Samenvatting
Samenvatting Biologische Antropologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Dit document bevat de inhoud van de powerpoints, lesnotities en de behandelde stukken uit de twee handboeken.
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 119 pagina's
Voorbeeld 5 van de 119 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGISCHE ANTROPOLOGIEInleiding
Verhouding bovenste deel van het brein (hersenschors) en de rest van het brein is in de loop
van de eeuwen veranderd
Brein = product van evolutie
15 miljard jaar geleden: the big bang (oorsprong van het universum)
4,7 miljard jaar geleden: vorming van de aarde
3,7 miljard jaar geleden: eerste leven komt tevoorschijn
85 miljoen jaar geleden: de eerste primaten evolueren
65 miljoen jaar geleden: dinosauriërs stierven uit en zoogdieren nemen toe in omvang en
diversiteit
6 - 8 miljoen jaar geleden: gemeenschappelijke voorouder van mensen en afrikaanse apen
evolueren
4,4 miljoen jaar geleden: primaten die permanent op 2 voeten zijn beginnen lopen (evolutie
in stroomversnelling)
3 miljoen jaar geleden: australopithecines (= uitgestorven geslacht van mensachtigen) evolueren in
de savanne in Afrika
Sociaal leven is niet eigen aan de mens
⇒
Chimpansees vallen iemand van een andere groep aan geen aardige dieren
Bonobo iets sympathieker
Hiërarchie en sociale structuur maken ons anders
Vooral de laatste 13.000 jaar zijn er bepaalde culturele zaken gebeurd waardoor onze
biologische evolutie ons ernstig is gaan inhalen
⇒
Hominisatie proces = proces van het mens worden zelfdomesticatie
We zijn doorheen de geschiedenis minder gewelddadig geworden
Verschillen tussen mannen en vrouwen zijn evolutionair gezien afgenomen ⇒
afname van
seksueel dimorfisme
Inleiding biosociale criminologie
Het mag niet los gezien worden van de evolutionaire benadering
Van 19de eeuwse antropometrie ⇒ hedendaagse biosociale en evolutionair geïnformeerde
criminologie
⇒
Criminaliteit zal nooit verdwijnen recent begrip maar gedragingen zijn oeroud
Wisselwerking van biologie en omgeving
Er is een co-evolutie tussen verschillende soorten
De meest succesvolle zullen het langst blijven bestaan ⇒
de best aangepaste aan de
⇒
omgeving survival of the fittest strategy
Sommige mensen kunnen sneller overgaan tot agressie dan anderen ⇒ geen agressie-gen
Overal zien we dat mensen de regels overtreden
Morele emoties zijn de basis voor onze moraal
Nature-nurture debat
● nurture = alles kan via omgeving verklaard worden
● nature = alles kan via biologie verklaard worden
● mensen die denken dat het een wisselwerking is
1
,Verschillende delen van het brein zijn met elkaar in contact en zijn ook verschillend
geëvolueerd
⇒
Er is een deel in de hersenen die je agressie, pijn, angst en stress regelt = amygdala als
⇒
dat wat afwijkt kan je overgaan tot criminaliteit moet je daar dan iemand voor straffen?
Mensen hebben de neiging om te straffen
⇒
Regelovertreding en bestraffing door de bril van Darwin natuurlijke selectie
Cultuur kan bepaalde genen bevorderen
Theodosius Dobzhansky
● beroemde geneticus
● niets in de biologie is logisch behalve in het licht van de evolutie
Antropologie en diens subvelden
Studie van de mensheid in al diens vormen
Cross-cultureel en holistisch (= kijken naar het geheel)
Cultuur differentieert mensen van andere dieren
Biologie produceert cultuur, maar cultuur kan biologie beïnvloeden
Antropologie onderverdeeld in 4 deelgebieden
● biologische antropologie
● culturele antropologie
● taal antropologie
● archeologie
Culturele antropologie
● studie van menselijke samenlevingen, vooral in cross-culturele context
● etnologie = studie van menselijke samenlevingen, tradities, rituelen, overtuigingen en
verschillen tussen samenlevingen in deze eigenschappen
● etnografie = praktijk culturele antropologie ⇒
bestuderen minutieuze werking van
menselijke samenlevingen in het bijzonder niet-westerse samenleving
Linguïstische antropologie
● studie van taal, diens geschiedenis en gebruik
● linguïstische vorm
● linguïstische functie
● sociale context
● ⇒ taal is ontstaan omdat er een biologische mogelijkheid voor was
Archeologie
● studie van de materiële cultuur van vroegere volkeren en beschavingen
● artefacten
● materiële cultuur
● prehistorische archeologen
● historische archeologen
● nieuw: archeo-genetica ⇒
aan het fusioneren met genetica ⇒
overblijfselen moeten
gedateerd worden en genetica is daar belangrijk voor
Biologische antropologie
● elke wetenschapper die evolutie bestudeert in relatie tot de menselijke soort
2
,Paleoantropologie
● studie van fossiele records van ancestrale mensen en hun naaste verwanten
(primaten)
● ook studie van primaten tot 65 miljoen jaar terug
● onderzoek begint met veldwerk
● studie gebeurt in musea en universitaire labo’s
● als fossiele overblijfselen toenemen zien we hoe bijzonder de evolutionaire
⇒
geschiedenis van onze soort wel is overblijfselen leren ons iets
● vroege fossielen geven belangrijke aanwijzingen over hoe, waar en waarom
mensachtigen miljoenen jaren later evolueerden
Osteologie = studie van het skelet
Skelet biologie
● studie van het skelet en de patronen en processen van menselijke groei, fysiologie
en ontwikkeling
⇒
● antropometrici: 1e generatie biologische antropologen metingen menselijk lichaam
● skelet leert ons vanalles over de levenswijze
Paleopathologie = bioarcheologie
● studie van ziekten in oude menselijke populaties
● studie van menselijke resten in archeologische context
● ⇒ zo weten we hoe oud bacteria zijn
Forensische antropologie
● studie van menselijke resten in legale (forensische) context
● onderzoek naar oorlogsmisdrijven (genocide), moord, verkrachting
Primatologie
● studie van niet-menselijke primaten en hun anatomie, genetica, gedrag en ecologie
● Jane Goodall (chimpansees) en Diane Fossey (gorillas)
● niet-menselijke primaten worden bestudeerd omdat ze inzicht geven in hoe de
evolutie de menselijke soort gekneed heeft
● ⇒ hoe sterker het seksueel dimorfisme, hoe heviger de strijd tussen mensen in de
competitie voor een vrouw
● ⇒ niet-menselijke primaten hebben een sociaal leven (groepsleven)
● Robert M. Sapolsky
○ Amerikaanse professor Stanford University
○ primatoloog en professor biologie, neurologie en neurochirurgie
○ meer dan 30 jaar wisselde hij laboratoriumonderzoek op het gebied van
neurobiologie af met psycho-biologisch onderzoek naar bavianen in een
nationaal park in Oost-Afrika
Menselijke biologie
● menselijke groei en ontwikkeling, adaptatie aan extreme omgevingsomstandigheden
en menselijke genetica
● menselijke adaptatie = hoe passen mensen zich aan, aan extreme omgevings-
omstandigheden?
3
, ● voedingsantropologie = studie van de samenhang tussen dieet, cultuur en evolutie
● ⇒ wij groeien enorm traag in vergelijking met andere primaten
● ⇒
studie van menselijke variatie meer dan raciale gebaseerde preconcepties
Biomedische antropologie: effecten van vervuiling, giftige stoffen op menselijke groei
Moleculaire antropologie
● genetische benadering van evolutionaire wetenschap
● verschillen tussen mensen en niet-menselijke primaten
De oorsprong van de moderne bio-antropologie
Ontdekkingen van fossiele homininen (= alle soorten na de afsplitsing van menselijke en
niet-menselijke primaten)
1856: fossiel oude mens ‘Neanderthaler’ ontdekt in Duitsland
1859: Darwin’s On the Origin of Species
Darwins introductie over het evolutionair perspectief maakte veel van de oude debatten over
de menselijke oorsprong irrelevant
Oude benaming: physical anthropology
● eerste helft 20ste eeuw vooral bezig met antropometrie (lichaam, constitutie en cranium)
● monogenisme-polygenisme debat (1 ras vs. verschillende rassen)
‘Nieuwe’ fysische antropologie
● ‘neo-darwinistische synthesis’ van genetica, anatomie, ecologie en gedrag met
evolutietheorie van Darwin
● Darwin had geen idee wat genen waren
Paleoantropologie
● nieuwe dateer technieken (archeo-genetica)
● vandaag zeer multidisciplinair
4
, H1: De oorsprong van het evolutionaire denken
1: Inleiding
Charles Darwin en Alfred Wallace
● Darwin was niet de enige die bezig was met het idee dat soorten kunnen veranderen
en dat evolutie een mechanisme is dat verandering kon verklaren
● Wallace had een aantal ideeën die overeenkomen met die van Darwin
● Darwin in Zuid-Amerika
● Wallace in Maleisië en Indonesië
Jaren 1920 (‘roaring twenties’)
● hevige strijd tussen wetenschap en creationisme (= personen die geloven in een schepping)
⇒ geloof en wetenschap zijn 2 verschillende zaken
● verbod op het lesgeven over evolutietheorie in VS
● The Scopes Monkey Trial
○ advocaat Clarence Darrow vertegenwoordigde de leerkracht John Scopes die
de evolutietheorie onderrichtte
○ overtreding van de Tennessee ‘Butler Act’ ⇒
wet die verbiedt om een
alternatief voor creationisme te doceren
○ Advocaat William Jennings Bryan vertegenwoordigde de Zuidelijke staat
Tennessee
○ Scopes werd veroordeeld, kreeg een boete van $100 US (waarde nu: $1500)
○ anti-evolutiewetten werden pas tientallen jaren later opgeheven in
verschillende staten
2: Wat is wetenschap?
Wetenschappelijke methode
● standaard wetenschappelijke procedure waarin een hypothese is geformuleerd, data
worden verzameld om de hypothese te toetsen waarna de hypothese wordt weerlegd
of ondersteund
○ observatie
○ deductie = conclusie die logischerwijze volgt uit een reeks waarnemingen
○ hypothese
○ experiment
● wetenschap is gebaseerd op een wetenschappelijke methode
Wetenschap
● het is een proces, geen resultaat ⇒
wetenschap is nooit af en bekomt altijd een
voorlopig antwoord op de vraag
● empirisch proces dat steunt op bewijzen en experimenten
● zelfcorrigerend ⇒ontkrachtte hypothesen kunnen genegeerd worden en andere
kunnen ondersteund worden
● zodra een paradigma (= conceptueel kader nuttig voor het begrijpen van verzamelde gegevens) of
algemeen ondersteunde theorie aanvaard is ⇒ veel tegenstrijdig bewijs en debat
kunnen nodig zijn om de theorie te ontkrachten of vernietigen
● iets wordt erkend als feiten wanneer het meermaals onderzocht wordt door andere
wetenschappers en men tot dezelfde resultaten komt
● falsifieerbaarheid is een primaire reden waarom wetenschap zo’n krachtige manier is
om de wereld rondom ons te begrijpen ⇒altijd de mogelijkheid voor anderen om
eerdere fouten te corrigeren
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EllaPeeters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen