- Behandeling van tumoren i/h CZ: Cerebrum/cerebellum/truncus ceribri/ medulla spinalis
- Scala aan klachten:
• Uitval door verdringing of invasie
• Uitval hogere hersenfuncties
• Intercraniële drukverhoging
• Psychische stoornissen
- Symptomen= afh van lokalisatie
- Neurologische gevolgen van hersentumorà langdurige zorg+ ondersteuning
- Primaire tumorenà zeldzaam
- 1e stap: MRIà 2e stap: neurochirurgie (histologisch OZ) à om diagnose te stellen
- Hersenmetastase: frequent voorkomen
1.2. Pathologie en behandeling
1.2.1. Glioom
- Ontstaat uit gliale steunweefsel i/d cellen
- Histologisch onderscheid:
• Astrocytomen
• Oligodendroglionen
• Ependymale tumoren
• Mixed glioom
- Onderverdeeld in: laaggrading (I-II) en hooggradig (III-IV)
- IDH1/2 mutatie of 1p19p co-deletieà belangrijke rol in behandeling + prognose
- Laaggradige glioma’s: 10% v/d astrocyten
• Behandeling: heelkunde of RT alleen
- Graad II hersentumoren
• Behandeling: chirurgie + RT + chemo
• Voorschrift: 50,4Gy-54Gy in facties van 1,8 Gy
- Graad III anaplastische gliomen: 20%
• Behandeling: chirurgie gevolgd dr chemoradiotherapie
• Voorschrift: 59,4Gy-60Gy in 30-33 fracties
- Graad IV astrocytoom of glioblastoma multiforme(GBM)
• Meest voorkomend + slechte prognose
• Behandeling: chirurgie + RT + orale chemo (=TEMOZOLOMIDE)
• Voorschrift: 54-60Gy in 30 fracties van 2Gy
§ Oudere pt/ pt slechte conditie: korter schema
- Prognose:
• Graad I: 20-30j
• Graad II: 10j
• Graad III: 3-10j
• Graad IV: 1-2j
- Nooit uitzaaiing buiten CZ, wel lokale infiltratie
- Symptomen: afh van lokalisatie +grootte tumor
,1.2.2. Meningeoom
- Tumor van de meningen of hersenvliezenà vaak goedaardig
- 90% intracraniaal, 10% intraspinaal à 20-30% vd primaire intracraniale tumoren
- Volwassenen
- Vaak asymptomatisch
• Indien toch symptomen: hoofdpijn, visuele stoornissen, persoonlijkheidsveranderingen,
neurologische uitval,…
- Diagnose: CT en of MR
• PET-CT bij schedelbasismeningiomen
- 3 histologische gradaties: Beningne, traaggroeiend (I) en anaplastisch of maligne (II)
• Graad I: grootste incidentie, zelde metastase
• Graad III: zeldzaam! à mr 30% geeft aanleiding tot metastase
- Behandeling:
• Indien ernstige/invaliderende symptomen/ snel groeiend op korte tijdà resectie
• Bij hoog chirurgisch risico: RT
• Conventioneel en radiochirurgie (SRS)
• Graad I: dosis: 50-55Gy in fracties van 1,8-2Gy
• Graad II en III: hogere dosissen à 60Gy in fracties van 1,8Gy
• Kleine letsels op voldoende afstand: radiochirurgieà 15Gy in 1 fractie
• Protonbehandeling
1.2.3. Hersenmetastase
- = de meest voorkomende intracraniäle tumoren
- Dr uitzaaiing van andere tumoren (vnl. longtumoren, maligne melanomen, en borstkanker pt)
- Behandeling: bestrijden+ voorkomen symptomen & max. behoud van levenskwaliteit
- Keuze therapie afh van:
• De prognose
• Performance status (KPS)
• # metastasen
• Te verwachten neveneffecten
• Wil van pt
- Prognose gebaseerd op 4 parameters à leeftijd, KPS, extracraniäle metastasen + status vd primaire tumor
• Pt met slechte toestand (<70 KPS1)= optimale comfort zorg
• Pt goede toestand (>70KPS)= goed nadenken over behandeling
- Beperkt # meta’s: chirurgie of/en stereotactische bestraling in 1-5 fracties
- Slechte prognose of te grote hersenmetastase= volledige hersenen bestralen (pancraniäle bestraling PCI)à
5-10 fracties
- Voorbeeld schema’s: 3x 8-9 Gy of 1x 15-20Gy
- Pt met kleincellige longcarcinoomà krijgen na behandeling nog een PCIà om microscopische
hersenmetastase aan te pakken
• 25Gy in 10 fracties
1.2.4. Wervelmetastase
- Behandeling myelumcompressie= chirurgie en nadien RT
- Indien geen indicatie voor chirurgieà snelle RT
1
Karnofsky performance status
, 1.2.5. Andere tumoren
- Embryonale tumoren: medullablastoom, pinealoblastoma en retinoblastoma
• Kinderen: hypofysetumoren
• Symptomen: ngl hormoonproducerende of nier-hormoonproducerende tumor
• Chirurgie= 1e keuze
• RT: onvolledige resectie/ irresecabiliteit
- Craniopharyngeoom: niveau van hypofyse
• RT: rest-of recidief tumor
- Spinale tumoren: vnl rugpijnen bij platliggen tgv druk ↑
1.3. Flow van de patiënt
- Behandeling afh van type tumor + ligging
- Mulitmodale behandeling= aangewezen
- Keuze behandelingà MOC
1.3.1. Techniek
- External beam radiotherapy (EBRT) met fotonen
• Conformaliteiten:
§ 3D conformele radiotherapie
§ Intensity Modulated Radiotherapy
§ Rotatietherapie
- Stereotactische radiotherpaie (SRS)= voordelen van gefractioneerde RT combineren met precisie van
radiochirurgie
• 1x fractie van hoge dosis àZonder veildigheidsmarge (precisie =<1mm
• Pt fixeren met frame/ thermoplastisch masker
- SBRT: voor benigne aandieningen m.n een Arterio-Veneurze Malformatie (AVM)
- Stereotaxie: ruimere term voor diagnostische puncties, neuromodulatien uitschakelen in bepaalde
hersendelen.
1.3.2. CT-Simulatie
- Pt ontbloot bovenlichaam
- Loszittende “accessoires”à verwijderen
- Aandacht voor: comfort pt + reproduceerbaarheid houding
• Houding= iedere fractie volhouden
- Hulpmiddelen = geïndexeerdà zorgt dat houding herhaald kan worden
- Supine + HF op tafel
• Pt ligt recht
• Kin in neutrale positie
• Kniesteunà rug pt rust recht op tafel
• Voetensteunà verminderen rotatie bekken
• Handen op de borst
• Nek: in midden hoofdsteun
§ Kan aangevuld worden met wiggenà gaps opvullen
• Hersenbestralingà 3-puntsmasker (thermoplastisch materiaal)
- Virtueel punt= isocentrum= vaak midden doelvolume
• Coördinaten worden doorgestuurd nr CT lasers + gemarkeerd op masker
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MBRT2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.