Samenvatting
Samenvatting kwalitatieve en gemengde methoden KU Leuven psychologie bach1
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van de lessen kwalitatieve en gemengde methoden KU Leuven psychologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 61 pagina's
Voorbeeld 4 van de 61 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Kwalitatieve en gemengde methodenLes 1 inleiding tot de kwalitatieve methoden
Waarom (belang) en wanneer (functies) gebruiken psychologen kwalitatieve methoden van onderzoek?
Waarom methoden?
Niet elke psycholoog doet zelf onderzoek → iedereen maakt wel gebruik van psychologische kennis.
Elke psycholoog moet kennis-claims kritisch kunnen beoordelen.
Kennisclaims:
◼ Steunen op wetenschappelijk onderzoek
◼ Onderscheiden zich van:
• Persoonlijke ervaringen of meningen (zelf meegemaakt)
• Sociale normen (gezond verstand)
• Informatie van ‘experts’
Hoe onderscheidt wetenschappelijk onderzoek zich van andere kennisclaims?
➔ De methode voldoet aan de wetenschappelijke kwaliteitscriteria
• Transparantie
• Duidelijkheid
• Openheid
• Repliceerbaarheid
Conclusie: de wetenschappelijke methoden moeten vertrouwd zijn om (nieuwe) psychologische kennis kritisch te
beoordelen en verantwoord te gebruiken.
Wat is kwalitatief onderzoek?
Wanneer spreekt men over kwalitatief ipv kwantitatief onderzoek? (1/2)
◼ Methode(n) van data-verzameling en data-analyse → andere gereedschapskist
• ‘Rijke’ data: weinig vaste structuur of selectie vooraf → breed
• Perspectief van het individu: betekenis van de ervaring
• Natuurlijke settings: kenmerken van het dagelijks leven → interesse in perspectief van de mens in
‘natuurlijke habitat’
◼ Kennistheoretische benadering → ander doel van onderzoek
• Kennistheorie = epistemologie (zie Howitt)
- Hoe wordt kennis vergaard?
- Wat is de waarde van wat we weten?
➔ Kwalitatieve en kwantitatieve psychologie hebben gemeenschappelijke kennistheorie
- Kennis obv empirisch onderzoek → empirie = moderne wetenschap
Verschillen tussen kwalitatieve en kwantitatieve methoden:
Kwantitatieve methoden vs. Kwalitatieve methoden
*obv. logisch positivisme *obv. sociaal constructivisme
*objectieve kennis bestaat → externe wereld *objectieve kennis bestaat niet → meerdere manieren
bepaalt wat waar is om de wereld te kennen
*neutrale onderzoeker: kennisproductie is *perspectief van onderzoeker telt: sociale en culturele
onafhankelijk van de onderzoeker achtergrond is belangrijk
*wetenschap is cumulatief + leidt tot ontdekken van *onderzoeker: waardevolle interpretatie van de
de objectieve realiteit werkelijkheid → meerdere interpretaties
*onderzoek als speurtocht *onderzoek als bouwproject
*nadruk op deductie *nadruk op inductie
*methode: hypothetisch-deductief *methode: theoretische interpretatie
*recept *avontuur
De metafoor van ‘recept’ voor kwantitatief en ‘avontuur’ voor kwalitatief onderzoek zijn gekozen, omdat kwalitatief
onderzoek vooral gebaseerd is op inductie en kwantitatief onderzoek op deductie.
,Vergelijking kennistheorieën:
Positivisme vs. Constructivisme
*Doel: de waarheid kennen (realisme) *Doel: een perspectief laten zien (relativisme)
*Doel: laten zien hoe een perspectief tot
stand komt in dialoog met anderen (sociaal constructivisme)
Wat is onderscheidend voor positivisme als kennistheoretische benadering?
Het doel van onderzoek is om objectieve kennis op te doen over de werkelijkheid. Hoe meer onderzoek men doet,
hoe meer men te weten komt over de werkelijkheid. Om goed onderzoek te doen moet een onderzoeker neutraal
zijn.
Vergelijking kennistheorie en sociaal engagement:
Sociaal engagement vs. Constructivisme
*aandacht voor het perspectief van minder *Doel: een (onderbelicht) perspectief laten zien
machtigen
*laten zien hoe mensen (samen) de werkelijkheid *Doel: laten zien hoe een perspectief wordt
kunnen veranderen geconstrueerd
(= niet onvermijdelijk)
Wanneer spreekt men over kwalitatief ipv kwantitatief onderzoek? (2/2)
◼ Onderzoeksproces → andere aandachtspunten in onderzoekspraktijk
Recap op de empirische cyclus:
◼ Deductie: algemene theorie → afleiden van toetsbare uitspraken (hypothesen)
◼ Inductie: beperkte data → algemene theorie
Conclusie:
Deductie: theorie → data
Inductie: data → theorie
Kritiek van kwalitatieve onderzoekers op deductie:
◼ Hoe komt men aan nieuwe inzichten/theorieën?
➔ Black box van kwantitatief onderzoek
◼ Inzichten in bestaande theorieën worden alleen aangeleverd door de elite/mainstream.
➔ Perspectief van minder machtigen en/of vanuit andere culturen dan westerse ontbreekt
Zelfbeschikkingstheorie (self determination theory): eigen keuze leidt tot hogere motivatie
➔ Theorie vaak getest met experimenteel onderzoek (bijv. puzzels: keuze voorgelegd/zelf kiezen)
Het belang van vrije keuze:
◼ Huwelijksgeluk: eigen keuze/keuze ouders → India: keuze ouders > eigen keuze = niet-westers cultureel
perspectief
Conclusie: zelfbeschikkingstheorie niet veralgemeenbaar naar niet-westerse culturen
Cross-cultureel psychologisch onderzoek bevestigt de hypothese van cultuurverschil in motivatie
Test jezelf adhv onderstaande vragen:
◼ Wat is kwalitatief psychologisch onderzoek?
◼ Waarin verschillen kennistheoretische benaderingen in kwantitatief en kwalitatief psychologisch onderzoek?
(positivisme vs. postmodernisme)
◼ Uit welke fasen bestaat een empirische cyclus?
◼ Wanneer wordt kwalitatief onderzoek vooral gebruikt?
(nadruk op inductieve fase)
2
,Les 2 zelfrapportage deel 1: interviews
Voorbeeld: er zijn culturele verschillen in het belang van keuze voor motivatie. Dit werd afgeleid uit een vergelijking
van relatie-advertenties tussen India en de VS en getoetst in een cross-cultureel experiment. Dit is een voorbeeld
van een volledige onderzoekscyclus op basis van zowel inductie als deductie.
Voorbeeld: pesterijen op het werk
Wanneer is er sprake van pesterijen op het werk?
➔ Het negatief behandelen van andere medewerkers gedurende een zekere periode (meestal min. 6 maanden)
➔ Negatief gedrag is systematisch, doelwit kan zich moeilijk verdedigen.
➔ …kan psychische, fysieke of seksuele vormen aannemen.
➔ Richt zich op de persoon of dienst functioneren op het werk.
Fasen in pesterijen op het werk:
◼ Fase 1: kritisch incident
◼ Fase 2: verliezer wordt gestigmatiseerd
◼ Fase 3: leidinggevende bevestigt stigma
◼ Fase 4: uitdrijving: doelwit van pesterijen wordt uitgesloten/weggepest
Welke kwantitatieve onderzoeksvragen kan men als psycholoog stellen over ‘pesten op het werk’?
◼ Frequentie van pesten per week?
◼ Hoelang duren de pesterijen al?
◼ Is er een verband tussen pesten en ziekteverzuim?
◼ Hoeveel procent van de Belgische bevolking heeft al eens pesten op het werk ervaren?
Welke kwalitatieve onderzoeksvragen kan men als psycholoog stellen over ‘pesten op het werk’?
◼ Hoe ervaren mensen pesten op het werk?
◼ Hoe voelen de slachtoffers zich?
◼ Hoe ernstig is de pesterij op schaal van 1/10?
◼ Hoe kan dit maatschappelijk probleem het beste worden aangepakt?
◼ Wat voor invloed heeft pesten op het welzijn van de gepeste collega?
Hoe herken je typische vragen waarvoor kwantitatieve dataverzameling gebruikt wordt?
◼ Frequentie
◼ Verschil
◼ Algemeen verband
◼ Oorzaak/gevolg
Wanneer moet men het best kwalitatieve data gebruiken?
◼ Hoe ontstaan…
◼ Wanneer escaleert…
◼ Hoe beleeft…
◼ Context
◼ Waarom…
Hoe kan men typische vragen waarvoor men kwalitatieve data moet verzamelen herkennen?
◼ Ontstaan + verloop
◼ Subjectieve beleving
◼ Specifieke context
Typische vragen in kwalitatief onderzoek Dataverzameling in kwalitatief onderzoek
*ontstaan en verloop (wat, wie, hoe?) *rijke data: gedetailleerde beschrijvingen
*subjectieve beleving (hoe, waarom?) *perspectief van een individu: betekenis van de ervaring
*specifieke context (waar, wanneer?) *natuurlijke settings: kenmerken van het dagelijks leven
3
, Onderzoeksopzet:
◼ Meervoudige gevalsstudie → settings: 19 organisaties in Vlaanderen
◼ Participanten: 87 pestexperten met verschillende perspectieven op pesterijen binnen hun organisatie.
◼ Gevallen: 56 pestcasussen waarvan 24 reconstructies door 2 of meer experten werden gedaan.
Dataverzameling en -analyse:
◼ Kwalitatieve interviews met pestexperten → 2 interviewers
• Precieze reconstructie recente casus
• Discussie + reflectie op casus
• Toetsing procesmodellen uit literatuur aan casus
Dataverwerking en inhoudsanalyse:
◼ Geluidsopnamen, woordelijk transcripten
◼ Casusanalyse: samenvattende beschrijving per casus
◼ Procesanalyse: benoemen processen
◼ Citaten groeperen onder processen als illustratie
Deductie: theorie → hypothesen
1. Strain theory: pesterijen als stressgevolgen
• strain (frustraties)
• destructieve coping
• frustratie-agressie
• dader van pesterijen
2. Conflict theory: pesterijen als geëscaleerde conflicten
• taak- of relationeel conflict
• destructieve conflicthantering
• geëscaleerd conflict
• verliezer wordt slachtoffer van pesterijen
Bevindingen:
◼ Conflict theory: rol van machtsverhoudingen in conflicten
◼ Nieuwe theorie: geen conflict of stress, maar groepscultuur?
Beschrijvingen brengen ervaringen in kaart om zo nieuwe inzichten te krijgen, bestaande theorie aan te vullen of een
nieuwe theorie te ontwikkelen.
➔ Meerdere interpretaties vullen elkaar aan (sociaal constructivisme).
➔ Onderzoeker is niet neutraal: theoretische uitgangspunten en positie onderzoeker spelen een rol in het
onderzoek (sociaal constructivisme).
Conclusie: wanneer spreekt men over kwalitatief onderzoek?
◼ Methode(n) van dataverzameling en -analyse
• Eigenheid van kwalitatieve data
◼ Kennistheoretische benadering
• Sociaal constructivisme
◼ Onderzoeksproces
• Nadruk op inductie
Zelfrapportage
Zelfrapportage: informatie die de persoon zelf geeft
➔ Is de enige manier om iets te weten te komen over hoe mensen iets ervaren en wat hun
gevoelens/gedachten zijn.
➔ Perspectief op gedachten/gevoelens van een persoon op een bepaald moment → kan verschillen
naargelang:
• Tijdstip
• Context: huidige belevingen van respondent, gestelde vragen en hoe gesteld, relatie respondent/interviewer
➔ Contextualiseren is raadzaam
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maaike274. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen