,1 Recht en publiekrecht.............................................................7
2 De kernboodschap..................................................................9
3 Wat is de Belgische staat?.....................................................10
3.1 Constitutieve bestanddelen van de Staat............................................10
3.1.1 Een permanente bevolking...............................................................10
3.1.2 Een afgebakend gebied....................................................................12
3.1.3 Een overheid.....................................................................................12
3.1.4 Erkenning..........................................................................................13
3.2 Gevolgen van de kwalificatie als Staat................................................16
3.2.1 Rechtspersoonlijkheid.......................................................................16
3.2.2 Soevereiniteit....................................................................................16
3.2.3 Internationale immuniteit.................................................................17
3.2.4 Rechtsmacht.....................................................................................18
4 Burgerschap.........................................................................19
4.1 Personen met de Belgische nationaliteit hebben.................................19
4.1.1 Toekenning.......................................................................................20
4.1.2 Verkrijging.........................................................................................20
4.1.2.1 Nationaliteitsverklaring..................................................................20
4.1.2.2 Naturalisatie...................................................................................20
4.1.2.3 Verlies............................................................................................21
4.2 Personen zonder de Belgische nationaliteit.........................................21
4.2.1 Grotendeels gelijke fundamentele rechten.......................................21
4.2.2 De toegang tot het grondgebied.......................................................21
4.3 Burgers van de Europese Unie.............................................................22
5 Fundamentele rechten..........................................................23
5.1 Bronnen van fundamentele rechten....................................................23
5.1.1 Grondwettelijke rechten....................................................................23
5.1.2 Europese grondrechten.....................................................................23
5.1.2.1 De raad van Europa en het Europees Verdrag voor de Rechten van
de Mens.......................................................................................23
5.1.2.2 De Europese Unie en het Handvest van de grondrechten.............25
5.1.3 Mondiale rechten..............................................................................25
5.2 De werking van fundamentele rechten................................................26
5.2.1 Rechtstreekse werking......................................................................26
5.2.2 Verticale en horizontale werking.......................................................26
,5.3 De voornaamste fundamentele rechten..............................................26
5.3.1 De bescherming van de fysieke integriteit.......................................26
5.3.1.1 Het recht op leven.........................................................................26
5.3.1.2 Het verbod op forteling..................................................................27
5.3.1.3 Het verbod slavernij en dwangarbeid............................................27
5.3.2 Het recht op gelijke behandeling......................................................27
5.3.3 Intellectuele vrijheden......................................................................27
5.3.3.1 De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van de media..........27
5.3.3.2 Vrijheid van vergadering en van vereniging..................................27
5.3.3.3 van gedachte, geweten en godsdienst..........................................27
5.3.3.4 Vrijheid van onderwijs....................................................................29
5.3.3.5 Vrijheid van taalgebruik.................................................................29
5.3.4 Politieke/democratische rechten.......................................................29
5.3.4.1 Recht op vrije en geheime verkiezingen........................................29
5.3.4.2 Petitierecht.....................................................................................29
5.3.4.3 Recht op openbaarheid van bestuur..............................................29
5.3.5 Rechten tijdens de rechtspleging......................................................31
5.3.5.1 Recht op toegang tot de rechter / eerlijk proces............................31
5.3.5.2 Rechten eigen aan de strafrechtspleging......................................31
5.3.5.2.1 Recht op vrijheid.........................................................................31
5.3.5.2.1.1 Vrije verplaatsing en verblijf....................................................31
5.3.5.2.1.2 De vrijheid om niet vastgehouden te worden..........................31
5.3.5.2.2 Geen misdrijf/straf zonder wet: je mag vloeken zonder een straf
te krijgen.....................................................................................31
5.3.5.2.3 Vermoeden onschuld en de rechten van verdediging.................31
5.3.5.2.4 Het recht op een tweede aanleg.................................................32
5.3.5.2.5 Het recht op schadeloosstelling in geval van gerechtelijk dwaling
....................................................................................................32
5.3.5.2.6 Geen tweemaal berechting of bestraffing (non bis in idem).......32
5.3.6 De bescherming van de private levenssfeer.....................................32
5.3.6.1 Bescherming privé-, gezins- en familieleven.................................32
5.3.6.2 De bescherming van de private levenssfeer bij strafvervolging....32
5.3.6.2.1 De onschendbaarheid van de woning.........................................32
5.3.6.2.2 Bescherming van de private communicatie................................32
5.3.7 Rechten verbonden met materiële levensomstandigheden.............32
, 5.3.7.1 Het recht op eigendom..................................................................32
5.3.7.2 Socio-economische en culturele rechten.......................................32
5.3.8 Kinderrechten...................................................................................33
5.4 Beperking van fundamentele rechten..................................................34
5.4.1 In normale omstandigheden.............................................................34
5.4.1.1 De beperkingen van burgerlijke en politieke rechten....................34
5.4.1.1.1 Beoordeling van een inmenging met een grondrecht in het
algemeen....................................................................................34
5.4.1.1.1.1 Bij (voldoende precieze) wet voorzien.....................................34
5.4.1.1.1.2 Een wettig of legitiem doel dienen...........................................35
5.4.1.1.1.3 Noodzakelijk zijn in een democratische samenleving –
evenredigheid.............................................................................35
5.4.1.1.2 Beoordeling van een inmenging met het gelijkheidsbeginsel in
het bijzonder...............................................................................35
5.4.1.2 De beperking van economische, sociale en culturele grondrechten
....................................................................................................36
5.4.2 In tijden van noodtoestand...............................................................36
5.4.3 Misbruik van grondrechten...............................................................36
6 Wat is een democratie?.........................................................37
6.1 Inleiding...............................................................................................37
6.2 Democratische ruimten........................................................................39
6.2.1 De (federale) staat België.................................................................39
6.2.2 Vlaanderen en andere deelstaten.....................................................39
6.2.3 De Europese Unie..............................................................................41
6.2.4 De Vlaamse lokale besturen.............................................................43
6.2.4.1.1 Gemeenten en provincies...........................................................43
6.2.4.2 Andere territoriale decentraliseerde entiteiten..............................44
7 Het wetgevende proces.........................................................46
7.1 Debatteren en organiseren..................................................................46
7.2 Verkiezingen en vertegenwoordigen....................................................46
7.2.1 Op federaal niveau............................................................................48
7.2.1.1 De kamer van volksvertegenwoordigers........................................48
7.2.1.1.1 De verkiezing..............................................................................48
7.2.1.1.2 De samenstelling en indeling......................................................48
7.2.1.2 De senaat.......................................................................................48
7.2.1.3 Rechtspositie van de leden van het federaal parlement................48
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stefiavandenhoven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.