Volledige samenvatting voor fysiologie en pathofysiologie II. Bij voorbaat excuses voor werkwoordspelling foutjes :)
Let op: deze samenvatting is ondertussen wat verouderd - soms wisselen er onderwerpen tussen fysio I en fysio II - de volledige inhoudstabel staat als proef beschikbaar zodat je d...
,Contents
1. De waterbalans en Zuur-Base evenwicht .......................................................................................................... 8
1.1. Regulatie van waterbalans en osmolariteit. Focus op ADH ............................................................... 8
1.1.1. het begrip waterbalans in de praktijk ................................................................................................. 8
1.1.2. Regulatie van de waterbalans en osmolariteit ................................................................................ 8
1.1.3. Het reguleren van de osmolariteit .................................................................................................... 11
1.1.4. De lis van Henle ....................................................................................................................................... 13
1.1.5. Wat kan er nu gebeuren met de hypo-osmotische urine op het einde van de lus van
henle, bij een negatieve waterbalans? ........................................................................................................ 16
1.1.6. Het effect van ADH op de osmolariteit over het verloop van het volledige nefron...... 16
1.1.7. Ureum bij een negatieve waterbalans ............................................................................................. 17
1.2 Zuur-base homeostase en lange termijn regulatie van de bloeddruk. Twee belangrijke
functies van de nier................................................................................................................................................. 18
1.2.1. Begrip “neutrale fysiologische pH” ................................................................................................... 18
1.2.2. Buffersystemen......................................................................................................................................... 19
1.2.3. Focus op de ventilatie............................................................................................................................ 20
1.2.4.Respiratoire acidose ................................................................................................................................ 20
1.2.5. Bicarbonaat als buffer ............................................................................................................................ 22
1.3. PU/PD .................................................................................................................................................................. 24
2. Hormonen van de Hypothalamo-Hypofysiaire Axis 2.1. Inleiding........................................................ 30
2.1.1. De hypothalamus .................................................................................................................................... 30
2.1.2. De hypofyse............................................................................................................................................... 32
2.1.3. Regulatie van de secretie ..................................................................................................................... 34
2.1.4. Biologische ritmes ................................................................................................................................... 36
2.2 De schildklier ...................................................................................................................................................... 37
2.2.1 Anatomie van de schildklier ................................................................................................................. 37
2.2.2. Synthese schildklierhormonen ........................................................................................................... 38
2.2.3. Secretie en transport schildklierhormonen ................................................................................... 39
2.2.4. Metabolisme van schildklierhormonen........................................................................................... 40
2.2.5. Regulatie synthese en secretie ........................................................................................................... 41
2.2.6. Functie schildklierhormonen ............................................................................................................... 42
, 2.2.7. Afwijkende concentraties ..................................................................................................................... 43
2.3. De bijnier ............................................................................................................................................................ 47
2.3.1. Algemene morfologische gegevens over de bijnier .................................................................. 47
2.3.2. Bijnier cortex en medulla hormonen ............................................................................................... 47
2.3.3. Synthese, scheikundige eigenschappen en werking van POMC ........................................... 49
2.3.4. Regulatie en vrijstelling van ACTH (POMCs) ................................................................................. 53
2.3.5. Metabolisme van de bijniercortex hormonen .............................................................................. 54
2.3.6. Glucocorticoïden ..................................................................................................................................... 55
2.3. Groeihormoon .................................................................................................................................................. 63
2.3.1. Inleiding ...................................................................................................................................................... 63
2.3.2. Scheikundige eigenschappen ............................................................................................................. 63
2.3.3. Groeihormoon receptor ........................................................................................................................ 63
2.3.4. Verband tussen GH en IGF................................................................................................................... 64
2.3.5. Functie van GH ......................................................................................................................................... 65
2.3.6. Regulatie van GH secretie .................................................................................................................... 69
2.3.7. Afwijkende GH vrijstelling .................................................................................................................... 71
2.4. Prolactine............................................................................................................................................................ 71
2.4.1. Inleiding ...................................................................................................................................................... 71
2.4.2. Functie van PRL ........................................................................................................................................ 72
2.4.3. Beïnvloeding van prolactine vrijstelling .......................................................................................... 73
2.4.4. Regulatie van prolactine vrijstelling ................................................................................................. 73
4.4.5. Afwijkende secretie................................................................................................................................. 74
3. Hormonen buiten de HPA Axis .......................................................................................................................... 75
3.1 Calcium metabolisme ..................................................................................................................................... 75
3.1.1. Inleiding ...................................................................................................................................................... 75
3.1.2. Het calcium metabolisme..................................................................................................................... 76
3.1.3. Functies van calcium .............................................................................................................................. 79
3.1.4. Functies van calcium-regulerende hormonen.............................................................................. 79
3.1.5. Regulatie secretie van calcium-regulerende hormonen .......................................................... 81
3.1.6. Afwijkende calcium concentraties..................................................................................................... 82
3.2. Catecholamines ................................................................................................................................................ 84
, 3.2.1. Synthese...................................................................................................................................................... 84
3.2.2. Secretie........................................................................................................................................................ 85
3.2.3. Afbraak ........................................................................................................................................................ 87
3.2.4. De catecholamine receptoren ............................................................................................................ 88
3.2.5. Werking....................................................................................................................................................... 91
3.3. Insuline en glucagon ...................................................................................................................................... 97
3.3.1. Productie: functionele gegevens van de pancreas ..................................................................... 97
3.3.2. Ontdekking van insuline + pancreatectomie.............................................................................. 100
3.3.3. Insuline VS koolhydraat, vet- en eiwitmetabolisme ................................................................. 101
3.3.4. Enkele fenomenen die zich voordien tijdens vasten................................................................ 104
3.3.5. Scheikundige eigenschappen en synthese van insuline......................................................... 104
3.3.6. Regulatie en beïnvloeding van insuline secretie ....................................................................... 105
3.3.7. Het werkingsmechanisme van insuline bij monogastrica ...................................................... 106
3.3.8. Het werkingsmechanisme van insuline bij polygastrica ......................................................... 111
3.3.9. Diabetes Mellitus ................................................................................................................................... 112
3.3.10. Glucagon ................................................................................................................................................ 112
3.3.11. Pancreatisch polypeptide en STH-IF (somatostatine) ........................................................... 113
3.3.12. Diabetes type II en insuline resistentie ....................................................................................... 114
4. Bloedonderzoek ..................................................................................................................................................... 115
4.1. Bloedonderzoek interpretatie ................................................................................................................... 115
4.2. Hematologie 4.2.1. RBC .............................................................................................................................. 116
4.2.2. Thrombocyten ........................................................................................................................................ 117
4.2.3. Leukocyten............................................................................................................................................... 118
4.2.4. WBC: neutrofielen ................................................................................................................................. 119
4.2.5. WBC: lymfocyten ................................................................................................................................... 119
4.2.6. WBC: monocyten ................................................................................................................................... 120
4.2.7. WBC: eosinofielen ................................................................................................................................. 120
4.2.8. WBC: basofielen ..................................................................................................................................... 120
4.2.9. Leukogram ............................................................................................................................................... 121
4.3. Biochemie......................................................................................................................................................... 121
4.3.1. Totaal serum eiwit ................................................................................................................................. 121
, 5.2. Embryologie / ontwikkeling ...................................................................................................................... 136
5.3. Fysiologie / functie foetaal vs volwassen zoogdier .......................................................................... 138
5.4. De hartspier ..................................................................................................................................................... 141
5.5. De mechanische cycles van het hart: cardiac cycle .......................................................................... 148
5.5.1. Focus op de mechanische hartcyclus ............................................................................................ 148
5.5.2. Wigger’s diagram .................................................................................................................................. 149
5.5.3. Pressure-volume loop ......................................................................................................................... 153
5.5.4. Begrip: cardiac output ......................................................................................................................... 154
5.5.5. De nerveuse controle van het hart ................................................................................................. 163
5.5.6. Hartgeluiden ........................................................................................................................................... 165
5.6. De elektrische cyclus van het hart........................................................................................................... 166
5.6.1. opbouw naar ECG ................................................................................................................................. 166
5.5.2. Het ECG ..................................................................................................................................................... 175
5.7. Het vaatbed ..................................................................................................................................................... 185
6. Thermoregulatie .................................................................................................................................................... 194
6.1. De huid .............................................................................................................................................................. 194
6.2 De normale lichaamstemperatuur bij huisdieren ............................................................................... 197
6.3 Evenwicht tussen warmte productie en verlies van warmte .......................................................... 198
6.4 Regulatie van de lichaamstemperatuur ................................................................................................. 199
6.5. Verschil tussen hyperthermie en koorts ............................................................................................... 200
7. Neurologie ............................................................................................................................................................... 206
7.1. Organisatie van het zenuwstelsel ............................................................................................................ 206
7.2. Conductie van actiepotentialen ............................................................................................................... 218
7.3. Synaptische transmissie .............................................................................................................................. 222
7.4. Reflexboxen ..................................................................................................................................................... 233
7.5. Ataxie en epilepsie ........................................................................................................................................ 242
7.6. Neurologie comparatief.............................................................................................................................. 252
8. Spijsvertering .......................................................................................................................................................... 256
8.1. Belangrijkste aspecten ................................................................................................................................. 256
8.2. De wand van het spjisverteringsstelsel ................................................................................................. 258
8.3. Regulatie van de spijsverteringsfunctie ................................................................................................ 260
,8.4. De mondholte................................................................................................................................................. 264
8.5. De farynx en de slokdarm .......................................................................................................................... 266
8.6. De maag............................................................................................................................................................ 267
8.7. Het abomasum ............................................................................................................................................... 275
8.8. De pancreas ..................................................................................................................................................... 275
8.9. De lever ............................................................................................................................................................. 279
8.10. De dunne darm ............................................................................................................................................ 283
8.11. Afbraak en resorptie van nutriënten.................................................................................................... 286
8.12. Het colon........................................................................................................................................................ 292
8.13. Metabolisme van koolhydraten, eiwitten en vetten ...................................................................... 299
,1. De waterbalans en Zuur-Base evenwicht
1.1. Regulatie van waterbalans en osmolariteit. Focus op ADH
1.1.1. het begrip waterbalans in de praktijk
De waterbalans is de balans die gevonden moet worden tussen de opname van water en het
verlies van water. De waterbalans kan op vele manieren belaagd worden, dit kan gecontroleerd
en ongecontroleerd. Enkel de nier kan gecontroleerd waterverlies regelen. De andere
verliesposten zijn ongecontroleerd (zweten, diarree, hijgen). Bij bepaalde pathogenen die de
darmwand aantasten kan bijvoorbeeld geen water meer geresorbeerd worden. Jonge dieren
hebben een immatuur fysiologisch coping mechanisme en kunnen hun fysiologische
waterbalans moeilijk zelfstandig terug in evenwicht brengen. Mensen kunnen hun urine 40 tot
42x concentreren ten opzichte van de osmolariteit van hun bloedplasma. Kippen kunnen hun
urine bijvoorbeeld maar 2 tot 2,5x concentreren. Endurance paarden kunnen 10 tot 15L per uur
verliezen tijdens de sport (water met electrolyten). Een hond kan met hijgen een liter water
verliezen in een dag! Dit zijn allemaal dingen waar je rekening mee moet houden wanneer je de
waterbalans van een patient evalueert.
Een patiënt die chronisch braakt ontwikkelt metabole alkalose. Verlies van zuur dat normaal
wordt opgenomen door de darm -> HCl raakt verloren. Dit is wel minder erg dan metabole
acidose.
Bij nierfalen krijg je polyurie (nier kan de urine niet meer concentreren). Ook bij diabetes type II
en ketonemie zie je polyurie.
Psychogeen drinken -> veel drinken op korte tijd en daarna veel urineren. (Gedragsprobleem,
bijvoorbeeld bij verlatingsangst).
Pancreas bij het paard produceert 50L/24u (ligt aan de bovenste bocht van duodenum pars
cranialis) en de lever 10 tot 15L. Als er ileus (darmstelsel ligt stil) is, glijd alles naar beneden naar
de maag. Deze paarden worden aangeboden met symptomen van dehydratatie. Echter zit dit
verloren vocht opgestapeld in de maag. Dit is een vorm van verborgen waterverlies.
1.1.2. Regulatie van de waterbalans en osmolariteit
60 tot 70% van de lean body mass is water. De waterhuishouding is een open systeem die het
dier in balans probeert te houden. 2/3de is intracellulair water, 1/3de is extracellulair water
(interstitium en bloed). Een infuus zit in het kleinere compartiment. Een mens kan 3 minuten
zonder zuurstof, 3 dagen zonder drinken en 3 weken zonder eten.
Regulatie van de waterbalans en osmolariteit: wat de nieren doen is continu de osmolariteit van
het extracellulaire vloeistof compartiment in balans houden. Omdat het extracellulaire
,compartiment via osmose (water fietst overal doorheen) continu in contact staat met het
intracellulaire compartiment, wordt ook indirect de osmolariteit van het intracellulaire
compartiment geregeld.
De SET-point waarop alles wordt gehouden qua osmolariteit is 300 mOsm/l. Dit wil zeggen, bij
alle zoogdieren, zitten allen vloeistoffen zowel intra- als extracellulair op een osmolariteit van
300 mOsm/l. Als er teveel vocht uit het lichaam gaat, dan stijgt de osmolariteit in het lichaam.
Het hormoon bij uitstek dat de osmoloariteit regelt is antidiuretisch hormoon (ADH en
vasopressine (en dorst!).
Hemorrhagie = bloeding. Stel je rijdt een hond links aan, miltscheur, de hond verliest een
halve liter bloed in de buikholte. Heeft dit bloedverlies in korte tijd een effect op de
osmolariteit van het resterende bloed? -> nee, enkel het bloedvolume zal verlagen.
ADH wordt geproduceerd in de supra-optische- en paraventriculaire kernen van de
hypothalamus. Er liggen osmosensoren in het extracellulaire vloeistof compartiment (ook in
het intracellulaire vloeistof compartiment), deze proeven continu van het bloed. Stel deze
zeggen dat de osmolariteit te hoog is. Dan geven die signalen naar de supra-optische- en
paraventriculaire kernen, deze gaan via zenuwbanen doorheen de hypofysesteel naar de
hypofyseachterkwab (neurohypofyse) en daar worden ze in blaasjes opgeslagen en worden
ze in de bloedbaan losgelaten (ADH). Dit heeft effect op de nier (urine concentreren) en op de
bloedvaten (verhoogde bloeddruk).
Alcohol legt de werking van ADH lam. De osmosensoren worden als het ware verdoofd. In
alcohol zit suiker, op een gegeven moment overschreid je de threshold van je nier. Je krijgt van
osmotische diurese. Na een bepaalde tijd komen de osmosensoren weer op gang en daarmee
ook ADH, dit gaat extreme dorst veroorzaken. Isotone dranken resorbeer je veel beter dan
bijvoorbeeld water. Deze kunnen de waterbalans dus sneller herstellen.
Welk ander hormoon wordt ook in de supra-otische- en paraventriculaire kernen geproduceerd?
= oxytocine.
Je kan strategisch kiezen tussen infuzen die verschillend zijn van samenstelling. Klassiek:
Hartmann’s (278 mOsm/l, verder zeer gebalanceerd), 0,9% saline (308 mOsm/l, wordt gebruikt
om het infuus patent te houden) en 5% dextrose (278 mOsm/l). De 5% dextrose oplossing is
toch hypotoon -> weefsel gaan direct de suikers ontrekken om te metaboliseren.
, Stel je hebt te maken met een patient in hypovolemische shock: welke osmolariteit zou je
gebruiken als je meer vocht zou willen trekken naar de bloedbaan? Je wilt vocht uit het
intracellulaire compartiment van de pup trekken waardoor de circulatie weer op gang komt en
hierna een “gewoon” infuus weer bijsteken. Het ontrekken van water uit het intracellulaire
compartiment moet met een heel erg hyperosmotisch zoutoplossing!
Stel er wordt een pup binnen gebracht met parvo en dus diarree. Negatieve waterbalans ->
zuurtegraad in het bloed wordt negatief. Bloed wordt steeds stropiger, het hart krijgt meer
moeite om alles rond te pompen –> perifere weefsel krijgen minder zuurstof. Dit weefsel zal
overschakelen naar een anaeroob mechanisme en produceert dus lactaat -> zure pH. Als je deze
pup volpompt met 5% dextrose -> hersenen baden in een hypotoon milieu -> het water gaat
vanuit de hypotone bloedbaan in de hypertone hersen treden en het dier krijgt hersenoedeem.
-> Oplossing: hypertone infuzen! 7.2% natriumchloride infuus. Je pompt dit in het
extacellulaire vloeistof compartinent. Door de zoutoplossing wordt vocht uit het intracellulair
compartiment naar extracellulair gezogen.
Na+ + lactaat in het Hartmann’s infuus? -> Natriumlactaat valt uiteen in natrium en lactaat (e-).
e- functioneert als base en pakken H+. Dit infuus werkt dus eigenlijk alkaliniserend.
Zoutwater vissen hebben het wat dat betreft veel lastiger dan ons. Hun huid is zeer permeabel.
Bijgevolg dreigen er voor een zoutwatervis continu 2 gevaren:
1. De zoutwatervis dreigt zeer veel lichaamswater te verliezen door osmose.
2. Aan de andere kant dreigt natirum door diffusie vanuit de zee naar binnen te dringen.
Kortom: enerzijds dreigt de zoutwatervis uit te drogen, anderzijds dreigt de vis hypertoon te
worden. De kieuwen en de nieren zijn daar de hele dag mee bezig om dat in belans te houden.
Setpoint voor deze vis: 100 mOsm/L.
Voor een zoetwatervis geldt net het omgekeerde. Deze vis zwemt rond in water met een
osmolariteit van quasi 0. Die moet dus oppassen dat hij niet opzwelt door massale influx van
water in zijn zoute lijf van 300 mOsm/l. Een ander gevaar is dat hij juist zijn NaCl kwijt raakt in
de richting van het zoet water. Dus hij krijgt veel water bij en geraakt teveel zout kwijt. Dat moet
ook dez vis via de kieuwen en nieren zien recht te breien. Wij mensen hebben net als reptielen
en amfibieën een gedegen beschermende huid.
Katadrome vissen zijn vissen die zowel in zoet- en zoutwater kunnen leven (bv. zalmen) maar
enkel tijdens bepaalde levensfasen. Een hormoon dat hier een belangrijke rol speelt is
prolactine.
Waaruit bestaat die 300 mOsm/l? Die betaat uit alle mogelijke deeltjes die opgelost zijn: zowel
intra- als extracellulaire concentraties kationen en anionen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pennydgk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
