Strafprocesrecht Vandaag
▪ Formeel Strafrecht = geheel van rechtsregels betreffende de opsporing,
vervolging en berechting van personen die ervan verdacht worden een misdrijf te
hebben gepleegd ( synoniemen: strafprocesrecht, strafvordering)
≠ Materieel strafrecht
Onderscheid materieel en formeel strafrecht
regels (vooral) gericht tot de overheid
regels gericht tot iedereen
Materieel (o.a. politie, OM)
Formeel Strafrecht
Strafrecht
Vanzelfsprekende inhoud m.h.o.
Minder vanzelfsprekende inhoud
bescherming fundamentele waarden
Soms bestraffing, waarbij sanctie niet
Bestraffing vaststaat (bv. verval strafvordering,
bewijsuitsluiting, strafvermindering,…)
▪ FSR:
1) Regels vooral gericht tot de overheid
Zegt specifiek welke grenzen er zijn, grenzen zeggen tot waar de overheid mag gaan en tot
waar de burger beschermd is.
2) Minder vanzelfsprekende inhoud
Bv. Verjaringstermijn verlengt van zaak Bende Van Nijvel: hoe berecht je die daders dan nog
als dat een feit is van 1985 = minder van zelfsprekende inhoud
3) Soms bestraffing, waarbij sanctie niet vaststaat
Minder geneigd om regels te volgen als bestraffing niet vaststaat. Niet altijd sanctie bij het
niet naleven van een regel (bij verjaring is dat duidelijk, want dan niet meer bestraffen, maar
heel wat andere zaken waardoor dat niet lukt)
Minder vanzelfsprekende inhoud: waarom?
Doelstellingen van het strafproces:
, Doel strafproces = waarheid achterhalen
Strafprocesrecht = deel van het publiekrecht
Strafprocesrecht is iets tussen overheid en burger, SO zich daar niet mee te moeien
Elke burger kan beperkt worden in zijn grondrechten door de overheid
Gaan ruimer dan puur de verdachte
Bv. je leent je auto uit aan een vriend die zijn ‘zieke oma’ gaat bezoeken, maar hij liegt en
gaat naar Nederland om drugs. Daar wordt hij betrapt en jouw auto wordt inbeslaggenomen
dan wordt jij er ook bij betrokken en niet alleen de dader.
- Waarheidsvinding en bescherming van individuele grondrechten
→ bv. houding van het slachtoffer irrelevant
Bescherming individuele grondrechten ter ‘compensatie’ van bevoegdheden
overheid (ruimer dan enkel de rechten van verdediging)
→ bv. privacy, briefgeheim, eigendomsrecht
- Onderlinge afweging varieert in de tijd
Waarheidsvinding
Wetboek Strafvordering (1808): gericht op waarheidsvinding
EVRM (1950): gericht op individuele grondrechten
Wet Franchimont (1998): gericht op individuele grondrechten
Wettelijke regeling opsporingsonderzoek
Participatierechten in gerechtelijk onderzoek
Rechtspositie slachtoffer
HvC 14/10/’03 Antigoon: Omkering regel bewijsuitsluiting: gericht op waarheidsvinding
GWH 25/01/’17: Volwaardig inzagerecht opsp.odz : gericht op individuele grondrechten
GWH 25/06/’20: Niet idem dito voor BO: gericht op waarheidsvinding
Inquisitoir
Actieve rol van de rechter Accusatoir
Passieve rol van de rechter
Eerder geheim karakter Volledige openbaarheid
Bv. onderzoek ter terechtzitting in België,
Bv. vooronderzoek in België
common law rechtspleging
Meeste landen gebruiken een mengvorm:
Bv. Vooronderzoek in BE (= Inquisitoir) & onderzoek terechtzitting in BE (= Accusatoir)
Verloop van het strafproces
Examen: 1e vraag dat je moet stellen bij een casus:
In welke fase zitten we nu? Zitten we in vooronderzoek of onderzoek ten gronde? Zitten we in vooronderzoek
(fase 1), zitten we dan in opsporingsonderzoek of gerechtelijk onderzoek?
Eerste fase: vooronderzoek: zijn er voldoende bezwaren?
Vooronderzoek in BE = belangrijkste onderzoek in strafproces (daarom dat vooronderzoek
zo lang duurt. Bv. actua: man die omkwam in Charleroi, vooronderzoek duurde 2 jaar)
Twee types:
1) Opsporingsonderzoek (95% = meerderheid van de gevallen)
▪ Gevoerd door PdK, in principe zonder OR
▪ Afgesloten door PdK (vervolging/sepot/buitengerechtelijke
afhandeling)
2) Gerechtelijk onderzoek (5% = minderheid van de gevallen)
▪ Gevoerd door OR
▪ Afgesloten door regeling der rechtspleging
▪ Meestal wanneer dwangmaatregelen vereist zijn
Kenmerken vooronderzoek
Leunt aan bij de kenmerken van inquisitoir systeem
1) Geheim (art. 28quinquies en 57, §1 Sv.)
Gaat over mensen die nog niet veroordeeld zijn geweest (bv. Reuzegom:
manier hoe de pers daarmee omgaat, geheim van onderzoek is net belangrijk
omdat die mensen nog kunnen vrijgesproken worden)
▪ zowel tav partijen (verdachte en SO) als derden (publiek)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LouiseHH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.