Samenvatting
Samenvatting Inleiding tot de filosofie
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Uitgebreide samenvatting van het vak Inleiding tot de filosofie (1ste bachelor FSW)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 47 pagina's
Voorbeeld 4 van de 47 pagina's
In winkelwagen3 beoordelingen
Door: zoesnel • 3 jaar geleden
Door: thijsdv • 3 jaar geleden
Door: matthias1999 • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
InlINLEIDING TOT DE FILOSOFIE
,1. OVER HET GOEDE EN HET JUISTE...............................................................................................................................2
1.1 Inleiding......................................................................................................................................................2
1.2 Ethiek..........................................................................................................................................................2
1.3 Het funderingsprobleem.............................................................................................................................3
1.4 Relativisme .................................................................................................................................................3
1.5 Waarden en het goede leven......................................................................................................................5
1.6 Normen en het juiste leven ........................................................................................................................6
1.7 Conclusie.....................................................................................................................................................9
2. DE RECHTVAARDIGE SAMENLEVING.........................................................................................................................10
2.1 Algemeen..................................................................................................................................................10
2.2 Het wenselijke en het mogelijke...............................................................................................................11
2.3 Naturalisme en conventionalisme............................................................................................................11
2.4 Rechtvaardigheid......................................................................................................................................13
2.6 Debat over de verzorginsstaat: verdienste en behoefte...........................................................................15
2.7 Voorbij rechtvaardigheid..........................................................................................................................20
2.8 Conclusie...................................................................................................................................................22
3. IDENTITEIT EN CULTUUR........................................................................................................................................22
3.1 Cultuurfilosofie..........................................................................................................................................22
3.2 De opkomst van het moderne cultuurbegrip: van romantiek tot levensfilosofie.....................................23
3.3 Intermezzo: natuur- en cultuurwetenschappen ......................................................................................28
3.4 Massacultuur............................................................................................................................................29
3.5 Cultuur, sociale identiteit en leefstijl........................................................................................................31
GASTCOLLEGE.........................................................................................................................................................33
4. ANTROPOLOGIE ...............................................................................................................................................37
4.1 Het probleem............................................................................................................................................37
4.2 Bewustzijn ................................................................................................................................................37
.........................................................................................................................................................................37
4.3 Zelfbewustzijn..........................................................................................................................................38
4.4 Vrije wil....................................................................................................................................................40
4.5 Zelfbepaling.............................................................................................................................................40
5. EPISTEMOLOGIE...................................................................................................................................................41
5.1 Over de aard en grenzen van kennis .......................................................................................................41
5.2 Rationalisme.............................................................................................................................................42
5.3 Empirisme................................................................................................................................................44
5.4 Scepticisme...............................................................................................................................................45
1
,1. Over het goede en het juiste
1.1 Inleiding
1.2 Ethiek
Norm => een oordeel over wat wel of niet het geval zou moeten of mogen zijn
o Concrete gedragsbepalingen, specifieke regels die ons voorschrijven wat we
moeten of mogen doen
o Bv: wees eerlijk, werk af waaraan je begint, wees mild voor de anderen,...
Plicht => dingen die je moet doen
Permissies of toestemmingen => zeggen niet dat je iets moet, maar dat je iets mag doen
of nalaten
Waarde => drukt beoordeling of evaluatie uit, en verwijst meestal op een meer algemene
wijze naar aspecten van het leven die we belangrijk vinden
o Algemene morele uitgangspunten, aspecten van het leven die we belangrijk vinden
o Bv: veiligheid, vrijheid, vriendschap, rechtvaardigheid, integriteit,...
Deugd => waarde die naar een specifieke karaktereigenschap verwijst, zoals eerlijkheid,
bescheidenheid, vriendelijkheid,…
Ethiek bestudeert niet enkel bestaande normen en waarden, maar is zelf ook normatief:
ze probeert tot een oordeel over die normen en waarden te komen
Moreel => wat overeenstemt met de heersende waarden en normen. Kan ook
waardeoordeel zijn: ‘ik vind het moreel goed’
Immoreel => wat de heersende waarden en normen schendt
Amoreel => waarbij geen waarden en normen betrokken zijn. Bv instructies van ikea-kast
Moraal => stelsel van normen en waarden, dat betrekking heeft op het handelen van
mensen
o De normen en waarden die in een bepaalde cultuur of maatschappij bestaan = de
positieve moraal van die cultuur of maatschappij
Ethiek => studie van normen en waarden, die zich richt op de vraag welke normen en
waarden we kunnen rechtvaardigen
o De systematische reflectie op die geldende moraal => normatieve discipline
Morele uitspraak
o => kan betekenen dat het hier gaat om een uitspraak die verwijst naar een
bepaalde norm of waarde, maar dat deze bepaalde norm of waarde wordt
genoemd, betekent niet meteen dat we het eens zijn met de norm of waarde
2
, Tegengestelde van deze def = a-morele uitspraak
o => kan worden gezien als de uitdrukking van normen of waarden waarmee we
kunnen instemmen, ofwel: waar in onze ogen goede redenen voor te geven zijn
Tegengestelde van deze def = immorele uitspraak
1.3 Het funderingsprobleem
Kernvraag ethiek => welke normen en waarden kunnen we met goede redenen
rechtvaardigen?
o Ethiek = normatief: ze vormt een oordeel over de geldende normen en waarden en
geeft dus aan welke normen en waarden we zouden moeten naleven
Ethiek is dus niet beschrijvend of descripties, zij stelt zich niet tevreden met
het beschrijven van de bestaande toestand en het aangeven van de
oorzaken daarvan.
Ethiek beweegt zich altijd op het niveau van hoe iets zou moeten zijn
o Normatief: hoe zou het moeten zijn? ideaal beschrijven
o Descriptief: wat is? toestand beschrijven
2 verregaande implicaties
o Exacte wetenschap leert ons NIETS over hoe we ons leven moeten leiden
o Het hele wetenschappelijke instrumentarium van feiten, verklaringen,
experimenteel bewijs, etc. is niet bruikbaar in de ethiek
Geen ultieme fundering
o Een correcte redenering om normen te rechtvaardigen bevat naast feitelijke ook
normatieve argumenten
Logische kloof: uit een feit kan niet zonder meer een normatieve stellingname worden
afgeleid
Funderingsprobleem: de onderbouwing van onze morele uitspraken kan nooit volledig
zijn: we zullen ergens moeten ophouden
1.4 Relativisme
‘Alles is relatief, en het is daarom zinloos na te denken over normen en waarden’
Relativisme
o Normen en waarden zijn relatief ten opzichte van de cultuur waarin ze gelden
(mensen in verschillende culturen denken idd anders over bepaalde zaken, zoals
de doodstraf, euthanasie,...)
o Cultuurrelativisme: richt zich op verschillen tussen culturen en dus tussen groepen
van mensen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RoosMartens25. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen