Gezondheids- en Ontwikkelingspsychologie - Gedragsverandering
Gedragsverandering
Inleiding
Inhoud
1. Introductie: aandacht en rust
2. Wiel van gedragsverandering
3. Gewoontevorming en verslaving
4. Suggestie en mindset
5. Gedragspatronen veranderen
6. Modellen van gedragsverandering en motivatie
1. Introductie: aandacht en rust
o Slapen bij scholieren
Finse tieners slapen dubbel zo slecht dan 10 jaar geleden
Dubbele van de Finse scholieren lijdt aan chronische slaapproblemen in vergelijking met 10 jaar
geleden
6 op 10 Vlaamse scholieren komen niet aan 6 uur slaap
Experiment met klemtonen onthouden
Resultaten
75% meer dan 5 dagen per maand minstens 3 uur op internet + 56% meer dan 10 dagen per
maand
30% minder meer dan 5 nachten per maand dan 6 uren slaap
65% 5 ochtenden per maand goed uitgerust maar 29% meer dan 10 dagen per maand
36% meer dan 5 dagen per maand minstens 5 glazen alcohol drinken + 14% meer dan 10 dagen
2. Wiel van gedragsverandering
o Model = gedragswiel (VIGL)
Mentale of psychische competenties
= kennis en vaardigheden (fysiek en psychisch) die ervoor zorgen dat
je in staat bent om een bepaald (gezond) gedrag te stellen.
Fitheidscomponenten
Motorische en technische vaardigheden (handelingen uitv)
Kennis (nodige informatie)
Functionele vaardigheden (lezen, schrijven, rekenen,
aandacht, informatie vasthouden, …)
Kritische vaardigheden (evalueren)
Interactieve vaardigheden (communiceren)
Gedragsregulatie (impulsen controleren, gewoontes doorbreken, …)
Coping vaardigheden (met tegenslagen of moeilijkheden omgaan)
Drijfveren of motieven
= reflectieve motieven en automatische processen die een bepaald ((on)gezond) gedrag activeren
en richting geven
Aangeboren behoeften, driften of verlangens
Aangeleerde gewoonten
Houdingen en overtuigingen
Verwachten en percepties
Sociale rol en identiteit
Competenties en drijfveren = binnen het individu
Context
1
, Gezondheids- en Ontwikkelingspsychologie - Gedragsverandering
= de fysieke, sociale-culturele, economische en politieke aspecten van de omgeving
Alles wat rondom ons gebeurt kan sociale aard zijn. Steun/ druk maar ook de wijze
waarop onze omgeving is ingericht
- Bv. Recyclage afval oud vroeger grote vuilbak, effect op de wijze waarop
personen omgaan door plaatsing van vuilbakken inrichting openbare ruimte
bepaald ons gedrag
Betaalbaarheid/ marketing gedrag beïnvloeden
Niet los van elkaar determinanten gaan ook met elkaar integreren, complex samenspel: kunnen
elkaar versterken of juist ondermijnen.
Gedragswil om te verklaren en te voorspellen van gedrag uitlokken, in stand houden, risico erop
vergroten of beschermen van bepaalde gedragingen.
o 7 stappen bij gedragsverandering (!! Examen)
1. Gedrag bepalen
Definieer en meet het probleemgedrag en de gevolgen weten WAT het probleem is,
WELKE gevolgen het heeft, …
Definieer concreet het gewenste gedrag doelstelling
2. Bepaal een realistische termijn met tussenstappen
Tijdspanning veel onderschatten dit termijn, minstens 3 maand, rekening houden met
mogelijk herval
3. Analyseer het huidige gedrag
Drijfveren/ motieven
Aanleidingen en gevolgen druk bij jongeren
- Externe of interne aanleiding bv roken wnr men gestresseerd is (intern) vs roken
als men in groep is (extern)
Weerstanden
- Reactantie = neiging om dat verbod te overtreden; “jij gaat mij niet zeggen wat
te doen of laten”
- Scepticisme
- Blindheid
- Automatisme omdat men het al jarenlang gewoon is
4. Bepaal randwaarden voor verandering
5. Maatregelen nemen
Neem actie om je gedrag te veranderen beïnvloed de motieven van de patiënt
Weerstanden voorkomen of wegnemen, en barrières anticiperen
Capaciteit versterken
Aangrijpingspunten bepalen
- Mensen vlugger geneigd gedrag te veranderen wnr ongeluk is gebeurd
Belonen, straffen
Psychische en sociale mechanismen benutten
6. Communiceren en herhalen
Communiceren over verandering
7. Voortgang monitoren en evalueren
Voortgang bij jezelf kunt monitoren aanleren hoe op goede manier zijn verandering in
bewegingsgedrag goed kan monitoren en evalueren
o GAST-principes
Gemakkelijk
Aantrekkelijk
Sociaal
Tijdig
Geen invloed op bepaalde zaken die meer invloed hebben op het
gezondheidsgedrag dan jouw adviezen aan de patiënt
o Engageren en overtuigend communiceren
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esthervanvooren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.