1. Materiaal strafrecht= (als ‘strafrecht’ aangeduid) het geheel van rechtsregels waardoor bepaalde menselijke
gedragingen strafbaar worden gesteld en gesanctioneerd. Het bepaalt de inhoud van het strafrecht.
- Richt zich tot de burgers
- Vb iemand die iets wegneemt van iemand anders (diefstal) of aanranind van eerbaarheid, …
- M.a.w. het materiaal strafrecht omschrijft:
o De strafbare gedragingen (van een mens)
o De toepasselijke straf of maatregel
- En geeft de algemene beginselen aan:
o Over de strafbaarheid van feit en dader: wanneer is een feit strafbaar en wanneer een dader
§ Vb straf: strafbaar die niet bestraf wordt: wettelijke zelfverdediging
§ Vb dader: kan effectief een straf hebben gepleegd maar niet voor straffen
o Omtrent de straftoemeting
o Omtrent de modaliteiten ervan: manier hoe straf wordt toegepast
§ Vb gevangenis, straf met uitstel, elektronisch toezicht, …
2. Formeel strafrecht (als ‘strafvordering’ aangeduid)= het geheel van de procedurele spelregels
volgens welke het materieel strafrecht wordt toegepast. Het beschrijft de vorm waarin het materieel
strafrecht moet worden toegepast. Vandoor de naam formeel strafrecht.
- Op welke manier wordt materiaal strafrecht toegepast (de vorm)
- Vb hoeveel uur iemand vastgehouden worden? Welke rechtbank verantwoordelijk voor welk feit?
Wie mag een huiszoekeningsbevel uitvoeren? ….
Het materieel strafrecht richt zich in eerste instantie tot de burgers en dit in de vorm van verbodsbepalingen.
Het stelt dus geen positieve gedragsregels voorop, doch sanctioneert - bestraft normenschendingen.(=
middel waarmee maatsch. sociaal ongewenste gedragingen controleert)
- verbodsbepalingen: vb schuldig verzuim kan bestraft worden
Formeel strafrecht richt zich tot de overheid, die belast is met de toepassing van de regels van het
strafprocesrecht.
Oefeningen pagina 15 cursus
1
, HOOFDSTUK 2: BRONNEN VAN HET STRAFRECHT
1. DE GRONDWET
1.1 FUNDAMENTELE RECHTEN
- De oude grondrechten uit de grondweten van 1830 zijn opgesomd in Titel II van de Grondwet.
o Vb het gelijkheidsbeginsel & het non-discriminatiebeginsel
o Vb onschendbaarheid van de woning
- De nieuwe grondrechten die in 1994 aan de lijst werden toegevoegd
o Vb recht op een menswaardig bestaan, met inbegrip van het recht op juridische
bijstand OF recht op de bescherming van een gezond leefmilieu
1.2 BEPALINGEN INZAKE DE RECHTELIJKE MACHT DIE BELANGRIJK ZIJN VOOR HET
STRAFRECHT
- De rechterlijke macht wordt uigeoefend door de Hoven en rechtbanken.
- De rechterlijke organisatie in het algemeen steunt op grondwettelijke basis.
o Vb rechtbanken enkel bij wet worden opgericht OF de inrichting van jury bij criminele zaken
2. DE WET
2.1 BETEKENIS VAN HET BEGRIP WET
‘wettelijk’= akten die uitgaan van de Wetgevende Macht. Er zijn ≠ wetgevers in België die
strafbepalingen uitvaardigen.
Menselijke gedragingen en handelingen die niet toelaatbaar zijn worden door wetten, decreten en/of
ordonnanties in het strafrecht opgenomen. Strafrecht evolueert en gewijzigd, aangepast enlof
aangevuld wordt door maatschappelijke veranderingen.In 1998 werden een reeks radicale
hervormingen doorgevoerd.
- Vb de abortuswet door evoluties in MA (rechten van vrouwen), medische redenen à wet gekomen
- Vb voorwaardelijkheidsinstellingen na zaak van Dutroux: op een andere manier laten gebeuren
- Vb Bende van Nijvel: slachtoffers meer inzake krijgen in dossiers + aanpassing verjaringstermijn
- Vb de Witte Mars op Brussel
De wet Potpourri I en II
- Potpourri I: Slachtoffers kregen meer inzake in hun dossier + verjaringstermijn aangepassen
o Verjaringstermijn= termijn waarvan men stelt, na dit termijn, geen onderzoek meer doen. Dit is
verjaard/gepasseerd. Verjaringstermijn van onderzoek maar ook van het uitzitten van je straf
- Potpourri II: de Volksjury bij Hof van assissen wou men afschappen à ging voorbij de
professionaliteit van de rechter. Een leek zal eerder zijn gevoel volgen (te subjectief)
- De zware feiten niet meer naar Hof van Assisen maar naar de correctionele rechtbank (willen
wel 40 jaar straf kunnen geven)
2
, 2.2 DE WET ALS BRON VAN HET MATERIAAL STRAFRECHT
Strafwetboek van 1867
- Boek 1: algemene beginselen inzake misdrijven en hun bestraffing.
o Vb begrippen zoals opzet, strafbare poging, herheeling worden in dit boek beschreven
o Algemene beginselen ook van toepassing op de opgesomde misdrijven in Boek 2
§ Vb defintie van strafbare poging in Boek 1 geld zowel voor diefstal, moord en
brandstichting die in Boek 2 afzonderlijk zijn opgesomd
- Boek 2: opsomming van de afzonderlijke misdrijven en hun sanctie
- Nieuwe strafbepalingen: strafwetboek verschillende keren aangevuld met nieuwe strafbepalingen.
Complementaire wetten
Dit zijn wetten die de strafbepalingen omvatten die niet in het Strafwetboek staan.
- Wetten dateren voor 1867
- Wetten die technische materies regelen. Hier is het strafrecht slechts een middel om de overtreding
van bepalingen uit andere rechtstakken te sanctioneren.(vb verkeerswetgeving: wegcode)
- Wetten die zich tot bepaalde categorieën personen richten (vb Militair strafwetboek van 1870)
- Reglementen die van toepassing zijn op plaatselijke of regionale toestanden, zoals provinciale en
gemeentelijke verordeningen waarin strafbepalingen zijn opgenomen.
o Vb Reglement inzake ontucht en prostitutie van de stad Antwerpen
2.3 DE WET ALS BRON VAN HET FORMEEL STRAFRECHT
Niet bij stilgestaan in de les. Lezen op pagina 21
3. HET INTERNATIONAAL RECHT
Dit geldt zowel t.o.v. materieel als formeel strafrecht.
- wat kan er aan doen dat een wet blijft of afgechaft wordt
- Een strafrecht moet zich houden aan wat er internationeel wordt weergegeven
3.1 HET VOLKENRECHT
Volkenrechtelijke regels die van belang kunnen zijn voor het strafrecht, zijn onder meer regels inzake
immutiteiten en voorrechten. Hierover bestaan 2 verdragen. Het ene betreffende de de diplomatieke
voorrechten en immuniteiten, het tweede betreffende de consulaire voorrechten en immuniteiten.
Personen die van deze voorrechten genieten, kunnen in België ofwel niet vervolgd worden, ofwel zijn de
mogelijkheden tot vervolging aangezienlijk beperkt.
- Vb koning heeft immutiteit, politiekers niet vr strafrechtbank komen, wel veroordeeld
worden. (Dries van Langenhove is zijn immutiteit verloren)
3
, 3.2 MENSENRECHTEN
De belangrijkste teksten zijn het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele
Vrijheden (E. V.R.M.) en het Internationaal Pact inzake Burgerlijke en Politieke Rechten (V.B.P.R.).
- Geratificeerd zijn voor het land, dan moeten wij daaraan houden in onze wetgeving.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolienvandeputte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.