H1 Historische Context: Steden en burgers in de Lage Landen - Geschiedenis vwo 4/5/6
Samenvatting H4 Historische Context: Duitsland in Europa
Alles voor dit studieboek (68)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
6
Alle documenten voor dit vak (4833)
Verkoper
Volgen
Maja114
Voorbeeld van de inhoud
De republiek (1515 – 1648)
1.1 Het begin van de opstand (1515-1572)
1515: Karel V wordt heer van de Nederlanden. In 1543 wordt hij landsheer van alle 17
gewesten. Dit is de eerste keer dat alle gewesten onder 1 heer vallen.
Karel ging de centralisatie uitbreiden -> hij vormt centrale adviesraden:
Raad van State: meeste aanzien, belangrijkste edelen, advies geven over grote zaken.
Geheime Raad: rechtsgeleerden, stelden wetten op, hielden toezicht op bestuur.
Raad van Financiën: hielden zich bezig met zaken zoals belasting.
Deze adviesraden waren collaterale raden (= naast elkaar bestaande raden)
Luther had kritiek op rijkdom en zelfgemaakte wetten van de Rooms-Katholieke kerk.
Luther behaalde successen door: verspreiding van zijn ideeën via boeken en
pamfletten + steun van Duitse vorsten.
1521: Rijksdag in Worms; Karel wil geloofseenheid redden en roept edelen, vorsten en
Luther bijeen. Luther blijft alsnog bij zijn standpunten staan -> Luther werd ketter verklaard.
De vorst van Saksen ging hem beschermen.
1555: Vrede van Ausburg: iedere vorst in Duitsland mag het geloof van zijn onderdanen
bepalen.
Calvijn: zelfde opvattingen als Luther.
Verschil: Calvijn was meer sober + hij vond dat burgers in opstand tegen de regering
mochten komen.
Dit past bij Nederland, omdat hier geen protestantse vosten waren die het volk
konden beschermen.
1521: inquisitie in Nederland. Stadhouders werkten voor Karel V. Hun taak was om voor rust
en orde te zorgen. De inquisitie leidde echter tot onrust, waardoor de stadhouders tegen de
inquisitie waren.
1550: Bloedplakkaat: alle ketters moeten worden gedood.
Doel: centralisatie
Na Karel V komt Filips ll op de troon.
Bestuurders vonden de inquisitie te hard: aantasting van privileges want eigenlijk kunnen
burgers alleen door hun stedelijke rechtbank gerechtigd worden. Karel vond echter dat hij
absolute macht heeft en deze privileges dus mag aantasten. In 1566 trekken honderden lage
edelen naar landvoogdes Margaretha van Parma om te vragen om het bloedplakkaat
minder streng uit te voeren. Van Parma geeft toe en calvinisten denken dat ze hun gang
kunnen gaan -> ze beginnen de beeldenstorm. Als reactie op de beeldenstorm stuurt Filips ll
hertog Van Alva naar de Nederlanden. Willem van Oranje vlucht.
Alva stelt de Raad van Beroerten (Bloedraad) in: deze ging calvinisten straffen.
Doel: orde stellen.
1568: Oranje vormt een huurlingenleger en van de Nederlanden binnen. Hij kreeg steun van
watergeuzen. Zij kregen toestemming om guerrilla-acties uit te voeren. Op 1 april 1572
nemen zij per ongeluk Den Briel in. Door inname van het stadje sluiten veel steden zich bij
aan de Opstand. In hetzelfde jaar wordt Oranje tot stadhouder en leider benoemd door de
opstandige gewesten.
Motieven voor opstandigheid tegen Filips ll:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maja114. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.