Samenvatting
Samenvatting strafrechtelijk sanctierecht
- Vak
- Instelling
Samenvatting van de colleges en literatuur.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
VolgenNicoletjex
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Strafrechtelijk sanctierecht – M Nicole van OersCollege 1
(09-02-2021)
Inleiding / uitgangspunten
Historische achtergronden
Beccaria
Sanctiestelsel van 1881:
- Relatief mild
- Overzichtelijk
o Gevangenisstraf, hechtenis, geldboete
- Vrijheidsstraf als centrale straf
- Eensporig: de straf
- Prominente rol voor strafrechter
Theoretische achtergronden
- (Neo-)klassieke strafrechtvaardigingstheorieën: hier wordt getracht een rationele
grondslag te vinden voor het straffen.
o Vrijheid individuele burger als uitgangspunt. Burgers geven een deel van hun
vrijheid aan de overheid in ruil voor bescherming door de gemeenschap tegen
inbreuken op hun rechten en vrijheden door anderen.
o Middel: straf die daarbij in dienst staat van het realiseren van een max. aan
geluk voor een max. aantal mensen.
o Doel bestraffing: de dader beletten zijn medeburgers door strafbare feiten
verder te benadelen en de medeburgers ervan af te schrikken hetzelfde te
doen als de dader.
o De grondslag van en de rechtvaardiging voor het straffen worden gezocht in
het te verwachten toekomstig effect ervan.
o Beccaria
- De Moderne Richting
week af van (neo-)klassieke straftheorieën
o Stoelde op gedachte van noodzakelijkheid ter bescherming van de
maatschappij
o Strafrechtelijke reacite afstemmen op afgestemd op de persoon en de
persoonlijke omstandigheden van de dader teneinde te voorkomen dat deze
opnieuw in de fout zou gaan.
Uitgangspunten sanctierecht anno 2021
- Relatief mild
o Milder dan in 1881, maar nog wel levenslang
- Afgenomen overzichtelijkheid
- Vrijheidsstraf verliest positie als centrale straf
- Van eensporig naar tweesporig
o Naast straffen ook beveiligingsmaatregelen
Hoofdlijnen van het strafrechtelijk sanctierecht
Sancties = reacties op normschendingen. Ruimer dan straffen.
Mulder: sanctie is een machtsmiddel tot bekrachtiging van een norm en tot afweer en
tenietdoening van gedragingen die de gelding van de norm aantasten. Sanctie verleent aan
norm extra kracht en bevordert de naleving er van.
- Niet beperkt tot het strafrecht, ook het bestuursrecht
- Strafrechtelijke sancties = de door de wetgever als straffen, maatregelen en
gedragsvoorwaarden en – aanwijzingen gerubiceerde directe reacties op een
, strafbaar feit die in het kader van een strafrechtelijke procedure kunnen worden
toegepast.
Benadering strafrechtelijk sanctierecht
- Theoretisch: waarom sanctioneren?
- Effectiviteit van santioneren
Uitgangspunten (doeleinden) strafrechtelijk sanctierecht
- Theretisch: waarom straffen?
o Vergelding (grondslag) Klaassen, principe van oog om oog tand om tand
ging aanvankelijk om proportionaliteit.
Oerdrang van de mens om vergelding te zoeken voor een misdaad of
voor schade
Knigge: irrationele vorm van straffen, want de staat maakt dezelfde
inbreuk met straffen als de dader met de daad.
Deze impasse is te doorbreken in de
- Doel-norm-bevestiging: bij het overschreiden van een norm wordt de norm niet
bevestigd.
- Speciale en generale preventie
- Herstel
o Dit vinden we ook terug in de tul van straffen
o Heeft het strafrecht als zondanig wel zin, kan het niet vervangen worden door
meer herstelgericht?
Deze gedachten zijn te vangen in 3 theorieën: Waarom sanctioneren?
- Vergeldingstheorie (absoluut): hier wordt rechtvaardiging van straffen puur enkel
en alleen gezocht in vergelding. Vergelding is de grondslag en het doel van straf.
o Legitimeert de straf
o Rechtvaardigt de straf
o Limiteert de straf
- Preventietheorie (relatief):
o Rechtvaardiging van straf is voorkomen van strafbare feiten
o Doel van de straf ziet enkel en alleen toe op het voorkomen van strafbare
feiten
o Zolang de doelen worden bereikt is de straf gerechtvaardigt.
Proportionaliteit met de ernst van het delict speelt in deze theorie geen
rol
- Verenigingstheorie (combinatie)
Geen straf znder schuld! (idzv verwijtbaarheid)
- HR: Melk en Water
Straf naar de mate van schuld?
- HR: Antilliaanse amokmaker
- HR 4-12-2007, NJ 2008/19 : Een levenslange veroordeling voor een
mindertoerekeningsvatbare. Dit sluit ons Nederlande sanctierecht dus nog steeds niet
uit.
Nulla Poena – beginsel (Nulla Poene Sine Lege) het toepassen van een straf dient
gebaseerd te zijn op een wet die voorafgaat aan het begane strafbare feit.
Onderdeel van het legaliteitsbeginsel
- Art. 1 lid 1 Sr: niet duidelijk nulla poena
- Art. 7 EVRM
o Voor de toepassing van een penalty moet een law ten grondslag liggen
o EHRM: Pentalty: het enkele feit dat een sanctie naar nationaal recht niet als
straf, maar als maatregel is gerubriceerd is niet doorslaggevend voor de vraag
of art. 7 EVRM daarop van toepassing is.
Strafrechtelijke maatregelen zullen veelal onder 7 EVRM vallen.
Bronnen
, Nationale bronnen
Internationale bronnen
- Mensenrechtenverdragen
- EU recht
Tweesporenstelsel (Kooijmans 2002, Op maat geregeld?)
- Naast straffen en maatregel, dus minder noodzakelijk om buiten de verwijtbaarheid te
straffen.
o Beëindiging ongewenste situatie door de straf?
HR: Afroomboete
- Straffen
o Grondslag is gelegen in de vergelding van de schuld van de verdachte aan
een bepeeld strafbaar gesteld feit. Gegrond op het verleden.
o Uit beginsel ‘geen straf zonder schuld’ kan worden afgeleid dat de straf de
schuld niet mag overtreffen. HR vindt van niet.
HR: Antilliaanse amokmaker
o Vergelding vindt plaats voor de verdachte opzettelijk leed toe te voegen.
- Maatregelen
o Grondslag niet gelegen in de schuld van de verdachte, die soms zelfs
ontbreekt.
o Doel is Ongewenste situatie beëindigen.
o Beveiligingsmaatregelen
Toekomst gericht en strekken ertoe de oorzaken van het strafbare
gedrag weg te nemen.
o Herstelmaatregelen
Negatieve gevolgen van het delict worden geprobeerd op te heffen.
Kunnen we ook zonder maatregelen?
- Waarschijnlijk niet, want straffen hebben de grondslag in vergelding en daarvoor is
proportionaliteit van belang. Straffen worden begrenst door proportionaliteit.
o Speelt bij maatregelen wel een rol, maar bij straffen gaat het over de
verhouding tussen hoogte straf en ernst delict. Bij maatregelen gaat het
om de duur van een maatregel en de mate van gevaarlijkheid van het
individu.
- Nee, want voor het opleggen van een straf moet de ttl wel bewezen worden. Geen
straf zonder schuld, want dan kan er geen straf worden opgelegd. Maatregelen (art.
39 Sr) kunnen wel worden opgelegd als iemand volledig ontoerekeningsvatbaar
wordt verklaard wel TBS krijgt.
Samenvatting uitgangspunten strafrechtelijk sanctierecht
- Doelen: vergelding, speciale en generale preventie, herstel en normbevestiging
- Beginsel: geen straf zonder schuld leidend
- Straf naar de mate van schuld vindt geen steun in het recht en in uitspraak Hoge
Raad.
- Tweesporenstelsel: straffen en maatregelen.
o Proportionaliteit
Wettelijk sanctiestelsel
- Hoofdstraffen
- Bijstraffen
- Maatregelen
- Voorwaardelijke veroordeling
Voorwaardelijke veroordeling (is niet hetzelfde als een voorwaardelijke straf)
Grondslag: vergelding
Voorwaarden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Nicoletjex. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen