Een beknopte samenvatting van tijdvakken 7 t/m 10 en historische context Koude Oorlog van geschiedenis. Deze samenvatting is gebaseerd op de lesstof van VWO. Dit tijdvak komt in zowel de onderbouw als de bovenbouw van de middelbare school voor. Dit tijdvak is examenstof voor zowel havo 5 als VWO 6....
Samenvatting geschiedenis h11 leven in een massasamenleving
Geschiedenis samenvatting h12 de Tweede Wereldoorlog
Alles voor dit studieboek (82)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
6
Alle documenten voor dit vak (4816)
Verkoper
Volgen
Isabel21
Voorbeeld van de inhoud
Tijdvak 7 - Pruiken en revoluties - 1700-1800
De Verlichting
● De Industriële revolutie zorgde voor een nieuwe manier van denken (in de wetenschap), dit breidde uit → Verlichting
● Rationeel denken en denken over de maatschappij + empirisme - traditie en geloof maken plaats voor verstand en rede
● Verlichtingsidealen: tolerantie, vrijheid en gelijkheid, de sociale verhoudingen veranderden, scheiding kerk en staat
● Traditioneel: God grijpt ook dagelijks in in het leven, bv straffen VS Mechanistisch wereldbeeld: na de schepping door God
functioneert de wereld zelfstandig door natuurwetten (nieuw:, wetenschappers geloven in wetenschap èn in God)
Godsdienst: Voltaire dacht dat God het universum had gecreëerd maar er daarna geen invloed meer op had + dat men van nature goed en
kwaad wist te onderscheiden, zonder dat dit moest worden aangeleerd door de Bijbel
Politiek: Montesquieu kwam met de trias politica (wetgevend, uitvoerende en rechterlijke macht)
Economie: Smith bedacht de vrijemarkteconomie, de overheid moet zich weinig met de economie bemoeien voor grote welvaart
Sociale verhoudingen: Verlichtingsdenkers waren voor stemrecht en een democratie, de 1e (geestelijken) en 2e stand (adel) waren hier
natuurlijk tegen
● Het geletterde deel van de 3e stand kwam door de Verlichting in verzet tegen het ancien regime (HC Verlichting)
● Alles voor het volk, niets door het volk = verlicht absolutisme, het volk heeft meer vrijheid en ruimte, maar geen inspraak
○ Vrijheid van meningsuiting, godsdienstige verdraagzaamheid, onafhankelijke rechters
● Sommige vorsten verboden juist de ideeën van de Verlichtingsdenkers, deze denkers vonden dat het volk in opstand mocht komen
tegen de machthebber wanneer de gelijkheid vrijheid werd bedreigd → absoluut vorst wil macht behouden en volk in bedwang houden
Europese overheersing
● Engeland breidde haar koloniale rijk verder uit door grote delen van India te veroveren + ook de VOC vergrootte zijn macht
● Transatlantische slavenhandel: slaven uit Afrika werden in Amerika en andere overzeese kolonies te werk gesteld
● Door slavernij konden Europeanen veel winst behalen, ze konden zwaar plantagewerk doen
● Rond 1700 ontstond er in Europa verzet tegen de slavernij, Verlichte denkers versterkten dit met de idealen van vrijheid en gelijkheid
→ abolitionisme kwam op, in Engeland werd slavernij in de koloniën dan ook afgeschaft in 1833 (NL 1863)
, Tijdvak 7 - Pruiken en revoluties - 1700-1800
Algemene Verlichtingsdenkers
Kant
● Durf te denken!
● Angsten voor het rationalisme (doorvoeren van rationalistische ideeën zou kunnen eindigen in intolerantie voor andersdenkenden + het is een traag
proces + we kunnen niet alles weten, (bv God) + mensen moeten gehoorzamen in een samenleving (bv soldaten) + ondermijnen van geloof kan
orde samenleving verstoren want religie leert mensen goed en fout aan
Spinoza (Nederlands, radicaal)
● God = schepping, alles wat bestaat is een verschijning van God (volgens sommigen schaf je hiermee God af)
Voltaire
● Ellende (armoede & oorlog) is te wijten aan onwetendheid: keker houdt volk met opzet dom
● Verlangt naar rechtvaardige staat waarin de regering de vrijheid & welvaart van burgers voorop zou stellen.
● Verzette zich tegen rechtsongelijkheid en nam het op voor onterecht beoordeelde mensen, bv vanwege afwijkende religieuze overtuiging
Locke (Engeland, sterk parlement)
● Burgerrechten kunnen ook in een monarchie worden gewaarborgd.
● Natuurrecht: recht op leven, vrijheid & bezit → bv tegen de doodstraf.
Rousseau (Frankrijk, absolute monarchie)
● Volkssoevereiniteit: volk = soeverein, niet de koning
John Locke (ENG) lijkt op Rosseau (FRA), maar is minder radicaler. In Frankrijk was er 1 absolute vorst, dus moest je ook wel erg radicaal zijn om daar
tegenin te gaan.
● Sociaal contract: soort contract tussen koning & burgers, houdt de koning zich niet aan de wetten? afzetten!
○ Bedacht door Locke, Rousseau & Hobbes
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Isabel21. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
