Handboek: de rechtstaat (p.3-26), patiëntenrechten (p. 546-564) en geheimhoudingsplicht
(p.242-249)
1 Wat is het recht?
1.1 Oorsprong en noodzaak van het recht
Het recht is er om het samenleven van mensen mogelijk te maken
Samenleven is slechts mogelijk wanneer wij van elkaar weten hoe wij in bepaalde
omstandigheden zullen reageren bv. rechts rijden met de wagen
Een samenleving kan pas bestaan wanneer er bepaalde afspraken worden gemaakt
die het mogelijk maken te voorspellen hoe iemand in een gegeven situatie zal
reageren
Door en dankzij het recht moet het leven in groepsverband mogelijk zijn
1.2 Het begrip recht
Recht is een gehaal van gedragsregelen, voorschriften die ons gedrag in een
bepaalde richting pogen te sturen
Het recht bestaat uit gedragsregels die afdwingbaar zijn, die nageleefd moeten
worden, doet men dit niet dan loopt men het risico te worden gesanctioneerd
Een rechtsregel is afdwingbaar via het staatsapparaat, het ontleent zijn gezag aan de
overheid. Bij niet-naleving ervan kan het staatsapparaat in werking treden (politie,
rechtbanken) om de naleving af te dwingen DUS alleen de overheid kan een
rechtsregel uitvaardigen
Ook burgers onderling kunnen afspraken maken (= verbintenissen) die afdwingbaar
zijn via staatsapparaat
2 Bronnen van het recht
1
,2.1 De wet
Onderscheid tussen de wet in formele en materiële zin
Wet in formele zin:
Een wet die naam vorm tot stand gebracht is door de tussenkomst van de
wetgevende macht
Wetgevende macht berust in België enerzijds bij de federale wetgevende macht
bestaat uit Federale Kamers (Kamer van Volksvertegenwoordigers en voor beperkt
aantal aangelegenheden, de Senaat) samen met de Koning en anderzijds bij de
parlementen van de gemeenschappen en gewesten samen met hun regeringen
Wet in materiële zin:
Elk algemeen bindend voorschrift dat door een bevoegde overheid wordt
uitgevaardigd ter bevordering van het algemeen welzijn
Verschillende soorten wetten in materiële zin
a) Internationale verdragen – Handelingen van supranationale organen
Bv. Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de
fundamentele vrijheden (internationaal verdrag in 1950 te Rome gesloten, in 1955
goedgekeurd door België)
De artikelen uit dit verdrag zijn van toepassing in België en men kan er zich
op beroepen voor de rechtbank
Bepalingen uit dit verdrag winnen steeds meer aan belang en ook in
gezondheidzorg zal men er in toenemende mate rekening mee moeten
houden
Bv. Verdrag houdende oprichting van de Europese Economische Gemeenschap
(hvso)
Door goedkeuring van dit verdrag heeft België aan Europese overheden de
bevoegdheid verleend om maatregelen te treffen die niet enkel bindend zijn
voor België, maar ook voor de Belgen als zodanig
deze maatregelen: verdag = verordeningen en richtlijnen
Verordening = Europese wetgeving die direct door burgers kan gebruikt
worden en moet nageleefd worden, is voor elk land gelijk
Richtlijn = rechtshandeling die een bepaald doel vastlegt dat alle lidstaten
moeten bereiken, maar zij bepalen zelf op welke manier zij dat doel zullen
bereiken
b) De grondwet
2
, Wordt opgesteld wanneer een land onafhankelijk wordt
Fundamentele wet die de inrichting en onderlinge verhouding van de staatsmachten
regelt, en de essentiële grondrechten en vrijheden van de burgers vastlegt
Rechten uit deze wet bestaan uit: politieke rechten (kiesrecht), persoonlijke rechten
(onschendbaarheid van de persoon en van de woning) en de maatschappelijke
rechten (vrijheid van onderwijs)
België: °1830 onafhankelijk
Nieuwe politieke partij ontstaat wanneer ergens een probleem is en nood is aan een
nieuwe beweging
c) Federale wetten, Gemeenschaps- en Gewestdecreten
Decreet = rechtsregel die geldt voor gemeenschappen en gewesten
Eén uitzondering: in Brussels Hoofdstedelijk Gewest spreekt men van ordonnanties
en niet van decreten
Door een decreet kan een federale wet worden gewijzigd, aangevuld, vervangen of
opgeheven
Decreet = geografisch
In België: zowel gemeenschappen (Nederlandstalig, Duitstalig en Franstalig:
persoonsgebonden bevoegdheden) en gewesten (Vlaanderen, Wallonië en Brussels
Hoofdstedelijk Gewest: plaatsgebonden bevoegdheden)
7 parlementen in België: drie volgens plaats, drie volgens persoon en federaal
parlement
d) Ordonnanties
Sinds 1 januari 1989 beschikken Brussels instellingen ook over een wetgevende
macht = ordonnanties
Onderscheid tussen ordonnanties van Brussels Hoofdstedelijk Gewest
(gewestordonnanties) en de ordonnanties van de Gemeenschappelijke
Gemeenschapscommissie inzake onder meer persoonsgebonden aangelegenheden
te Brussel (communautaire ordonnanties)
e) Wetskrachtige KB’s
Komt niet voor in grondwet
Het is een KB dat wordt opgenomen op grond van een wet houdende toekenning
van bijzondere of buitengewone machten aan de Koning en dat betrekking heeft op
een aangelegenheid waarop deze machten slaan
Wetskrachtige KB’s worden genummerd
f) KB’s
Door de koning, en mee ondertekend door ministers
In koninklijk besluit staat lijst van paramedische beroepen
A-, B- en C-handelingen staan in koninklijk besluit (KB nummer 78, 10 mei 1890..)
g) Besluiten en verordeningen van de deelstaatregeringen
Regering van de gemeenschap of gewest maakt de verordening en neemt de
besluiten die voor de uitvoering van de decreten nodig zijn
h) Ministeriële besluiten
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marthebraem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.