmerkt door ‘verticaliteit’. De
regels dienen ter bescherming en regeling van het algemeen belang.
Het privaatrecht regelt de verhouding tussen burgers onderling (en hun organisaties:
vennootschappen, verenigingen…). Het wordt gekenmerkt door horizontaliteit. Het regelt de private
belangen van de burgers. Meer suppletieve regels (maar ook regels van dwingend recht).
Het onderscheid tussen deze twee is niet meer zo zuiver en er bestaan rechtstakken dat hybride zijn,
bijvoorbeeld het economisch recht.
1
Deel 1: Algemene inleiding tot het recht
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding tot het recht en enkele basisbegrippen
,De indeling van het recht in rechtstakken
Het publiekrecht Het privaatrecht
❖ Staatsrecht (grondwettelijk) ❖ Burgerlijkrecht
❖ Bestuursrecht (administratief) o Personen- en familierecht
❖ Strafrecht en strafprocesrecht o Zakenrecht
❖ Fiscaal recht (belasting) o Verbintenissenrecht
❖ Internationaal publiek recht ❖ Ondernemingsrecht
o Volkenrecht (staten) ❖ Vennootschapsrecht
o Supranationaal recht ❖ Gerechtelijk recht
(internationale organisaties) ❖ Internationaal privaatrecht
Bronnen van het recht
Inleiding
Er zijn formele en materiele bronnen van het recht. De formele (wat je vandaag in het Belgisch recht
enkel vindt) zijn de uiterlijke verschijningsvormen waaronder het geldende recht zich voordoet. Een
materiele bron is een bron die de inhoud van een rechtsregel verklaart die de rechtsregel
geïnspireerd heeft, het kan helpen verklaren waarom een regel er zo uit ziet en niet anders. We
bekijken enkel de formele bronnen.
De wet
Als formele rechtsbron verwijst de wet naar elke rechtsregel van algemene (geldt voor iedereen, of
een bepaalde groep) en duurzame (onbepaalde of enige tijd) aard die door een bevoegde overheid
wordt uitgevaardigd. Dit wordt de wet in zijn materiele betekenis genoemd, het verwijst naar de
inhoud (wet in ruime betekenis). Die staat tegenover de wet in zijn formele betekenis: aktes van de
federale wetgevende macht (wet in enge betekenis). Dit verwijst niet naar de inhoud maar naar de
vorm van de akte, bijvoorbeeld koninklijke en ministeriële besluiten, verordeningen, reglementen…
zijn geen wetten in de formele betekenis maar wel in de materiele. Als formele rechtsbron verwijst
het recht dus naar de materiele betekenis.
De verschillende soorten normen die als wet in de materiele betekenis gelden
1. Internationale normen zijn materiele wetten indien zijn een rechtstreekse werking hebben in de
Belgische rechtsorde, dit wil zeggen dat de burgers er zich rechtstreeks op kunnen beroepen. Er zijn
twee soorten: internationale verdragen en supranationale normen (supranationale organisaties
hebben bevoegdheden overgedragen gekregen en zijn ook bindend voor de burgers= wel materiele
wet ↔ intergouvermentele organisaties waar geen bevoegdheden zijn overgedragen en dus niet
bindend voor burgers= geen materiele wet).
2. Grondwettelijke normen: de Belgische grondwet is de meest fundamentele Belgische wet. Het
bevat regels over de organisatie van België als federale staat en de diverse overheidsniveaus in ons
land en over de fundamentele rechten en vrijheden van de mens (gelijkheid, non-discriminatie,
eigendomsrecht, recht op een eerlijk proces, vrijheid van eredienst…). Er is een zware
wijzigingsprocedure als men de grondwet wil aanpassen.
2
Deel 1: Algemene inleiding tot het recht
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding tot het recht en enkele basisbegrippen
, 3. Wetskrachtige normen zijn de normen die worden uitgevaardigd door de wetgevende macht.
❖ Wetten: uitgevaardigd door de federale wetgevende macht (Koning, Senaat en Kamer van
volksvertegenwoordigers). Als het initiatief van de koning komt wordt het een wetsontwerp
genoemd, anders een wetsvoorstel. Als deze monocamerale aangelegenheden zijn moet
enkel de Koning of de Kamer het voorstel/ontwerp goedkeuren, als ze bicameraal zijn dan
ook het Senaat.
❖ Decreten/ordonnanties: uitgevaardigd door gemeenschappen en gewesten.
Vlaamse gemeenschap Vlaams parlement + Vlaamse regering Decreet
Vlaams gewest Vlaams parlement + Vlaamse regering Decreet
Franse gemeenschap Parlement van de Franse Gemeenschap + Franse Decreet
gemeenschapsregering
Waals gewest Waals parlement + Waalse regering Decreet
Duitstalige gemeenschap Parlement van de Duitstalige gemeenschap + Decreet
Regering van de Duitstalige gemeenschap
Brussels Hoofdstedelijk Gewest B.H. parlement + B.H. regering Ordonnantie
4. Uitvoerende normen zijn rechtsregels uitgevaardigd door de uitvoerende macht. Dit worden
koninklijke besluiten of regeringsbesluiten, soms omvatten ze een bevoegdheidsdelegatie aan een
minister dit is dan een ministerieel besluit.
5. Normen van gedecentraliseerde besturen zijn rechtsregels uitgevaardigd door gedecentraliseerde
besturen (provincies en gemeenten). Dit worden reglementen en verordeningen genoemd.
3
Deel 1: Algemene inleiding tot het recht
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding tot het recht en enkele basisbegrippen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nanax. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
