• We onthouden 80% van wat we zien
• Afbeeldingen worden sneller verwerkt door ons brein dan tekst
➔ Beelden gaan rechtstreeks naar langetermijngeheugen, tekst gaat naar
kortetermijngeheugen
• Westerse cultuur speelt hierop in
➔ Overal zijn afbeeldingen (reclame, billboards)
➔ We zien dagelijks 3000 – 5000 reclame gerelateerde beelden
• We selecteren onbewust waar we wel en niet bij stilstaan en geven er automatisch een
betekenis aan
• Verwerken van visuele info leidt tot slordig kijkproces
➔ Maakt leven makkelijker
• Semiotiek = studie naar betekenis van tekens en het proces van betekenisgeving
➔ Methode om te analyseren hoe betekenis van visuele info ontstaat
➔ Vormt instrument om gestructureerd te praten over ‘proces van begrijpen’
C.S. Peirce
• 2 basiselementen in het proces van betekenisvorming:
1) Het teken (tekensysteem)
- Alles kan een teken worden
- Zet aan tot interpretatie
- 3 karakteristieken:
➔ Het is waarneembaar
➔ Het verwijst naar iets dat afwezig is
➔ Het fungeert binnen een gemeenschap
- Krijgen vaak hun belangrijkste betekenis door combinatie met andere tekens
en hun relatie met tegengestelde tekens
- 3 soorten tekens:
1. Iconisch teken
= uiterlijke gelijkenis (we herkennen het)
➔ Vereisen nauwelijks opleiding/ kennis, zijn dus makkelijk te begrijpen
2. Indexicaal teken
= associatie (moeten kennis/ervaring hebben)
➔ Men moet verwijzing of relatie tussen teken en betekenis kennen, is dus
moeilijker
3. Symbolisch teken
= hetgeen dat we weten
➔ Meestal geen uiterlijke overeenkomst, zijn het moeilijkst te begrijpen
, 2) De code
- Legt relatie tussen het teken en de betekenis
- Men moet deze overeenkomsten eerst aanleren
➔ Door dagelijks gebruik raken we ermee vergroeid
- Merken niet meer dat we een code gebruiken
- Codes zijn cultuur- en tijdgebonden
- Door constante herhaling zijn we ons niet meer bewust van het gebruik van codes
- We beschouwen ze als conventies (gewoonte), ze bepalen wat we normaal vinden
- Merken het verschil niet meer tussen werkelijkheid en het afgebeeldene
➔ Hoge modaliteit van fotografie (vervanger van de wekelijkheid)
• Stelregel van het Proces van betekenisgeving
➔ Hoe meer kennis/opleiding/ervaring men heeft hoe meer betekenis men kan maken
• Dominante codes
- Algemeen geaccepteerd als waar
• Gemarginaliseerde codes
- Voor sommigen waar
- Kunnen dominante codes vervangen (machtsverschuiving)
• Macro-code
- Verzameling van codes van een cultuur of specifieke groep mensen
- Bij ons: Vlaamse, Belgische of Westers code
• Proces van codificering (installatie van nieuwe codes als convecties) zorgt voor andere
machtsrelaties
➔ Als land andere macro-code installeert, leidt dit tot andere politiek-economische
ordening
Semiotiek van Pierce leert ons:
Een betekenis bevindt zich nooit in een beeldelement of object zelf
Een betekenis is tijdelijk, vluchtig en abstract (niet materieel)
Bestaan geen beelden met foute betekenis
Betekenisvorming gebeurt altijd naar de mogelijkheden van de waarnemer
Betekenisvorming is een persoonlijk proces en voor iedereen anders
Elk beeld is een illusie, door aandachtig te kijken doorprik je de illusie
(persoon op de foto is niet echt, het is een reconstructie)
, Les 2: schoonheid & compositie
• Niet alles is even herkenbaar als een semiotisch proces
• Schoonheid zien kan een volwaardige betekenis hebben (les 1: Pierce), maar hangt ook
samen met emotionele ervaring
Westerse cultuur
• Ons lichaam krijgt meeste aandacht in onze cultuur (voornaamste communicatie-apparaat)
• Meningen verschillen sterk op vlak van schoonheid (esthetica)
• In mode is levensduur van het ideaalbeeld van korte duur
➔ Er ontstaan steeds verschillende stijlen en subculturen
➔ Er bestaat dus geen ultiem ideaalbeeld
• Schoonheidsoordeel is een mening
➔ Je kan dus nooit zeggen dat iets is, je kan wel iets mooi vinden
• Iets mooi vinden is een emotionele beleving (esthetica)
➔ Onderscheid tussen schoonheid als middel (betrachting/verlangen) of als doel
(persoonlijke beleving)
➔ Persoonlijke beleving: iemand mooi vinden
➔ Betrachting: mooi gevonden willen worden
• Beeldtaal gaat over de verlangens van de zender
• Via manipulatie van het beeld (vorm, kleur) brengt men iets teweeg bij de ontvanger
• Afbeeldingen dienen om de kijker te informeren, activeren, amuseren, …
➔ Doel van communicatie
Beelden communiceren is natuurlijk voor mensen
Interpreteren te snel en kijken onzorgvuldig
Elk beeld is illusie (het beeld iets af, maar het blijft maar een beeld)
Esthetica vervult grote rol binnen visuele communicatie
• Beelden zijn betekenisdragers waar zender mee communiceert
• Om te kunne communiceren, moet beeld over juiste beeldelementen (tekens) beschikken
➔ Goede combinaties van de beeldelementen leidt er toe dat de zender de afbeelding kan
ontcijferen
• Bij een foto krijgt men weinig/geen context, elke afbeelding is een dubbele illusie:
➔ Het afgebeelde bestaat niet echt
➔ Het afgebelde is een selectie
Elke selectie zorgt voor een nieuwe, veranderende context
➔ Voor reclamemakers is dit handig, voor fotografen extra moeilijk
• Als je wet wat je in beeld moet brengen, kun je deze tekens gaan schikken
➔ Componeren = schikken van beeldelementen binnen een kader
➔ Een compositie kan de boodschap verduidelijken/versterken of mooier maken
• Kunst van componeren → uit de Renaissance
• Logica zorgde voor een beter schilderij, zorgde dat de kunstenaars compositieschema’s
gingen gebruiken
• Voor men begin te schilderen werd er een wiskundige vlakverdeling op het doek aangebracht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ldb05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.