Samenvatting
samenvatting strafrecht
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
samenvatting van volledige cursus en lessen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Straf – en jeugdrecht!!!!! redenering belangrijk!!!!
DEEL 1: Algemeen strafrecht
Hoofdstuk 1: Belangrijke begrippen
1) Wat is strafrecht: belangrijke elementen
Strafrecht
= een tak van publiekrecht dat het geheel van rechtsregels bevat die bepalen welke gedragingen,
onder welke voorwaarden en in welke omstandigheden, tegenover welke personen misdrijven
uitmaken, en dan onderhevig zijn aan sancties en/of maatregelen.
Het bepaalt ook waaruit de sancties of maatregelen kunnen bestaan. Welke publiekrechtelijke
organen bevoegd zijn om deze sancties en maatregelen op te leggen en op welke wijze dat moet
gebeuren.
1. Publiek recht >< privaatrecht
Strafrecht = publiekrecht
Fiscaal recht = publiekrecht
Verhouding overheid – rechtsonderhorige (burgers)
o Het is de overheid die bepaalde gedraging strafbaar stelt en die sancties bepaalt.
o Verticale verhouding: regels van openbare orde (beschermd belangen van gemeenschap)
o Openbare orde (je kan er niet van afwijken) >< dwingend recht (beschermd belangen van
individu als er onevenwicht is tussen de partijen bv. huurder- verhuurder, werkgever-
werknemer: zwakkere partij wordt beschermd)
o Je kan afwijken van regels van dwingend recht: nadat het conflict is ontstaan, niet op
voorhand. Eens het conflict als is ontstaan. Kan je dading, bemiddeling handhaven.
Rol openbaar ministerie/ parket (belichaamd de overheid)
o Zal een straf vorderen/ eisen/ vragen
o Eigen autonome rol => Strafvervolging
o Onafhankelijk van minister van justitie
o Hoofd parket: procureur des Konings die geholpen worden door substituten
o Procureur en substituten geven opdrachten aan de politie
o Politie en parket: eigen organisatie maar werken samen
Afschaffing Hof van Assisen
Rol slachtoffer
o Geen partij in strafprocedure.
o Maar wel in het burgerlijke deel (burgerlijke partij) en ze willen een schadevergoeding
bekomen
OM ----------------------- Dader
Slachteroffer
o Slachteroffer dat zich partij heeft gemaakt: burgerlijke partij
‘burgerlijk’: civiele procedure die in feite tot voorwerp heeft bekomen een schadevergoeding.
Burgerlijke partij vraagt geen straf maar een schadevergoeding
>< Openbaar ministerie: zij vragen een straf
1
, Schadevergoeding: je wil vergoed worden voor de geleden schade. Herstel geleden verlies.
Een compensatie, je wilt iets terug (in geld). Slachtoffer vraagt schadevergoeding, geen straf.
Straf: een sanctie waarbij we leed willen toevoegen, boven op de schadevergoeding die kan
gevraagd worden
2. Welke gedragingen strafbaar
Fundamentele basisprincipes
Legaliteitsbeginsel
o = Gedragingen zijn slechts strafbaar als deze strafbaar zijn gesteld in de wet.
Menselijke gedragingen
o Dieren zijn niet strafbaar: hebben geen bewustzijn en kunnen dus niet verantwoordelijk
worden gesteld voor hun daden
Actieve gedraging of het nalaten om gedraging te stellen
o Gestraft worden door iets niet te doen: nalatigheidsmidrijven.
o Vb. als u nalaat een persoon in nood te helpen, diefstal
Soms ook gedraging die enkel strafbaar is omwille van de gevolgen
o Vb. onopzettelijke slagen en verwondingen
Ook rechtspersonen zijn strafbaar (art. 5 Sw)
o Orgaantheorie: orgaan zal dagvaarding ontvangen.
o Straf die RP niet kan krijgen, maar mens van vlees en bloed wel zou kunnen krijgen.
Gevangenisstraf
Art 7bis Sw: straffen voor rechtspersonen
o Het is niet omdat je een rechtspersoon straft, dat je niet nog een natuurlijke persoon nog
mag straffen (art. 5 Sw laatste lid)
OPM:
- Boek 1 zijn algemene spelregels => hoe wordt strafrecht toegepast
Boek 2 zijn straffen
- Art. 7 bis Sw laatste lid: Overheid, federale staat, gewesten en gemeenschappen kunnen niet
strafrechtelijk gestraft worden.
3. Onder welke voorwaarden (cumulatief)
Alles wat niet verboden is, is toegelaten => art. 422bis Sw (boek 2)
Enige bron: de wet (zie verder: het legaliteitsbeginsel)
Alle wettelijke elementen moeten aanwezig zijn om misdrijf te hebben => is voorwaarden niet
voldaan, kunnen ze niet als strafbaar worden gezien.
Voorbeeld:
- art. 193 Sw (valsheid in geschriften => moet met bedrieglijk opzet zijn)
- art. 391bis Sw: verlating van familie => rechterlijke beslissing (geen verzet) + betaling voor kinderen +
waar hij/zij nalaat dit te doen
! bedrieglijk opzet is enkel strafbaar!
4. In welke omstandigheden?
Omstandigheden zijn essentieel
2
, Beïnvloeden de strafmaat!!
Strafbaar / niet strafbaar
Zwaardere of minder zware straf
Strafmaat (herhaling, dwaling...)
o Verzachtende omstandigheden wanneer bv iemand blanco strafregister heeft en daardoor
krijgt die een lagere straf.
o Verzwarende omstandigheden wanneer iemand bv al eerder veroordeeld is en daardoor zal
dus de straf verhoogd worden. Deze omstandigheden verhogen de straf:
Diefstal met geweld
Diefstal met braak en/of inklimming
Slagen en verwondingen met de dood als gevolg
Voorbeeld
- als je diefstal doet is daarvoor een straf maar de straf verschilt of het overdag is of s ’nachts/
staat er iemand buiten te wachten of niet? / ladder gebruikt?...
Voorbeeld
- art. 416 Sw (slagen en verwondingen, onder omstandigheden van wettige verdediging), art.
462 Sw (diefstal, kan verschoonbaar zijn)
!Feitelijkheden van groot belang!
5. Tegenover welke personen
Niet alleen focussen op de dader en omstandigheden maar ook op de persoon.
Hoedanigheid van dader en slachtoffer kunnen bepalend zijn
Voorbeeld
- Art. 417ter Sw: foltering
- Art. 398 Sw
- Art. 410bis Sw
Voorbeeld
- Is er een familiaal verband of niet
zwaarder gestraft
Waarom? Huishoudelijke sfeer, sfeer van vertrouwen. Als je iets wegneemt van je man of vrouw:
geen diefstal omdat men vermoed dat alles gemeenschappelijk hoort te zijn.
6. Sancties en/of maatregelen
Sancties en/of maatregelen moeten in de wet staan om strafbaar te zijn.
Onderscheid moraal / strafrecht
Voorbeeld
- Prostitutie
o Kan perfect volgens strafrecht maar moraal kan men zeggen dat dat niet kan.
o De exploitatie van prostitutie is wel strafrechtelijk
Evolutie doorheen de tijd
o Protesteren mocht vroeger bv niet meer
o Roken verboden in de auto
o Art. 371 Sw: voyeurisme
Functie van de straf: bepaalde gedragingen worden in het strafrecht ondergebracht als iets in
de samenleving zodanig wordt overschreden en er dus schade is.
3
, 7. Bevoegdheid publiekrechtelijke organen
Onderscheid materieel en formeel strafrecht
o RE1: materieel strafrecht (stafbare gedragingen + sancties)
Gedragingen die strafbaar zijn en welke straf hoort daar dan bij?
o RE2: formeel strafrecht (procedure en bevoegdheid)
Hoe kom je in de gevangenis en hoe geraak je uit de gevangenis.
Eigen wetboek van strafvordering (Svo)
Wat is strafrecht: legaliteitsbeginsel (art. 2 Sw)
Je kan maar straffen als degene die het misdrijf heeft gepleegd wist dat hij een strafbaar feit
stelde.
1. Nullum crimen sine lege (art. 10 en 12 GW)
= geen misdrijf zonder wet (een gedraging valt maar onder het strafrecht als de wet het ook als
misdrijf gaat omschrijven).
Geen ruimte voor vrije of analoge interpretatie (je kan niet zeggen dat lijkt op een misdrijf dat
wel strafbaar is, dus we gaan dat strafbaar maken, dat kan niet). Men moet strikt gaan
interpreteren, men hangt vast aan de voorwaarden (als daardoor het toepassingsgebied van
de wet wordt uitgebreid).
Voorbeeld
- Computercriminaliteit (Red Attack): toen iemand inbrak in de computersystemen van een ministerie,
en de strafwet daar niet op voorzien was.
- Art. 442/1 Sw: 1[§ 1. Met gevangenisstraf van acht dagen tot een maand en met geldboete van
zesentwintig euro tot honderd euro of met een van die straffen alleen wordt gestraft hij die, zonder
een bevel van de overheid hetzij zonder toestemming van een houder van een titel die of een recht
dat toegang verschaft tot de betrokken plaats of gebruik van of verblijf in het betrokken goed toestaat
en buiten de gevallen waarin de wet het toelaat, op eender welke manier andermans niet bewoonde
huis, appartement, kamer of verblijf, of de aanhorigheden ervan of enige andere niet bewoonde
ruimte of andermans roerend goed dat al dan niet als verblijf kan dienen, hetzij binnendringt, hetzij
bezet, hetzij erin verblijft zonder zelf houder te zijn van voormelde titel of recht. ... = kraken
2. Nulla poena sine lege
= geen straf zonder wet (we hebben straffen in wetboek en via legaliteitsbeginsel maar deze
mogen niet hoger gaan of men mag geen andere straffen verzinnen dan dat er in wetboek
staat).
Rechter mag niet strenger zijn dan wet voorschrijft. Enkel straffen die het wetboek voorschrijft.
Men kan geen straffen gaan verzinnen die niet in de wet staan.
Rechter mag geen alternatieve sancties opleggen. Mag niet zomaar kiezen!
Voorbeeld:
- Art. 442bis Sw: belaging
Kanttekening:
- Autonome probatie (speciale soort straf)
= Je krijgt een proeftijd opgelegd waarbinnen rechter heel veel vrijheid heeft om bepaalde
voorwaarden op te leggen aan slachtoffer en binnen die proeftijd moet dader zich bewijzen dat hij die
voorwaarden kan nakomen. Als voorwaarden niet worden nageleefd komt er vervangende
straf/geldboete in plaats. Degene die toeziet op naleving van voorwaarden: probatiecommissie die
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katodehertogh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70055 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen