Pathologie en dieetleer
DR MATHIAS PEETERS
1 Inleiding
Overzicht cursus:
Cardiovasculaire aandoeningen:
- Arteriële aandoeningen: atherosclerose en hypertensie
- Veneuze aandoeningen: varices, insuffici¨ntie, trombose
- Hart: voronaire aandoeningen, myocard, endocard, klepaandoeningen, geleidingsstoornissen,
hartfalen
Hematoligsche aandoeningen
- Ziekten van de RBC: anemie en polycytemie
- Stoornissen hemostase
- Afwijkingen WBC: leukocytose en leukopentie, lymfoïde systeem: lymfomen
Respiratoire aandoeningen:
- Aandoeningen bovenste luchtwegen
- Aandoeningen onderste luchtwegen
- COPD en astma
- Pleura aandoeningne
- Longembolie
- Broncuscarcinoom
Aandoeningen spijsverteringsstelsel
- Mondaandoeningen
- Hiatus diafragmatice en reflucpatholoige
- Gastritis, maag en duodenaal ulcus
- Ziekte van Crohn
- Colitis ulcerose, diverticulitis, coloncarcinoom, spastische volon
- Acute pancreatitits
- Hepatitis en levercirrose
- Lithiasis, cholecytitis, cholangitits, acute buik
Aandoeningen nieren en urinewegen
- Acuut: nierfalen, urineweginfecties, ontstekingen, nierstenen
- Chronisch: nierinsufficientie, nefrotisch syndroom
- Urine-incontinentie
Aandoeningen endocriene systeem
- Hypofyse
- Schildklier
- Bijschildklier
- Bijnier
- Pancreas
- Geslachtsorganen
Wat gebeurt er in lichaam? (fysiopathologie)
Hoe uit zich dat? Anamnese v symptomenen, observeren v tekens, onderzoeken voor
diagnosestelling
Wat kan eraan gedaan worden? (Behandeling)
Examen: vooral klinisch kunnen redeneren, is een casus
1
,Klinisch redeneren
- Anamnese
- Onderzoek
- Lichamelijk: inspectie, auscultatie, percussie, palpatie
- Specifiek onderzoek
- Diagnose en DD
- Behandeling
Anamnese
- Vraagverheldering: waarom zoekt deze persoon vandaag hulp
- Diagnostiek: specifieke anamnese met hypothese toetsende vragen die tot werkhypothese
leidt
- Uitleg over bevindingen, verder beleid
Specifieke anamnese
- Gericht vragen naar klacht (valtis)
- Hypothesetoetsende vragen
- Hulpvraag/ verwachtingen v patiënt duidelijk exploreren en verduidelijken
Gericht vragen naar hoofdklacht
- V Voorgeschiedenis
- A Aard
- T tijd: aancang, verloop
- I Intensiteit, ernst
- S Samenhang, begeleidende verschijnselen, verergerende/ verzachtende factoren
Algemene anamnese, voor inziicht in algemene gezondheidstoestand en psychosociale
omstandigheden
1) Algemene symptomen
2) Tractusananmnese: functioneren v verschillende organen/stelsels
3) Medicijnen, intoxicaties, allergieën, reis buitenland
4) Familiale anamnese
5) Psychosociale omstandigheden
Lichamelijk onderzoek:
1) Inspectie: kijken
2) Auscultatie: beluisteren v geluiden voortgebracht door organen
3) Percussie: uitkloppen v organen
4) Palpatie: bevoelen v organen en lichaamsdelen
Technische onderzoeken
- Labo onderzoek
- Radiologisch onderzoek
- Andere: ECG, longfunctie onderzoek, endoscopie
Behandeling: definitieve diagnose
- Symptomatisch
- Causaal
- Preventief
- Palliatief
ISBARR voor effectieve communicatie
- Identificatie
- Situatie
- Background
- Assessement
2
, - Recommendation
- Readback
2 Aandoeningen van het cardiovasculair stelsel
Anatomie hart herhalen!
Diagnostisch onderzoek:
- Hartauscultatie: harttonen en hartgeruizen
- RX thorax: grootte, longoedeem
- ECG: elektrische veranderingen v hart controleren
- 24 uur Holtermonitoring
- Echocardiografie
ECG: ontstaan v elektrische puls
Technische onderzoeksmethoden:
- inspannings en stressechocardiografie: betrouwbaar maar arbeidsintensief
- CT-coronarografie (bepaling CT-calciumscore)
- Hartkatherisatie: katheter via slagader opgeschoven naar hart voor drukmeter,
saturatiemeting, coronarografie, angiocardiografie
- Isotopenonderzoek:
PET: infuus m radioactieve isotoop, nazicht stofwisseling v hart, welk deel v myocard
werkt miner goed
SPECT: infuus radioactieve stof, nazicht stofwisseling vh hart + CT
MUGA: radioactieve labeling v TBC v patiënt, nazicht ejectiefractie
- SPECT: single photon emission CT
- PET: positron emission T
- MUGA: multigated acquisition
- Risico’s radioactieve stoffen: zeer klein, zelden allergische reactie, contra-indicatie bij
zwangeren (weten niet wat het doet)
- Elektrofysiolgosch onderzoek
Oorzaak v hartritmestoornissen opsporen
Via slagader katheder opschuiven naar hart
Van binnenuit elektrische werking hart nakijken
Afwijkingen die in aanmerking komen voor ablatie
3
, 2.1 Hart en vaatziekten: de rol van cholesterol
Transporteiwitten: cholesterol zelf is vetoplosbaar in beschermend lipoproteïne bolletje door
bloedbaan
Cholesterol en lipoproteïnen
- Cholesterol circuleert in bloedbaan gekoppeld aan eiwitten:
LDL: low density lipoproteïnen, stimuleert afzetting v cholesterol in vaatwand
HDL: high density lipoproteïnen, verwijdert cholesterol v vaatwand
DUS
- Hoog LDL en laag HDL: risicofactoren
- Totaal cholesterol/ HDL-cholesterol: ratio (belangrijke parameter)
Hypercholesterolemie
- Primair (fam hypercholesterolemie)
Genetisch is relatief zeldzaam)
Familiale belasting is zeer frequent
- Secundair (onderliggende ziekte)
Diabetese mellitus
Hypothyroïdie
Leverstoornis
Arteriële aandoeningen
- Arteriosclerose: verkalking/ verstarren van arteriewand
- Atherosclerose
- Trombose en embolie
Atherosclerose
- Aandoening v grote tot middelmatige arteriën
- Beschadiging endotheel (meestal)
Bloedplaatjes aggregeren, degranuleren, aantrekking monocyten
Vetophoping (LDL-cholesterol) in macrofagen onder endotheel: schuimcellen
Schuimcellen zitten vol en barsten open
Fatty straek: gele streepvormige verkleuring
Grote ophoping cholesterol (tss elastische vezels v vaatwand) ontstaan van
atheromateuze plaque
- Beschadiging endotheel (vervolg)
Ophoping bindweefselafbraakproducten: fibroseren en verkalken, verstarren
bloedvatwand
Vernauwing bloedvat:
bloedstroom distaal neemt af
Scheur plaque: plots ontstaan
van trombus
naast vetophoping en verkalking ook
ontstekingsproces
Voorkeursplaatsen: ter hoogte van splitsing
- A carotis
- A coronariae
- Aortaboog
- Aortabifucatie
- A femoralis
- A poplitea
Door turbulentie bij splitsing/bocht
4