Samenvatting van het onderdeel spijsvertering van 'Abdomen 1' - ALLE lessen te kennen leerstof: samengevat vanuit ppt en hoorcolleges
(de meeste pagina's bevatten prentjes ter verduidelijking)
samenvatting Abdomen 1 - spijsvertering KV - 2de BA SEM 2
Abdomen 1- partim spijsverteringsorganen
H. De Schepper, A. Driessen, S. Franque, etc.
INHOUD
1. Inleiding - Regeling en organisatie digestieve tractus _____________________________________________ 2
2. Histologie gastro-intestinale tractus + organen __________________________________________________ 9
3. Slokdarmpathologie - slokdarmmotiliteit en reflux ______________________________________________ 80
4. Aanpak van de patiënt met ileus en obstructie _________________________________________________ 96
5. Functioneren van de maag + Aanpak van de patiënt met dyspepsie en peptische ulcus _______________ 104
6. De splanchnische circulatie ________________________________________________________________ 126
7. Digestie en absorptie ____________________________________________________________________ 137
8. Malabsorptieve diarree___________________________________________________________________ 147
9. Gastrointestinale hormonen_______________________________________________________________ 163
10. Abdominale pijn _______________________________________________________________________ 170
11. Infectieuze diarree _____________________________________________________________________ 180
12. Fysiologie van de lever __________________________________________________________________ 193
13. Evaluatie van de patiënt met leverziekte ____________________________________________________ 207
14. Icterus en cholestase ___________________________________________________________________ 229
15. Cirrhose en portale hypertensie ___________________________________________________________ 241
16. Klinische aspecten van portale hypertensie en zijn complicaties _________________________________ 249
17. Leverfalen cirrose ______________________________________________________________________ 267
18. Fysiologie en Pathofysiologie van de Pancreassecretie _________________________________________ 273
19. Alcohol en de lever _____________________________________________________________________ 281
20.1 Nucleaire geneeskunde: isotopen van de GI tractus __________________________________________ 300
20.2 Nucleaire geneeskunde: hepatobilaire scintigrafie ___________________________________________ 303
20.3 Nucleaire geneeskunde: PET CT GI cancer __________________________________________________ 306
20.4 Nucleaire geneeskunde: OCTREO NET _____________________________________________________ 310
21. Semiologie van de GI aandoeningen _______________________________________________________ 315
1
,samenvatting Abdomen 1 - spijsvertering KV - 2de BA SEM 2
Controle niveaus
controle verloopt via gut-brain as
= communicatie tssn CZS en effectororg vh maag-darmstelsel
enterisch ZS (kleine hersenen = NIET cerebellum) = kan volledig losgekoppeld
vd hersenen nog een zekere basale activiteit uitoefenen
Regulatie
• Hormonaal
- Endocrien: hormonen beïnvloeden maag-darmsyst via bloedstroom
- Paracrien: hormoonproducerende clln die stoffen vrijgeven die direct op omgeving inwerken
- Neurocrien: cotrolerende hormonen w geprod dr clln vh enterische ZS
• Neuromusculair: zrgt vr continue beweging v oraal nr distaal
⤷ geremd/gas dr controle via extrensiek zs
• Immunologisch: zitten heel veel T clln
• Microbioom: geheel v darmbact (vnl in colon) wrmee wij in symbiose mee samenleven
Hormonen
Endocriene mediatoren - GI hormonen
• Secretie vanuit GI stelsel nr omgeving en bloedbaan
▪ Paracrien (omgeving) - endocrien (bleodbaan)
• Werken in op specifieke receptoren
GI tractus = grootste endocrien orgaan
(ong 4-8m dunne darm en ong 1m dikke)
Effecten GI hormonen
- Motiliteit
- Secretie
- Absorptie
▪ nutriënten
▪ water & elektrolyten
- Groei
- Vrijstelling v andere hormonen
2
,samenvatting Abdomen 1 - spijsvertering KV - 2de BA SEM 2
• Neuro-endocriene tumoren: enteroendocriene clln knnn ongecontroleerd gaan groeien
→ veel te veel en ongecontroleerd hormonen vrijgesteld
Paracriene mediatoren
• Uit endocriene cellen
• Doelwit dichtbij
• Beperkt effect versus diffuus effect
Voorbeelden:
- Somatostatine prod cel → invloed op G-cel
→ dr prikkel (meestal zuur id maag) gaat D-cel somatostatine (SST) vrijstellen
→ werkt in op receptoren vd G-cel
→ die dan weer zijn inhoud (gastrine) vrijstelt aan bloedbaan
→ gastrine prikkelt de maagzuursecretie
→ zo w zuurproductie gereguleerd
- Histamine
Neurocriene mediatoren
• GI peptiden in zenuwen
• Fysiologisch
- Galblaascontractie
- Pancreassecretie: produceert lipasen en trypsines die instaan vr vet en eiwitvertereing
verteringcapacitiet neemt toe
- Verzadigingsgevoel w opgewekt
- Maaglediging vertraagd
- Inhibitie maagzuursecretie
• Afbraak dr acetylcholinesterase (zodat stimulerende prikkel niet te lang blijft nazinderen)
Catecholamines
• Noradrenaline
• Dopamine
→ inhiberend eff op maag-darm syst
sensorische innervatie vd GI tractus dr intrinsieke en extrinsieke afferenten
info nr parasympatiscus en otrhosympaticus toe: via afferente neuronen (?)
→ zrgn vr perceptie
• Viscerale pijn (thv ingewanden)
- Vaag
- Gerefereerd: pijn w niet perse gevoeld op plaats vd orrzaak
- Polymodaal: zowel mechanische als chemische stimulus kan pijnrespon suitlokken
7
,samenvatting Abdomen 1 - spijsvertering KV - 2de BA SEM 2
- Para: meer wide range en “normale” sensitiviteit
- Ortho: meer pijn en slapende nociceptoren (pijnbanen die in normale omsatndigheden niet
beschikbr z mr geactiveerd w bij pijn)
Spierweefsel GI tractus
• Dwarsgestreept spierweefsel: enkel op plekken v controle (keel en aars)
• Glad spierweefsel (meerendeel maag-darmstelsel)
- Kleiner dan dwars
- Geen sarcomeren
- Geen individuele innervatie
- Elektronisch gekoppeld (syncitium) georchestreeerd door interstitiële celen van Cajal
Contracties glad spierweefsel
• Fasische contracties: vrij snel op en af
• Tonische contracties: continu (vnl thv sphincters)
• Regeling
- Myogeen: dr spieractiviteit
- Cellen van Cajal
- Modulatie: endocrien, paracrien, neurocrien
Immunologisch
Regulatie dr immuunsysteem
• Verdediging tegen indringers - GALT (gut associated lymfoid tissue)
- Oral tolerance: bep bestanddelen w getolereerd en leiden NIET tot immuunrespons
- Gevoelig voor neurotransmitters
- Antwoorden op Ag in het lumen
- Effect op gladde spiercellen – epitheliale cellen
Microbioom
Het microbioom
• 1g stoelgang = 100 biljoen microben
- 10 keer meer bacteriën dan lichaamscellen
• Microbiota: geheel van microben in de darm (bacterieën, schimmels, eukaryoten, virussen, fagen)
8
,samenvatting Abdomen 1 - spijsvertering KV - 2de BA SEM 2
- Voornamelijk bacterieel in de GI tractus
• Microbioom: genenpool van de microbiota
- 100 keer meer genen dan in menselijk genoom
Verdeling v bacteriën doorheen de digestieve tractus
- vnl id dikke darm
- ook in maag
- dunne darm (zo weinig mogel: knnn interferen met spijsvertering)
Ontwikkeling en adaptatie van het microbioom
belangrijkste blootstelling aan bact: bevalling
doorheen vaginaal kanaal of huidflora bij keizersnede
Verhoornd meerlagig plaveiselepitheel: geen kernen
Tanden
Melkgebit: 20 tanden (10/tandenboog)
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KTVA. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,99. Je zit daarna nergens aan vast.
